Subakut Sklerozan Panensefalit (SSPE) kızamık mikrobunun yol actığı bir beyin hastalığıdır. Cocuklukta gecirilen kızamığın ağır ya da hafif olması SSPE oluşumu riskini etkilemez. Hatta dokuntu olmadan (gizli) gecirilmiş kızamıklardan sonra da SSPE olabilir. Kızamıkların %20’ye varan bir oranı dokuntu olmadan seyretmekte ve tanı almamaktadır.

Kızamık hastalığının ulkemizde halen gorulmesi, hatta salgınlara yol acması nedeniyle SSPE de ortadan kaldırılamamaktadır.

Acılımı Subakut Sklorezan Panansefalit olan hastalığa kızamık gecirildikten sonra beyne yerleşen virus neden oluyor. Virus hastalığın bitiminden sonraki 10 yıl icinde tekrar aktif hale geciyor ve beyinde buyuk tahribata yol acıyor. Kesin tedavisi olmayan virusun yayılmasını geciktiren ilaclarla hastalığın seyri yavaşlatılabiliyor.

SSPE, ( Subacute sclerosing panencephalitis ) temel duzeyde acıklayacak olursak kızamık virusu enfeksiyonunun (beyin iltihabı) sebep olduğu bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Kızamık veya kızamık benzeri bir virusun sebep olduğu az rastlanan olumcul bir norolojik hastalık olarak da tanımlayabiliriz. Hastalık kızamık aşısı olmayan cocuklarda daha fazla gorulmektedir.

SSPE, ozellikle cocuklarda, nadirde olsa yetişkinlerde gorulebilen bir hastalıktır. Genellikle kırsal bolgelerdeki erkeklerde kızamık enfeksiyonundan bir kac yıl sonra veya 10 yıl sonra bile ortaya cıkabilen bir hastalıktır. Ulkemizde daha cok Guneydoğu Anadolu Bolgesinde rastlanan bir hastalıktır.Hastalık yetişkinlerde de gorulmekle beraber erkek cocuklarda kız cocuklara nazaran daha sık rastlanmaktadır.

Hastalığın sebep olduğu patolojik değişiklikler ozellikle tek bir organda, beyinde gercekleşmektedir. Hastalarda sırasıyla spastiklik, koma ve 6 ila 12 ay icinde olumle sonuclanan ilerlemeli beyin işlevi kaybı gorulur..

SSPE onceleri tipik bir norolojik hastalık orneği olarak duşunulmesine rağmen, gunumuzde kompleks bir temel norolojik sorun olarak tanınmaktadır. Bu hastalık, nadir olarak, genelde bir milyon cocukta bir vaka olarak gorulmesine karşın, son 40 yıldır bilimsel literaturde daha kapsamlı bir şekilde yer almaktadır. Modern tıpta henuz kesin bir tedavisi yok. Ancak hastalığın seyri yavaşlatılabilmektedir.

SEBEBİ:

SSPE (subacute sclerosing panencephalitis) beyin iltihabı ile belirli ilerleme kaydeden norolojik bir hastalıktır. Hastalık kızamık virusunun reaktivasyonu yani aktif hale gelmesinden veya kızamık virusune uygunsuz bir immun yanıt verilmesi sonucu gelişebilir.

SSPE hastalığına kızamık hastalığı gecirildikten sonra beyine yerleşen kızamık virusu neden oluyor. Kızamık gecirdikten 1 ile 10 yıl arasında hastalığın belirtileri başlıyor ve virus beyinde tahribata yol acıyor.

Kızamık virusunun hangi şekilde ve değişiklikler sonucu SSPE’ ye yol actığı hala sırrını korumaktadır. Ayrıca SSPE virusunun topluluk icinde bulaşarak yayıldığı iddiası bilimsel hic bir kanıta sahip değildir.

BELİRTİLERİ:

Onceden normal gelişimi olan bir cocukta (ya da genc erişkinde) birkac hafta birkac ay icinde gelişen; yurumede bozulma, unutkanlık, konuşmada bozulma, davranış değişikliği, başın one doğru duşmesi ya da vucutta gevşeme, silkinme şeklinde cok kısa sureli nobetler en tanımlayıcı belirtilerdir. SSPE hastalığı ilerleyici bir hastalıktır. Ancak bazı hastalarda (yaklaşık 10 hastadan birinde) ilerlemenin olmaması, hastalıkta duraklama, hatta kendiliğinden iyileşmenin gorulmesi mumkundur Başlangıc bulguları hafıza kaybı, irritabilite (uyarılara yanıt vermede gorulen bozukluklar), nobetler, istemsiz kas hareketleri ve/veya davranış değişiklikleridir.

SSPE hastalığının ilerlemesi ise 4 aşamada meydana geliyor:
1. Donem: Unutkanlık, sinirlilik
2. Donem: Sıcramalar başlıyor. Tek başına yemek yiyemiyor
3. Donem: Hasta yatağa bağımlı hale geliyor. Burundan sıvıyla besleniyor
4. Donem: Komaya giriyor. Yıllarca surebilecek koma olumle sonuclanıyor.

TEDAVİ:

SSPE hastalığından korunmanın en onemli yolu kızamık aşısı olmak, kızamık aşısı olmamış cocuklarda hastalığın gorulme riskinin aşı yapılana gore 20-30 kat daha fazla olduğu bilinmektedir. Hastalığın en erken 6 hafta icinde olume sebebiyet verdiğini belirten doktorlar, iyi bakımla 20-25 yıl daha yaşayan vakalara rastlandığını belirtiyorlar. Tıbben kesin tedavisi olmayan bu hastalığın, sadece virusun yayılmasını geciktiren ilaclarla seyri yavaşlatılabiliyor.

YAKALANMA SEBEPLERİ

1.1987-1998 Yıllarında Kızamık aşısının 12. ve 15. aylarında yapılan aşının 9. aya cekilmesinden dolayı, bu yıllar arasında kızamık vakalarının cok olduğu gorulmuştur bazı uzman hekimlerin uyarısına rağmen 2. doza gecilmemiştir. Kısaca bu donemlerde tek doz aşı yapılmasından dolayı sspe hastalığı artmıştır.
2.Aşıların bayat olmasından,
3.Aşıların yanlış vurulmasından,
4.Anne Antikorlarının 9. aya kadar korumaması ve bu surede kızamık gecirmesi yada tam tersi anne antikorlarının yuksek olması aşı yapıldığında anne antikorlarının guclu gelmesi,
5.Aşı 9. ayda yapılırsa %85 koruyucu ozelliğine sahip buda %15 SSPE Hastalığına yakalanma riski var demektir. Gelişmiş ulkelerde genelde 12. ayda yapılıyor, sebebi aşının %95 koruyuculuğu olduğu icin ama onlarda kızamık geciren yok. ondan 12 ayda vuruluyor. Şu an ulkemizde 12. ay 6 veya 7 Yaş arasında aşı yapılıyor.
6.Diğer Sebepler %5-10