ALT enziminin karaciğerde yoğun olarak bulunuyor olması olası sağlık sorunları icin buyuk oneme sahiptir. Cunku kan testi sonuclarına gore ALT değerinizin duşukluğu ya da yuksekliği durumunda hekiminiz direkt olarak karaciğer sorunlarından şuphelenerek cok daha hızlı bir tedaviye başlayabilir. Gelin onemli bir enzim olan ALT nedir yakından bakalım ve duşukluğu ile eksikliği durumunda neler olabileceğini detaylarıyla gorelim.
İcindekiler Alanin aminotransferaz, ALT nedir? ALT ne işe yarar? İdeal ALT değeri kactır? ALT yuksekliği nedenleri ALT duşukluğu nedenleri ALT değerini riske sokan durumlar ALT duşukluğu ve yuksekliği belirtileri ALT değerini etkileyen faktorler ALT ile AST arasındaki fark nedir?
Alanin aminotransferaz kısaca ALT nedir? ALT kısaltması ile anılan alanin aminotransferaz, vucudumuzda uretilen pek cok farklı enzimden bir tanesidir. Bir tur protein olan ALT; bobrekler, kaslar, pankreas ve kalp gibi organlarda da belirli oranda bulunur ancak en yoğun olduğu organ karaciğerdir. Bu nedenle ALT değeri, kişinin karaciğerinin sağlığı hakkında pek cok onemli ipucu verir.
ALT ne işe yarar? Alanin aminotransferaz, kısaca ALT enziminin en temel gorevi; vucudumuza aldığımız besinleri enerjiye donuşturmektir. Karaciğerdeki ALT ve benzeri diğer enzimler tarafından doğru bir şekilde enerjiye donuşturulemeyen besin icerikleri kana olduğu gibi karışarak pek cok farklı sağlık sorununa neden olabilir. Bu nedenle ALT değeri yani karaciğerin sağlıklı calışması son derece onemlidir.
İdeal ALT değeri kactır? Alanin aminotransferaz ALT değeri U ile gosterilir. 1 litre kan başına duşen ALT değerinizin ideal oranı 7 ile 56 arasındadır. Doğal yapıları gereği erkeklerin ALT değeri, kadınlardan cok daha yuksektir. Bu nedenle soz konusu değerler bir uzman tarafından diğer sağlık durumları da goz onune alınarak değerlendirildikten sonra yukseklik ya da duşukluk teşhisi konur.
ALT yuksekliği nedenleri: Alkol kullanımına bağlı karaciğer hasarı Karaciğer yağlanması Karaciğer iltihabına neden olan Hepatit A, B ve C Siroz Karaciğer fonksiyonlarını etkileyen kolesterol ilacları ve benzeri ilaclar Diyabet Kalp yetmezliği Obezite Karaciğer tumoru Karaciğer kanseri Karaciğere gelen kan akışını durdurarak dokuları olduren karaciğer iskemisi Vucutta cok fazla demir bulunma durumunu ifade eden hemokromatoz Mononukleoz Genetik koşullar Alanin aminotransferaz kısaca ALT enzim değerlerinizin yuksek cıkmasına neden olan durumlardan bazıları bu şekilde. Anlaşıldığı uzere karaciğer hasar aldıkca ALT değeri de yukseliyor. Ancak hemen endişelenmeyin. ALT değeri yuksek olan kişilerin yalnızca yuzde 5 ’i ciddi bir karaciğer rahatsızlığına sahiptir. Diğer kişilerin ALT değerinin yuksekliği cok daha basit nedenlere bağlı olabilir. En doğru kararı hekiminiz verecektir.
ALT yuksekliği durumunda doktorunuzun verdiği tedavinin yanı sıra alkolden uzak durarak ve duzenli egzersiz yaparak sağlığınıza katkı sağlayabilirsiniz. Aynı şekilde enginar, lahana, ıspanak, yeşil yapraklı sebzeler, kuşkonmaz ve pancar gibi karaciğer dostu gıdalar tuketmelisiniz. Yağ tuketimini azaltmalı ve folik asit alımını arttırmalısınız.
ALT duşukluğu nedenleri: B6 vitamini eksikliği Kronik bobrek rahatsızlığı Alanin aminotransferaz kısaca ALT enzim değerlerinin duşuk cıkmasına neden olan durumlardan bazıları bu şekilde. ALT duşukluğu cok sık gorulen bir durum değildir ve endişe yaratmaz. Basit bazı sorunlar nedeniyle bu değeriniz duşebilir. ALT duşukluğu durumunda hekiminiz farklı testler isteyerek bu duruma neden olan sorunu ortaya cıkaracaktır.
ALT değerini riske sokan durumlar: Duzenli alkol kullanımı Diyabet Obezite Uyuşturucu madde kullanımı Ailenin karaciğer gecmişi Herhangi bir rahatsızlık nedeniyle hekiminize muayene olduğunuz zaman bu tur durumlardan biri ya da birkac tanesi sizde varsa mutlaka ALT değeriniz de kontrol edilecektir. Cunku pek cok farklı nedeni olsa da genel olarak bu tur durumlar direkt olarak karaciğer sağlığınızı olumsuz etkiler.
Boyle bir durumda ya da şikayetinize bağlı olarak doktorunuz ALT değerinizi gormek istediği zaman size bir kan testi yapılır. Bu testten once 12 saat ac kalmanız ve yalnızca su icmeniz gerekir. Kan testinin sonuclarını aynı gun ya da ertesi gun alabilirsiniz. Test sonucları uzman bir hekim tarafından değerlendirildikten sonra teşhis konur ve bu teşhise uygun olarak tedavi sureci başlar.
ALT duşukluğu ve yuksekliği belirtileri: Mide bulantısı Kusma Karın ağrısı Ciltte kaşınma Sarılık etkileri Yorgunluk İştah kaybı Hızlı kilo kaybı Koyu renkli idrar Acık renkli dışkı Karın bolgesinde şişlik ALT değerinizin duşukluğu ve yuksekliği durumunda yukarıda listelediğimiz belirtilerden biri ya da birkac tanesi bir arada gorulebilir. Her iki zıt durumda da benzer belirtiler gorulduğu icin uzman bir hekim tarafından teşhis konmadıkca herhangi bir onyargıya kapılarak recete edilmemiş ilaclar kullanmaktan kacının.
ALT değerini etkileyen faktorler: Aşırı egzersiz durumunda ALT değeri gecici olarak artabilir. Pek cok ilac hatta recetesiz ağrı kesiciler bile ALT değerini etkileyebilir. Cinsiyetinize gore ALT değeriniz değişir. Regl sırasında ALT değeri duşme ve yukselme eğilimi gosterebilir. Yaşınız arttıkca ALT değeriniz duşebilir. Genetik faktorlerin ALT değeri uzerindeki etkisi buyuktur. Vucut kitle endeksi ile ALT değeri arasında direkt bir ilişki vardır. ALT değerinizi etkileyen faktorlerden bazıları bu şekilde. Gorduğunuz gibi ALT değeri genel gecer bir değer değildir, pek cok farklı faktore bağlı olarak anlık bile değişebilir. Bu nedenle uzman bir hekim tarafından tum kan sonuclarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Sonrasında duruma gore uygun bir tedavi izlenebilir.
ALT ile AST arasındaki fark nedir? Alanin aminotransferaz ALT ile aspartat aminotransferaz AST kardeş enzimler gibidirler ve bu nedenle coğu zaman birlikte değerlendirilirler. ALT enzimi yoğun olarak karaciğerde bulunurken AST daha cok kalp, iskelet kasları ve pankreasta bulunur. Bulundukları organ hasar gorduğu zaman kana karıştıkları icin sağlığınız hakkında onemli ipucları verirler.
Karaciğerimizde uretilen ve vucut sağlığımız icin son derece onemli bir enzim olan alanin aminotransferaz kısaca ALT nedir, ne işe yarar gibi merak edilen soruları yanıtlayarak duşukluğu ve yuksekliği durumlarından bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaclıdır. Tum sağlık konularında olduğu gibi ALT değeriniz hakkındaki en doğru ve size ozel bilgiyi de uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.