PSORİATİK ARTRİT



Psoriyatik artrit nedir?

Psoriyatik artrit, kronik bir cilt ve tırnak hastalığı olan sedef hastalığıyla (psoriyazis) birlikte gorulen bir iltihabi artrit tipidir. Bu hastalığın beş tipi vardır:


Oncelikle el ve ayak parmaklarındaki kucuk eklemleri tutan artrit

Kol ve bacaklardaki eklemleri tutan asimetrik artrit

Romatoid artrite (iltihaplı romatizmaya) benzeyen simetrik poliartrit (cok sayıda eklemi tutan artrit)

Nadir fakat ekleme son derece zarar veren ve şeklini bozan bir tip olan artritis mutilans

Sakroiliyak (omurgayla kalca kemiğini birbirine bağlayan eklem) eklemin ve omurganın artriti (psoriyatik spondilit)

Bu artrit tiplerinin her birinin hangi sıklıkta gorulduğunu belirlemek zordur. Aynı hastada zamanla artritin tipi değişebilir ve bazı hastalarda birden fazla tip bir arada gorulebilir. Bazen artrite ek olarak gozde ya da bağların ve tendonların (kasın kemiğe tutunduğu yapı) kemiğe yapıştığı yerde, orneğin topukta, iltihaplanma vardır, ikinci durumda o bolgede ağrı ortaya cıkar.

Nedeni

Tam nedeni bilinmemektedir, fakat bağışıklık, genetik ve cevresel faktorlerin birlikte etki ettiklerinden şuphe edilmektedir. Psoriyatik artritli hastaların %40'a varan bir bolumunun ailelerinde psoriyazis ya da artrit oykusu vardır.

Sağlık uzerindeki etkisi


Psoriyatik artrit ABD'de bulunan 3 milyon psoriyazis hastasının en az %10'unda gorulmektedir.

Kadınlarda ve erkeklerde eşit sıklıkta gorulmekte ve genellikle 30-50 yaşları arasında başlamaktadır, fakat cocuklukta da başlayabilir.

Psoriyatik artrit, hastaların %15'e kadar bir kısmında psoriyazis tanısı konulmadan once başlayabilir.


Tanı

Kesin bir tanı konulmadan once, psoriyazis icin karakteristik olan cilt ve tırnak değişiklikleri gosterilmelidir. Bazı hastalarda sedimentasyon yuksekliği, hafif anemi ve kan urik asit duzeyi yuksekliği bulunabilir. Gut olmadığı kanıtlanmalıdır.

Tedavi

Psoriyatik artritin tedavisi başlangıcta steroid olmayan antiinflamatuvar ilaclardan ibarettir, fakat artrit bu ilaclara yanıt vermezse metotreksat kullanılması gekebilir. Antimalariyal (sıtma tedavisinde kullanılan) bir ilac olan hidroksiklorokin de etkili olabilir fakat bazı hastalarda bu ilacla psoriyaziste alevlenme gorulebilir. Sulfasalazin adlı ilac bazı psoriyatik artrit hastalarında cok faydalı olmaktadır. Hastalığın ağır şekillerinde azatioprin kullanılabilir.

Doğrudan eklemin icin uygulanan kortikosteroid enjeksiyonları faydalı olabilir. Son zamanlarda siklosporin ile iyi sonuclar alınmaktadır, fakat bu ilacın bobrek uzerinde yan etkileri olduğu icin, diğer tedavilere cevap vermeyen ilerleyici hastalıkta kullanılmalıdır. Uygun egzersizler cok onemlidir. Eklem harabiyeti gelişen hastalarda cerrahinin yararı olabilir.