MASKELİ DEPRESYON
Dikkat! Maskeli depresyon bedensel belirtilerle ortaya cıkıyor...
'Mutsuzum. Keyif almıyorum hayattan' demez kişi, ama doktor doktor dolaşır; nefes darlığı, carpıntı, sıkıntı ile gezer durur. Bunu ayırt etmek onemlidir, cunku tedavileri farklıdır. Karında şişkinlik, geğirme, gaz, bunlar bazı kişilerde depresyon belirtisidir.Hangi tur rahatsızlıklar depresyona zemin hazırlar? n Bunu ikiye ayırmak lazımdır. Biyolojik ve psikolojik faktorler soz konusudur. Biyolojik faktorler (mesela bazı hastalıklar) depresyona zemin hazırlar. Bunların başında beyin hastalıkları gelir.
Epilepsi (sara) hastalarında intihar oranı cok yuksektir, normal nufusa gore 10 ila 20 kat daha fazla gorulur. Epilepsi bir beyin hastalığıdır. Cocukluk cağında başlayıp yıllarca bunu yaşayan kişilerde zek problemi, bazen de davranış problemi ortaya cıkar. Bu epilepsinin beynin neresini etkilediğine bağlıdır. Bazen davranışla ilgili bolgeyi, bazen zek ile ilgili bolgeyi etkiler; duygularla ilgili bolgeyi de bozabilir.
Beyin tumorleri depresyon yaratır mı?
Beyin tumorleri de depresyonu yaratır. Beynin on bolge tumorleri buna neden olur mesela.
Tiroid hastalıkları depresyona yol acar mı?
Tiroit hastalıkları, bilhassa hipotiroidi (bir tur guatr, tiroit bezinin az calışması) depresyona yol acar. Hipotiroidi hastası bezgin, bıkkın, hareketsiz bir insan haline gelir. Tiroit bezi fazla calıştığında ise (hipertiroidi) sinirlilik ortaya cıkar, ofkesine hÂkim olamaz kişi. Yani hipotiroidide apatik (durgun), hipertiroidide ajite depresyon gelişir.
Adet donemindeki gerginlik depresyon mudur?
Bobrek ustu bezlerinin hastalıkları, pankreas kanseri depresyona yol acabilir. Anemi, kansızlık depresyon belirtilerine sebep olabilir. Adet oncesi gerginlik kadınların yuzde 75'inde vardır, bu kadınlar depresyona sık girerler.
Sigara bırakanlar depresyona girer mi?
Sigaranın bırakılması depresyonu beraberinde getirebilir. Uyuşturucu ve alkol kullanımı ve bırakılması da depresyona yol acabilir. Kokain kullanımı da depresyonu getirebilir, cunku bu madde buyuk bir mutluluk enerji artımı yaratır ama bir sure sonra beyinde mutluluk hormonu depoları boşalır. İnterferon depresyona yol acan ilaclardan biri.
Maskeli depresyon nedir?
Bedensel belirtilerle ortaya cıkan depresyondur. 'Mutsuzum. Keyif almıyorum hayattan' demez kişi, ama doktor doktor dolaşır; nefes darlığı, carpıntı, sıkıntı ile gezer durur. Strese bağlı bedensel belirtiler taşır. Histeriye benzer aslında. Bunu ayırt etmek onemlidir, cunku tedavi yaklaşımları farklıdır. Karında şişkinlik, geğirme, gaz, bunlar bazı kişilerde depresyon belirtisidir.
DEPRESYON NASIL TESHiS EDiLiYOR?
Bazı hassas goruntuleme yontemleri beyindeki bozukluğun şakak ve alın bolgelerinde olduğunu gostermiştir. PET (Positron emission tomography), SPECT (Single photon emission computed tomography), fMR (fonksiyonel manyetik rezonans) depresyon hastalarında beynin on bolgelerinin iyi calışmadığını gostermiştir. Bu bahsedilen PET, SPECT, fMR tetkikleri uygulaması zor ve pahalı yontemlerdir.
Beyni goruntulemenin eski ve ucuz yontemi halk arasında 'beyin elektrosu' olarak bilinen EEG'dir (Elektroensefalografi). Kafaya teller (ki aslında bunlar elektrottur) bağlanarak beynin yaydığı elektrik akımı kaydedilir. EEG sara hastalığının, beyin iltihaplarının, bunamaların, uyku bozukluklarının teşhisinde kullanılır. EEG psikiyatrik hastaların onemli bir bolumunde de bozuktur. Bilhassa 'quantitative' (kantitatif okuyun) EEG (kısaca QEEG denir) depresyon hastalarının beyinlerinin on bolgelerindeki bozulmayı on beş dakika icinde gosterir.