Kansızlığa eğilimli, doğurganlık donemindeki kadınların ve cocukların yemekle birlikte cay icmemeleri, cok arzu edilirse acık ve limonla birlikte icmeleri gerektiği bildirildi. Hacettepe Universitesi Beslenme ve Diyetetik Bolumu oğretim uyesi Prof. Dr. Ayşe Baysal, yaptığı acıklamada, Turkiye de genellikle sıcak olarak icilen siyah cayın, demlenme sırasında suya gecebilen oğelerinden faydalanıldığını ve bunun başında da kafein in geldiğini belirtti. Prof. Dr. Baysal, iki-uc dakika 180 ml kaynar suyla demlenmiş cayda 30 mg civarında kafein bulunduğunu, demlenme suresi uzadıkca, bu miktarın yaklaşık 60 mg a cıkabildiğini kaydetti.
Prof. Dr. Ayşe Baysal, cayın, minerallerden potasyum ve flor icin onemli kaynak sayılabileceğini de vurgulayarak, “Bir fincan cay 60-70 mg potasyum ve 0.10-0.12 mg flor sağlar. Aluminyum, demleme sırasında suya cok az gecer. Bir fincan caydaki miktarı ortalama 0.4 mg dır. Cay, manganez acısından zengindir. Bir fincan caydaki miktarı 0.1-0.3 mg arasında değişir” dedi.
Siyah caydaki okside olmuş fenolik ogelerin, demirin biyo yararlılığını onemli olcude azalttığını ifade eden Prof. Baysal, bu etkinin, ozellikle diyetleri bitkisel besinlere bağımlı kişilerde demir yetersizliği anemisinin oluşmasında onemli rol oynadığını, cay, yemekle birlikte icildiğinde bu tur olumsuz etkisinin soz konusu olduğunu soyledi.
Prof. Dr. Ayşe Baysal, yemekten bir saat sonra icilen cayın, demirin biyo yararlılığına etkisinin gozlenmediğini vurgulayarak, “Bu nedenle, kansızlığa eğilimli, doğurganlık donemindeki kadınların ve cocukların yemekle birlikte cay icmemeleri, cok arzu edilirse acık ve limonla birlikte icmeleri gerekmektedir. Limon C vitamini icerdiğinden, fenollerin demir bağlayıcı etkilerini azaltmaktadır. Bunun yanında, demir birikimi olan talasemili hastalara yemekle cay icirilmesi yararlı kabul edilebilir” diye konuştu.
Prof. Dr. Baysal, cayın onemli miktarda kafein ve metilksantinler icerdiğini belirterek, “Kafein ve diğer metilksantinler mide salgısını uyarırlar. Mide salgısının aşırı artması, mide dokusu zayıf kişilerde ulser riskini artırır. Cayın sutle ve şekerle birlikte icilmesi, asit salgısı uzerindeki etkiyi azaltır. Bu nedenle, gastrit ve ulsere meyilli olan kişilerin cay icmekten sakınmaları, cok istenirse cok acık şekilde icmeleri onerilmektedir” dedi.
Yaşlılıkta kemik kaybının onemli sağlık sorunlarından birini oluşturduğunu dikkat ceken Prof. Dr. Ayşe Baysal, “Aşırı kafein alımı vucudun kalsiyum dengesini olumsuz etkiler. Bu nedenle, yaşlı kişilerin fazla cay icmeleri kemik sağlıkları icin sakıncalıdır. Bunun yanında aralarda icilen bir-iki bardak cayın fazla etkisi olmaz” diye konuştu.