hipertansıyon hıpertansıyon hipertansiyon
HİPERTANSİYON (TANSİYON YUKSEKLİĞİ)
Hipertansiyon kan basıncının (tansiyonun) normal değerlerinden yuksek olması demektir. Kalp bir pompa gibi kanı atardamarlara gonderir. Daha sonra gevşer. Kalp kasıldığında kanı gonderdiği andaki basınc buyuk tansiyonu, gevşediği sıradaki basınc ise kucuk tansiyonu gosterir. Kan basıncı (tansiyon) yaş, cinsiyet, ırk, genetik ozellikler, fiziksel aktivite, dinlenme gibi faktorlerden etkilenir. Bu nedenle tansiyonun gunun farklı zamanlarında uc defa olculup ortalaması alınmalıdır. Normal kan basıncı 120/ 80 mm hg(civa) basıncıdır (Halk arasında 12 ye 8 denir). Tansiyon bu değerin uzerinde ise kişi hipertansiyon hastası adayıdır. 140/ 90 mm hg uzeri ise hipertansiyon hastası olarak kabul edilir. Kalp hastaları icin temel risk oluşturur.

HİPERTANSİYON NİCİN ORTAYA CIKAR? KAC TİPTİR?
Hipertansiyon bobrekte oluşan rahatsızlık ve hormonal bozukluk sonucu ortaya cıkar. Nedeni bilinen bir durum olduğu icin buna sekonder hipertansiyon denir. Ceşitli ilaclar, beyinde oluşan tumor ya da hasar, kalpten cıkan damarın (aort) dar olması da bu duruma yol acar.
Hipertansiyonun diğer bir şekli olan primer (esansiyel) hipertansiyonun nedeni ise bilinmemektedir. Gorulme sıklığı cok daha fazladır. Nedenleri arasında şişmanlık, kolesterol yuksekliği, sigara ve alkol kullanımı, ırk, cinsiyet, yaş, şeker hastalığı, psikolojik nedenler, fazla miktarda tuz alımı gibi bir cok sorun vardır. Tedavisi uzun surelidir.

HERKESTE GORULME İHTİMALİ AYNI MIDIR? DERECELERİ NELERDİR?
Yaş arttıkca hipertansiyonun kadında ve erkekte gorulme ihtimali artar. Kadınlarda menopozdan sonra daha fazla gorulur. Fakat orta yaşlı kişilerde; erkeklerde gorulme sıklığı daha fazladır. Siyah ırkta daha cok gorulur. Genetik faktorler de hipertansiyon oluşumunda etkilidir. Bunların dışında kilolu kişilerde, sigara ve alkol kullananlarda, hareketsiz kişilerde, bazı ilacları kullananlarda gorulme ihtimali yuksektir.
Daha once 12/ 8'in uzerinde tansiyonu olanların hipertansiyon adayı olduğunu soylemiştik. Bunun uzerindeki tansiyonu 3 evrede sınıflandırabiliriz: EVRE 1 140-159 / 90-99 mm hg EVRE 2 160-179 / 100-109 mm hg EVRE 3 180 / 110 mm hg ve ustu Evre 1 ve evre 2 daha sık oranda gorulur.

HİPERTANSİYONU OLANLARDA NE GİBİ BELİRTİLER GORULUR?
Genelde belirti vermeyen ve gizli seyreden hipertansiyon tehlikeli bir hastalıktır. Ama yine de hastaların bazı şikayetleri vardır ve goz ardı edilmemesi gerekir. Baş ağrısı, burun kanaması, kulak cınlaması, ayaklarda şişlik, carpıntı, baş donmesi, bulanık gorme gibi belirtiler olabilir. Yine de sinsi seyreden bir hastalık olduğu icin kendini sağlıklı hisseden kişilerin de tansiyonu olcturmesinde fayda vardır.

HİPERTANSİYONUN VUCUDA ZARARLARI NELERDİR?
Kontrol edilemeyen kan basıncı vucuda zaman icinde cok zarar verir. Bu yıllar surebilir. Sinsi olduğu icin vucudu icten ice eritir. Damar tıkanıklığına yol acarak kalp, beyin, bobrek gibi hayati organlarda bir cok hastalık ortaya cıkarır. Hastayı
Kan basıncı artınca kalbe duşen yuk artar. İlk başlarda kalp buna dayanabilir ama sonra yuku kaldıramaz hale gelir. Bunu onlemek icin kalp bir cevap oluşturur. Kalp kası buyumeye başlar ve kalp kasının miktarı artar. Bu kalbin artmış kan basıncına cevabıdır. Fakat bu durum daha da zararlıdır. Kalbin zamanla kasılması ve gevşemesi bozulur ve duzensizleşir. Kanı pompalamakta zorlanır. Sonucta kalp yetmezliği ortaya cıkar ve diğer organlarda da bu yetmezlik gorulebilir.
Boyle uzun sureli tepkilerin yanında, ani tansiyon (basınc) artışı sonucu beyin kanaması ve damar yırtılmaları ortaya cıkabilir. Hasta gecirir ya da olur.

HİPERTANSİYON NASIL ONLENİR? TEDAVİSİ NASILDIR?
Oncelikle teşhis koymak onemlidir. Teşhis konduktan sonra artık daha dikkatli beslenmek, duzenli yaşamak, ilacları aksatmadan zamanında doktorun tavsiye ettiği dozda almak gerekir. Artık bu hastalıkla yaşamaya alışmak lazım. Nasıl ki beslenmeye ihtiyacımız varsa, tansiyonu dengelemek icin de ilaca ihtiyacımız vardır. İlacı duzenli alarak, bir ilacın etkisi gecmeden diğerinin etkisiyle damarların eski hale gelmesini onleyebilirsiniz. İlacı sadece şikayet anında, tansiyon arttığında almak yanlıştır.
Beslenmenize dikkat etmeli, "yağı" hayatınızdan cıkartmalı, minimuma indirmelisiniz. Şekerli besinlerden, kızartmadan, kilo aldırıcı yiyeceklerden uzak durarak hem sağlıklı olursunuz hem de tansiyon yukselmesinin onune gecmiş olursunuz. Peynir, yoğurt gibi besleyici besinlerde bile fazla yağ vardır; azaltmanız gerekir. Tuz kullanımını da doktorunuzun onerisine gore kısıtlamanız gerekebilir.
Ayrıca yuruyuş cok onemlidir. Gunde en az bir saat yurumek tansiyon yuksekliğinden başka bircok hastalığı onlemede ilac gibidir. Kalbinizin rahatlamasını, damarlarınızın acılmasını sağlar. Damarlardaki yağı azaltmaya yardımcıdır.
Hipertansiyonun en onemli ilacından biri de sarımsaktır. Doğal bir ilac gibidir. Sabah alınan bir diş sarımsak tansiyonu duşurur. Kokusundan veya tadından rahatsız oluyosanız sarımsak hapları kullanabilirsiniz.
Hipertansiyon olene kadar sizinledir. O yuzden hic bir zaman iyileştim, ilacı bırakabilirim gibi bir şey duşunemezsiniz. Hayatınızı duzene sokmanız gerekir. Ayrıca bu bir yaşlılık belirtisi de değildir. Kucumsememelisiniz, caresi vardır ve mutlaka tedavi edilmelidir.