AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ (AAA)
AAA; ataklar halinde gorulen, ateş, karın ve eklem ağrısı, goğus bolgesinde ağrı şeklinde ortaya cıkan kalıtsal bir hastalıktır. Bu ataklar 3-4 gun kadar surebilir. Atak sona erdiğinde hastalığın belirtileri de yok olur. Diğer atak gelene kadar herhangi bir belirti vermez. Adından da anlaşılacağı gibi hastalığın oluşması icin anne ya da babadan en az birinde bu hastalığın olması gerekir. Genetiktir.
Coğunlukla akdeniz ulkelerinde gorulur. Bizde, araplarda, yahudilerde ve ermenilerde sıklıkla gorulur. Akdeniz bolgesinde gorulduğu kadar ege ve ic anadoluda da gorulur. Hastalığın ortaya cıkış zamanı buyuk ihitmalle 20 yaşından once ve cocukluk donemindedir.

BELİRTİLERİ NELERDİR?
Haftada bir kez ya da ayda birkac defa ataklar şeklinde gorulur. Atak suresi 72 saate kadar cıkabilir. Bu ataklar sırasında bazı bulgular ortaya cıkar:
Karın ağrısı; Cok şiddetli olabilir. Gobek bolgesinde ortaya cıkar. Hasta kımıldayamaz. Sebebi karın icindeki barsak gibi organları orten zarın iltihaplanmasıdır. Akut apandisit ile cok sık karışıtırılır. Ameliyat yapılır. Aslında zararı var denemez. Cunku AAA apandisite neden olabilir.
Ateş; Adından da anlaşılacağı gibi ateşe neden olur. Hafif ateş yuksekliğinden 40 dereceye kadar yukselen ateş olabilir. Kontrol edilmezse hasta havale gecirebilir.
Eklem ağrıları; Dizde ve ayak bileklerinde ağrı mevcuttur. Bu ağrıyan yerlerde kızarma ve şişlik ortaya cıkar. Goğus bolgesindeki ağrının sebebi ise akciğerdeki şişlik ve iltihaplanmadır. Hasta nefes alıp verirken ağrının arttığını ve batma şeklinde bir ağrı olduğunu belirtir. Bunların dışında bircok hastalığın belirtisi olan bulantı, kusma gibi bulgular da vardır.

AAA’ NIN NEDENİ NEDİR?
Nedeni bilinmiyor fakat bu hastalığın ortaya cıkmasına sebep olan gen bulunmuştur. Kalıtsal bir hastalıktır. Soya cekim ozelliğindedir. Ebeveynlerde gorulmesi bu hastalığın nedenini acıklar.

AAA NE GİBİ SORUNLARA YOL ACAR?
Bu hastalık zamanla vucudumuzda ceşitli organlarda protein yapısında bir madde olan amiloidin birikmesine yol acar. Bu madde organların fonksiyonlarını yerine getirmesine engel olur. Vucudumuzdaki damarlara zarar verir. Bu da ciddi hastalıklara sebep olur. Bu hastalıklardan sıklıkla goruleni kronik (muzmin) bobrek yetmezliğidir. Bobrek gibi hayati onemi olan bir organın işlev yapamaması hayati tehlike yaratan bir durumdur.
Ayrıca duşuk yapma ve kısırlık AAA’lı hastalarda daha fazla gorulur. Bu hastalığı olan hamilelere yapılan testlerle bebekte oluşabilecek olan sakatlık ya da hastalıkların olup olmadığı araştırılır.

AAA TANISI
Bu hastalığa neden olan gen bulunduğundan dolayı tanısını kesin olarak koymak icin genetik inceleme yapılır. Fakat henuz kullanılan bir yol değildir. Ayrıca pahalıdır. Bu yuzden hastanın verdiği bilgiler, doktorun yaptığı muayene ve testlerden sonra tanı konabilir. Bunun icin doktorun bilmesi gerekn bazı durumlar vardır. Ailede bu hastalığın olup olmadığı, ailenin ırkı, gorulne semptomlar tanı koymada yeterli olabilmektedir.
Ataklar halinde gorulmesi de tanı koydurucu yollardan biridir. Hastalık ilerlemiş ve amiloidozis varsa idrarda proteinin bulunması

AAA TEDAVİSİ
Bu hastalığın tedavisinde kullanılan bir ilac vardır. O da kolşisin. Bu ilac ağrının şiddetinin azalmasını, atakların gelme suresinin uzamasını, ağrı suresinin kısalmasını sağlar. Etkili ve faydalıdır. Başarı şansı yuksek olduğu icin kullanılması gerekir. Bu ilac ağrı kesici değildir ve hastalığı tedavi edicidir. Amiloid rahatsızlığının oluşmasını da engeller. Boylece cok ciddi sağlık problemleri gorulmemiş olur. Belirtiler gecse dahi ilacın kullanılması gerekir. Duzenli ilac kullanımı hastalık tedavisinde cok onemlidir. Fakat dozunu iyi ayarlamak gerekir. Bunun icin uzman hekime gorunmekte fayda vardır.