En cok Endometriozis hastalığı ile ilişkili, periton zarının hasarlandığı veya yapışıklık gosterdiği durumdur.
Periton ( Karın ici boşluğunu doşeyen zar) ile ilgili faktorler: Ayrıca ele alınacak olan Endometriozis hastalığı, normalde rahim icini doşeyen hucrelerin rahim dışında ( tupler, yumurtalıklar, veya pelvis ici diğer organlar)buyumeye başlaması durumudur. Endometriozis hastalığı , infertil bayanların yaklaşık %35 ’inde karşımıza cıkmakta olup, tanı ve tedavisi laparaskopi denen, karnınızdan ( gobek deliğinizin hemen altından ) yapılan kucuk bir kesiden kamera ile girilerek rahim, tupler ve yumurtalıkların direk olarak gozlenmesine ve eğer cerrahi olarak duzeltilebilecek bir sorun varsa buna olanak sağlamasına dayanan bir ameliyatla olur. Laparaskopi sayesinde gunumuzde artık endometriozis ve diğer yumurtalık kisti operasyonlrında iyileşme sureci cok daha uzun olan acık cerrahi buyuk oranda bırakılmıştır.
Acıklanamayan infertilite:
Kısırlık kelimesi “infertilite”, kısır “infertil”, gebe kalabilme “fertilite”, gebe kalabilir “fertil”, gebeliğin başlangıcı olan dollenme olayı ise “fertilizasyon” kelimeleri ile eş anlamlar icermektedir.
Acıklanamayan infertilite (unexplained infertility) nedir?
Acıklanamayan infertilite jinekolojide “nedeni bilinmeyen kısırlık” ve “acıklanamayan kısırlık” gibi tabirler ile bilinirken İngilizce ’de “unexplained infertility” isminden Tukce ’mize cevrilmiş yerleşik bir terimidir.
Standart kısırlık araştırmalarında ne erkekte ne de kadında infertiliteye neden olabilecek bir sorun saptanamadığı, iki yıl normal cinsel yaşama rağmen gebeliğin elde edilemediği durumlarda acıklanamayan kısırlık tanısı konur. Bunun anlamı, infertilitenin altında herhangi bir neden olmadığı değil, jinekolojik olarak sebebin ortaya konamadığıdır. Diğer bir tabir ile gunumuz teknolojisi ve laboratuar testlerine rağmen kısırlık yapan nedenin tam olarak ortaya cıkarılamamasıdır.
Acıklanamayan infertilite (unexplained infertility) ne kadar sık goruluyor?
Tum cocuğu olmayan infertil (kısır) ciftlerin %10-15 ’inde “acıklanamayan infertilite” (nedeni bilinmeyen kısırlık) veya genellikle İngilizce şekliyle “unexplained infertility” soz konusudur. Acıklanamayan infertilite olgularını değerlendirirken ya da tedavi ederken infertilite suresi ve ozellikle bayanın yaşı onem gosterir.
Gebelik oluşumunda kadın yaşı erkeğin yaşından onemlidir…
Genc ciftlerin her ay icin doğal yolla (kendiliğinden) gebelik elde etme şansı %20 ’dir. Bununla birlikte, 3 yıldan uzun bir suredir infertil olan ciftlerde bu oran %1-2 ’dir. Yaşlanma sureci ile birlikte (ozellikle kadının yaşı 35 ’ten buyukse) ureme kapasitesi azalmakta ve duşuk riskleri artmaktadır.
Acıklanamayan infertilite (unexplained infertility) nedenleri neler olabilir?
Acıklanamayan kısırlık nedenleri arasında gunumuzde tam olarak bilemediğimiz genetik, immunolojik ve kanın pıhtılaşması ile ilgili bir takım sorunlar olabilir. İleride tıbbın gelişmesi ile acıklanamayan kıısırlık ile ilgili bilgilerimiz daha da gun yuzune cıkacaktır.
İnfertil Ciftlerin yaklaşık %5 ile 10 unda yukarıda bahsedilen testler sonucu cocuk sahibi olamamayı acıklayacak bir neden bulunamaz ki bu duruma ” İzah edilemeyen = acıklanamayan İnfertilite ” adı verilir. Bu ciftlerde sorun yumurta kalitesi ile veya tuplerin veya spermin fonksiyonunun yerine getirmesiyle ilgili olabilir ancak bunların klasik testlerle ortaya konması guctur. Bu ciftlerde genellikle tedavi aşılama veya tup bebek tedavisidir.
Acıklanamayan İnfertilitede (unexplained infertility) Tedavi Yaklaşımı
Acıklanamayan infertilitenin tedavisinde tam olarak bir goruş birliği yoktur. Zira 1-3 yıllık infertilite donemi sonrasında cocuğu olmayan ciftlerin bir kısmında zaten kendiliğinden gebelik elde edilebillmektedir.
Nedeni tam olarak bilinmese de 1 yıl normal cinsel birlikteliğe rağmen gebelik elde edememiş ciftlerde tedavi yontemi genellikle yumurtlamayı arttırıcı ilaclar ve sonrasında aşılama tedavisine gecilir.
Aşılama, erkek eşten alınan spermlerin laboratuar ortamında hazırlanmasından sonra doğrudan rahim icine verilmesi şeklinde bir tedavi yaklaşımıdır.
3 veya en fazla 6 ay sure ile aşılamaya rağmen gebelik yine oluşmaz ise tup bebek (ivf) yontemine gecilir.