
Rahim (uterus) her iki yanından uzanan kanallar aracılığıyla yumurtalıklara ulaşır. Bu kanallara tıp dilinde tuba uterina, fallop tupleri veya salpenks denir. Rahmin sağında ve solunda birer tane bulunur. Yumurtalıktan atılan yumurta tup organının ucundaki fimbria denilen sacaklı yapılarla yakalanır ve rahim icerisine kadar ulaştırılır. Kadınlardaki kısırlık (infertilite) nedenlerinin yaklaşık ucte birini tup tıkanıklıkları ile ilgili nedenler oluşturur. Tuplerde tıkanıklığa bağlı oluşan infertilite (kısırlık) nedeni tubal faktor olarak adlandırılır.
Tuplerden birinin tıkalı (kapalı) olması:
Eğer bu tuplerden birisi tıkalı (kapalı) ise o taraftaki yumurtalıkta oluşan yumurta hucresi (oosit) rahim icerisine ulaşamaz, sadece acık olan tup tarafındaki yumurtalıktan atılan yumurta hucresi rahim icerisine ulaşabilir. Bu durumda ciftin kendiliğinden hamilelik elde etme şansı vardır ancak şans her iki tupu acık olan kadınlara gore daha duşuk olacaktır. Bu nedenle tup bebek uygulanmadan normal tedavilerle gebelik denenebilir ama ozellikle yaşı cok ileri hastalarda zaman kaybetmemek icin direk tup bebek de uygulanabilir.
Her iki tupun tıkalı olması:
Her iki tupun de tıkalı olduğu laparoskopi ile kesin belirlenmişse bu durumda kadının normal yollardan gebe kalması olanaksızdır.
Tuplerin tıkalı olduğu nasıl anlaşılır?
Her iki tupun de kapalı olduğundan emin olmak icin laparoskopi (karın icerisine kamera ile bakılması ameliyatı) yapılması gerekir. Rahim filmi (HSG) bu konuda yanıltıcı olabilir cunku rahim filminde kapalı gorulen tuplerin bir kısmının aslında acık olduğu laparoskopide gorulmektedir. Rahim filmi cekimi sırasında tupler spazm (kasılma) nedeniyle kapalıymış gibi izlenebilir.
Tuplerin kapalı olmasının nedenleri:
- Daha once pelvik enfeksiyon (PID) gecirmiş olmak (rahim ve etrafındaki organları iceren şiddetli enfeksiyon)
- Endometriozis
- Septik abortus
- Tup ile ilgili ameliyat gecirmek (dış gebelik ameliyatı gibi)
- Daha once tubal dış gebelik gecirmek (ameliyat olmasa da tıkanıklığa neden olabilir.)
- Cok nadiren bazı myomlar: Normalde gorulen myomların coğu bu tur tıkanıklıklara neden olmaz. Cok nadiren tupe yakın bolgede gelişen ve buraya bası yapan bir myom tıkanıklığa neden olabilir.
- Cok nadiren doğuştan tek tup veya hic tup olmaması gorulebilir.
- Daha once tuplerini bağlatma ameliyatı gecirenler
- Pelvik tuberkuloz
Tuplerin kapalı olması yumurtlamayı engeller mi?
Tuplerin tıkalı olması kadının yumurtlamasını (ovulasyon) engellemez. (Ayrıca bir yumurtlama problemi yoksa tabi) Sorun yumurtlama da değildir, yumurta normal şekilde oluşur ancak tup icerisinden gecerek sperm ile buluşması yani dollenmesi gercekleşememektedir.
Tuplerin kapalı olması gebelik ile ilgili bir risk veya soruna neden olur mu?
Tupleri tıkalı olan kadınlarda hamile kalma konusunda problem yaşanabilir ancak tuplerin kapalı olması gebe kaldıktan sonra gebelik ile ilgili bir risk artışına neden olmaz.
Tuplerin kapalı olması bir belirtiye veya şikayete neden olur mu?
Tuplerin kapalı olması cocuk sahibi olamama dışında başka bir şikayete neden olmaz. Adet duzensizliği, ağrı, akıntı gibi şikayetlere neden olmaz