Rahat Yolculuk İcin Bunlara Dikkat!
Tatilde sağlığınızı korumanıza yardımcı olacak 10 oneri..
Turkiye’deki araştırmalar migrene bağlı iş gucu kaybının yılda ortalama 5 gun olduğunu gostermektedir. İstanbul Ozel Hizmet Hastanesi Noroloji Bolumu’nden Uzm. Dr. Ciğdem Turkmen migren, belirtileri ve tedavi yontemleri hakkında bilgi verdi.
Migren, ataklar halinde gelen, 4-72 saat suren, tekrarlayıcı bir baş ağrısı tipidir. Baş ağrısı tipik olarak tek taraflıdır. Zonklayıcı ozellik gosterir, orta-ağır şiddettedir. Yurumek, merdiven cıkmak gibi rutin fiziksel aktivite ile ağrı artış gosterebilir. Bulantı, kusma, ışığa veya sese karşı hassasiyet baş ağrısına eşlik edebilir.
Migren kimlerde daha sık gorulur?
Migren en sık 25-55 yaş arası gorulur. Kadınlarda erkeklerden daha sıktır; tum hayatları boyunca kadınların %18’ini, erkeklerin %6’sını etkiler.
Migren kişinin hayatını nasıl etkiler?
Migren ağrısı kişinin normal aktivitelerini engelleyebilir, hem migren yakınması olan kişinin hem de yakınlarının yaşam kalitesini bozabilir. Migren ağrısı ceken kimi hastaların
semptomları, gunluk yaşantısını aksatacak kadar şiddetli olabilir. Kişiyi işine gitmekten ve gunluk işlerini yapmaktan alıkoyabilir. Oysa migren tedavisi icin kullanılmakta olan bircok ilac vardır.
Migrene neden olan faktorler
Migreni tetikleyen bircok faktor vardır bunlar kişiden kişiye değişiklik gosterebilir. Migrenin başlamasına sebep olabilen başlıca faktorler;
1) Stres: Emosyonel olaylar migrenin başlamasında onemli role sahiptirler.
2) Hormonal Değişiklikler: Migrenli kadınların buyuk bir kısmında ataklar adet doneminde sıklaşır ve şiddetleri artar. Bazı kadınlarda ise migren krizleri sadece adet donemlerinde olur.
3) Beslenme ve Bazı İlaclar: Ceşitli yiyecekler (eski peynir, cerez, cikolata, tutsulenmiş ya da salamura balık/et), icecekler (kırmızı şarap gibi), ceşitli katkı maddeleri iceren yiyecekler (Sodyum nitrit; sosis, salam, işlenmiş etler. Monosodyum glutamat; cin yemekleri ve bircok restoran yemekleri. Aspartam; sakızlar, diyet icecekler. Tiramin; eski peynir, bakla, salamura edilmiş veya işlenmiş yiyecekler), ceşitli ilaclar (doğum kontrol hapı gibi) ağrıyı tetikleyebilir.
4) Uyku: Fazla uyku ve uykusuzluk migren krizini başlatabilir.
5) İklim Değişiklikleri: Bazı migren hastaları iklim ve hava değişikliklerinden etkilenebilirler.
6) Kokular vs: Bazı ağır kokular migreni provoke edebilir, bu durumlardan kacınılmalıdır.
Migren ataklarını diğer baş ağrılarından ayıran ozellikler
1) Tedavi edilmediğinde ya da yetersiz tedavi uygulandığında 4-72 saat surer,
2) Genellikle tek taraflı ağrı hissedilir,
3) Ağrı zonklayıcı ozelliktedir,
4) Ağrı hareketle artma gosterebilir,
5) Ağrıya bulantı ve /veya kusma eşlik eder,
6) Işığa ve sese duyarlılık oluşur.
Aura nedir?
Bazı kişilerde migren ağrısından once genellikle 5-20 dakika icinde basamaklı olarak gelişen ve 60 dakikadan kısa suren bir aura donemi olur. Aura parlak ışık cakmaları, titrek, renkli zikzak cizgiler, kor noktalar, bir tarafta gorme kaybı gibi gorsel değişiklikleri icerebilir. Aura ayrıca kollar veya bacaklarda karıncalanma ya da uyuşmayı veya baş donmesini de icerebilir. Belirtilerinizin başka bir fiziksel sorundan değil migrenden kaynaklandığından emin olmak icin, doktora gitmelisiniz. Belirtilerinizi gozden gecirdikten ve sizi muayene ettikten sonra doktorunuz migren olduğunuzu soyleyecek ya da diğer olasılıkları ekarte etmek icin ileri testler isteyecektir.
Migren nasıl tedavi edilir?
Gunumuzde, devam eden araştırmalar sayesinde migren hakkında daha fazla şey bilinmekte ve migreni onlemek ya da tedavi etmek icin daha fazla secenek bulunmaktadır.
Nadir atak geciren hastalar icin sadece o anki ağrıya yonelik tedavi yapılması tercih edilirken, sık atak geciren (ayda 4 ve uzeri atak) migren hastaları icin sıklıkla onleyici ilac tedavisini tercih edilmektedir. Tedavi, hekimin onerdiği şekilde uygulanınca atakların sıklığı ve şiddeti belirgin olarak azalabilmektedir. Ayrıca migrenin ilac dışı tedavi yolları da ilac tedavisine destek olarak kullanılmaktadır. Migren tanısı mutlaka noroloji uzmanı tarafından konur. Baş ağrısına sebep olabilecek bircok neden olabileceği ve bunların bir kısmının tehlikeli olabileceği unutulmamalıdır.
Unutulmamalıdır ki migren tedavisi olan bir hastalıktır.
Migren hastalarına tavsiyeler
Migreninizi hangi faktorlerin tetiklediğini bilmeniz onemlidir. Bunun icin atak geldiği sırada neler yiyip ictiğinizi duşunebilirsiniz. Bunun icin baş ağrısı gunluğu tutmak uygun olabilir. Bu gunlukte, "olası tetikleyiciler" kısmına en son aktivitelerinizi, diyet, stres ve ilacları yazın. Bunlar sizin neyin migrene yol actığını anlamanıza yardım edecektir. Boylece hem nelerden uzak durmanız gerektiğini gorur, hem de bu gunluğu doktorunuza gosterebilirsiniz.
Mini Test-Baş Ağrınız Migren Olabilir mi?
Baş ağrınız calışabilmenizi ya da hayattan zevk alabilmenizi kısıtlıyor mu? Baş ağrılarınız hakkında uzman bir hekimle konuşmak ister misiniz?
Bu sorulardan en az birine yanıtınız "evet" ise aşağıdaki testi cevaplayınız.
Son uc ay icinde, baş ağrılarınız sırasında aşağıdakileri yaşadınız mı?
1. Midenizde bulantı veya rahatsızlık hissettiniz mi?
A) Evet
B) Hayır
2. Işık sizi rahatsız etti mi?
A) Evet
B) Hayır
3.Baş ağrılarınız calışabilmenizi ya da istediklerinizi yapabilmenizi en az bir gun kısıtladı mı?
A) Evet
B) Hayır
Değerlendirme: 3 sorudan en az 2’sinin yanıtını evet ise baş ağrılarınızın sebebi buyuk olasılıkla migren olabilir.