makat catlağı, tedavisi, ameliyatı, ne iyi gelir, kremi
Makat catlağının bir cok nedenleri vardır. Bunların başında kabızlık ve hemoroid dediğimiz yani halk arasında basur gelir. Kabızlıktan oluşan catlaklara, kabızlık giderici ilaclar ve makat catlağı icin ise kremler uygulanır. Hemoroid icin ise kimi zaman tıbbı mudahale yapılır ve ameliyatla sonuclanır Melek'lerim.
Sevgili Melek'ler, makat catlağı hakkında detaylı bilgilerimiz aşağıda yer almaktadır.
ANAL FİSSUR NEDİR?
Anal fissur anus (makat) bolgesini orten deride ağrı, kanama ve kaşıntıya yol acan kucuk bir yırtıktır (catlaktır).
Anal fissur makat kenarındaki deride olan catlağa verilen isimdir
ANAL FİSSURE NELER YOL ACAR?
Fissur genellikle bir Kabızlık donemini izleyerek oluşur. Ender olarak bir ishal atağını takiben de oluşabilir. Sert, kuru (taş gibi) bir dışkının zorla anal kanaldan (makattan) gecmesi sırasında bu bolgede yırtık oluşur. Genelde fissur yuzeyel olarak başlar ve hızla iyileşir. Bazen derinleşip altta yatan sfinkter kasına (anal kanal cevresinde dışkılama alışkanlığını kontrol eden kas) ulaşabilir. Bu durumda hastalık kronik (sureğen) hale gelmiştir.
Bazı anal fissurler kendiliğinden iyileşirken diğerlerinin neden iyileşemediği kesin olarak anlaşılamamıştır. İyileşme olmamasının en onemli nedenlerinden biri Kabızlık veya ishalin devam etmesidir. Bunlara ek olarak, her dışkılama sırasında (buyuk abdest gecişinde) dışkı buradaki yara ile temas eder ve iyileşmeyi geciktirir. Bu da sfinkterin (makatı kontrol eden kasın) kasılmasına neden olur. Sfinkter kasının (makatı cevreleyen ve kontrolu sağlayan kas) kasılı kalması fissurun (yırtık) iyileşmesini engeller.
Nadiren fissurun sebebi Crohn Hastalığı ya da bir enfeksiyon olabilir. Altta yatan hastalığın tedavisi, genellikle fissurun iyileşmesi ile sonuclanır. Fissurler cok nadiren iltihabi bir hastalığa neden olurlar.
ANAL FİSSUR KANSERE NEDEN OLUR MU?
Hayır. Anal fissur ile kanser arasında ilişki yoktur. Fakat anal fissur hastalığının belirti ve bulguları kolon ve rektum (kalın bağırsak) kanserleri ve diğer sindirim sistemi hastalıklarının belirtileriyle benzerlik gosterebilir. Bundan dolayı şikayetler olduğunda once bir doktor tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
ANAL FİSSUR BELİRTİLERİ NELERDİR?
Rektal ağrı: Hastalar sıklıkla dışkılama sırasında meydana gelen yanma ya da yırtılma gibi bir ağrı tanımlarlar. Ağrı dışkılama sonrası dakikalar ya da saatlerce surebilir. Ağrı sfinkter kasının (anal kanal cevresinde dışkılama alışkanlığını kontrol eden kas) spazmına (kasılmasına) bağlıdır. Bazen hastalar ağrı nedeniyle dışkılamadan kacabilir.
Rektal kanama: Genellikle az miktarda parlak, kırmızı kanamadır ve tuvalet kağıdında gorulebilir veya damla damla kanama olabilir.
Şişme: Fissurun dış kenarında şişme sonucu cilt kabartısı gelişebilir. Makat bolgesinin temizliği sırasında fark edilebilir.
Kaşıntı: Fissurun ardışık olarak iyileşip tekrar acılması sırasındaki akıntı kaşıntıya yol acabilir.
FİSSUR NASIL TEDAVİ EDİLEBİLİR?
Duzenli tedavi icin şikayetler olduğunda once bir doktor tarafından değerlendirilme gerekmektedir. Başkalarının kullandığı ilaclar veya doktor kontrolunde olmadan eczanelerden gelişiguzel temin edilen ilaclar zaman kaybına neden olabilir. En onemlisi altta yatan başka bir hastalığın varolup olmadığının farkına varılmasıdır.
Fissurlerin en az %50 si tedavisiz ya da ozel tıbbi kremler ve dışkı (buyuk abdest - gaita) yumuşatıcıları kullanımı, Kabızlıktan kacınma ve oturma banyoları ile iyileşirler. (Orta dereceli ısıdaki suya, gunde birkac defa, 20 dakika boyunca oturma.)
İlk basamak olarak varsa Kabızlık veya ishal tedavi edilmelidir. Posalı yiyecekler ve bol miktarda su icimi onemlidir.
Bunlara ek olarak bazı krem ve ilaclar ile sfinkter kasındaki kasılma onlenmeye calışılır.
Bu alandaki diğer bir gelişmede sfinkter kasındaki spazmı cozmek icin bu bolgeye iğne yapılmasıdır. Botilinyum toksini sfinkter kasında belli bir sure gevşemeye neden olur ve bu donemde fissurun iyileşmesi icin zaman kazanılır.
Hangi hastanın hangi tedaviden yarar goreceğine doktor karar vermelidir.
TEKRARLAMAMASI İCİN NELER YAPMALIYIM ?
Kabız olmamak icin duzenli sağlıklı besinler tuketilmeli (sebze ve meyve) ve bol su (gunde en az 8-10 bardak) icilmelidir. Bunlara ek olarak yapılacak duzenli spor aktiviteleri (orneğin yuruyuş) onerilebilir. Kahve ve alkol tuketimi azaltılmalıdır. Bu onlemlerle dışkılama alışkanlığı duzenlenebilir.
İYİLEŞMEYEN FİSSURDE NELER YAPILABİLİR?
Tedaviye cevap vermeyen bir fissur iyileşmeyi engelleyen bir nedenin varlığı acısından tekrar incelenmelidir. İnternal anal sfinkter kasında (anal kanalı kontrol eden icteki kas) spazm ya da skar dokusu (sert iyileşme dokusu) varlığı gibi nedenler olabilir. Ağrı ve/veya kanamaya devam eden fissurler cerrahi yolla tedavi edilmelidir.
AMELİYAT İLE TEDAVİ NELERİ İCERİR?
Cerrahi tedavi fissurun ve altta yatan skar (sert iyileşme dokusu) dokusunun cıkarılmasını iceren kucuk bir ameliyattır. Anal kanalı kontrol eden icteki kasın kucuk bir parcasının cıkarılması, ağrı ve spazmın onler ve fissurun iyileşmesine yardım eder.
CERRAHİ TEDAVİ SONRASI İYİLEŞME NE KADAR SURE ALIR?
Tam iyileşme birkac hafta icinde olur. Ancak ağrı sıklıkla birkac gun icinde ortadan kalkar.
PROBLEM GERİ DONERMİ?
Cerrahi tedavi yapılan hastaların %95 inde fissur nedeniyle tekrar problem oluşmaz.