kemik hastalıkları, nelerdir, isimleri, nedir, ceşitleri,
Sağlığımız en kıymetli tek hazinemizdir diyor ve bu bolumde sizlere hep hastalıklara dair bilgiler sunuyoruz Melek'ler. Şimdi ise bu yazımızda kemik hastalıkları hakkında araştırmalarımızı sunuyoruz
Osteoporoz Nedir? Osteoporoz, zaman icinde kemiklerin kalsiyum kaybederek, delikli, zayıf ve kolay kırılabilir hale gelmesidir. Kemiğin ic yapısı ve kalitesi bozulur, vucudun kemik catısı zayıflar...
Dunyanın her yerinde 65 yaşın ustundeki pek cok kadın ve erkekte kalca, omurga, el bileği ve diğer kemiklere ait kırıklara rastlanmaktadır.
Osteoporoz icin Risk Altında Mısınız?
Osteoporoz hastalığını tetikleyen bircok risk faktoru vardır:
Kadın olmak Kadınlar daha az kemik dokusuna sahiptir
50 yaşın ustunde olmak Yaş arttıkca yoğunluğunu kaybeden kemikler zayıflar
Menopoza girmiş olmak Menopoza girmiş kadınların ortalama 1/3'unde osteoporoz gelişmektedir ki bunun sorumlusu ostrojen duzeyindeki azalmadır.
Erken menopoza girmek veya yumurtalıkların operasyon ile alınmasını takiben cerrahi yapay menopoza girmek.
Erkeklerde erkek cinsiyet hormonu olan testesterondaki azalma ile kemik kutlesi de azalabilmektedir.
Duşuk kalsiyum iceren yiyeceklerle beslenmek.
Fiziksel aktivitenin, hareketliliğin ve egzersizin az olması.
Ailede osteoporozlu kimselerin bulunması.
Kısa boylu, ince yapılı kişiler iri yapılı, kilolu kişilere gore daha fazla osteoporoz riski taşımaktadırlar.
Beyaz tenli, acık renk gozlu ve Asyalı olmak.
Sigara icmek
Alkollu, kolalı ve kafeinli icecekleri cok fazla tuketmek.
Bazı ilacları uzun sureden beri veya yuksek dozlarda kullanıyor olmak Orneğin; kortikosteroidler, lityum, antikonvulzanlar, antiasitler, antikoagulanlar, siklosporin, tiroid ilacları ve bazı kanser ilacları gibi.
Bazı hastalıkların olması. Orneğin; şeker hastalığı, tiroid veya paratiroid bezinin fazla calışması, mide-barsak operasyonu gecirmiş olmak, uzun suren hareketsizlik, felcler, bazı romatizmal hastalıklar ve diğer bazı endokrin hormonal hastalıklar osteoporoza neden olabilmektedir.
Osteoporozun Belirtileri Nelerdir?
Bel ve sırt ağrısı
Boyda kısalma, omurgada kırık
Sırtta kamburlaşma, omuzlarda yuvarlaklaşma
El bileğinde kırık
Kaburga kırıkları
Kalca kemiğinde kırık
Osteoporoz Hastalığının Sonucları Nelerdir?
Genc yaşlarda yuksek bir yerden duşsek bile kemiğimizin kırılma riski azdır ancak osteoporozlu bir hasta basit bir carpma ile dahi kemiğini kırabilir.
Kırık riski yaş ile artmaktadır. Toplumumuzda ise yaşlı kişilerin sayısı giderek artmaktadır cunku insan omru uzamaktadır. Boylece osteoporoza bağlı kırık sayısı da o oranda fazlalaşmaktadır.
A-Omurga Kırığı
Osteoporoza bağlı kırıkların en sık geliştiği bolge omurga kemikleridir. Her iki cinste de gorulebilmesine karşın omurga kırıklarına kadınlarda daha fazla rastlanmaktadır. Her dort kadından birinde hayatının herhangi bir devresinde omurga kırığı oluşabilmektedir. Omurga kırığı omurga kemiğinin bir tanesinde kısmen veya tamamen cokme, yassılaşma şeklinde tanımlanabilir. Bu tur kırıklar belirli bir zorlanma veya yaralanma olmaksızın oksuruk veya hapşırıkla dahi gelişebilmektedir.
Hastalar boylarında kısalma olduğunu ve omurgadaki eğilmeye bağlı kamburlaşma olduğunu ifade ederler ve zaten bu kolayca gozle de gorulebilir.
Omurga kırığı oluşunca once cok şiddetli bir ağrı hissedilir; daha sonra uzun sure ayakta kalınca ortaya cıkan bel ağrısına donuşebilir. Dolayısı ile sessiz ve sinsi bir şekilde ilerleyebilir.
Omurga kırıkları boyda kısalma yaptığı icin goğusteki kaburga kemikleri pelvis dediğimiz leğen kemiklerine yaklaşarak veya temas ederek daha başka ağrıya ve ic organların calışmasında gucluklere neden olabilir.
B- El Bileği Kırığı
El bileği kırıklarına da kadınlarda daha fazla oranda rastlanmaktadır. El acık bicimdeyken elin uzerine duşme sonrası el bileği kemiklerinde kırık oluşabilir. Diğer osteoporotik kırıklara oranla daha onemsiz gibi gorunmekle birlikte el bileği kırıklarında da mutlaka hastaneye başvurulmalı, kol genellikle birkac hafta alcıda tutulmalıdır. Kişinin bu sure icinde gunluk işlerini yapması oldukca zorlaşır.
Her beş kadından bir tanesinde hayatının herhangi bir evresinde el bileği kırığı meydana geldiği ifade edilmektedir.
Alcı cıkarıldıktan sonra adale erimesi ve el bilek ekleminin hareketlerinde tutukluk varsa Fizik Tedavi ve rehabilitasyon programı gerekir.
C- Kalca Kırığı
Osteoporozlu kişilerde karşılaşılan en ciddi kırık kalca kemiğinin kırılmasıdır. Ağrı ve iş gucu kaybına neden olur, hastanede yatmayı ve bakımı gerektirir. Bircok vakada tedavi ancak operasyon ile mumkun olur.
Bu tip kırıklar yaşlı grupta daha sık karşımıza cıkmaktadır; dolayısı ile iyileşme yavaştır ve operasyondan once ve sonra iyi bir rehabilitasyon programı uygulanırsa pek cok hasta gunluk yaşam aktivitelerine geri donebilir ancak bazı hastalar eski hareket yeteneklerini kazanamayabilirler.
Operasyondan sonra uygulanacak olan rehabilitasyon programında hastanın katılımı ve istekli olması şarttır. Metabolik ve endokrin hastalığı, gorme, işitme ve algılama işlevlerinde zayıflık olan hastalarda rehabilitasyon programlarının başarı oranı duşuktur.
Osteoporoza bağlı kalca kırıkları herhangi bir yaralanma olmaksızın, orneğin ayağa kalkarken, yuksek bir kaldırıma cıkarken veya inerken, gelişebilir. Ancak pek cok vakada duşme sonucu meydana gelebilir, ki bu genc ve sağlıklı bir kişide kırığa yol acmayabilir.
50 yaşından sonra osteoporoza bağlı kalca kırığı sayısı yaşla birlikte hızla artar. Her 7 kadından bir tanesinin hayatının herhangi bir devresinde kalca kırığı gecirdiği ifade edilmektedir. Kadınlarda kalca kırığı vakaları erkeklere oranla daha fazladır.
Kırıklardan sonra gelişen komplikasyonlar en fazla kalca kırığında gorulmekte, damar tıkanıklıkları gibi ciddi ve yaşamsal problemlere neden olabilmekte veya akciğerde pnomoni ya da uzun sure yatmaya bağlı olarak gelişen bası yaraları gibi sorunlar ile hastanede kalma suresi uzamaktadır.