12 parmak bağırsağı ulseri ve bu hastalığın tedavi yontemlerini ele alan bir konuya giriş yapmış bulunmaktasınız. Hoş geldiniz diyor ve sizi ilgili bilgilerle başbaşa bırakıyoruz Melek'ler
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaclıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman onerisi değildir.
İncebağırsağın 25 santimetre kadar olan ilk bolumune onikiparmak bağırsağı denir. C harfi gorunumundedir. Onikiparmak bağırsağında meydana gelen ulsere tıp dilinde duodenum ulseri denir.
Tedavi edilmeyen gastrit, fazla asit, sinir bozukluğu, duzensiz hayat, gurultu, fazla miktarda sigara, cay, kahve ve alkol kullanmak, safra kesesi veya karaciğer yetersizliği, kalp hastalıkları, hormon dengesizliği, dengeli bir şekilde beslenememe, cok sıcak veya cok soğuk yiyecekler, haddinden fazla et, hamur işleri veya baharatlı yiyecekler ve bazı ilaclar; onikiparmak bağırsağında ulserin meydana gelmesine yardımcı olur.
Hasta, mide ekşimesi ve ağzına ekşi su gelmesinden şikayet eder. Ayrıca dili paslı, rengi solgundur, baş donmesi ve fazla terleme de gorulur. Midesinin ustune basılınca, ağrı hisseder. Yemeklerden sonra da goğse doğru yayılan bir ağrı belirir. Bu belirtiler, ilk bahar ve sonbahar aylarında daha da artar.
Tedavi icin yapılacak ilk iş, hastalığı doğuran nedenleri ortadan kaldırmak, yemekleri az, fakat sık sık yemek, istirahat etmek ve uzuntuden uzak yaşamaya gayret etmektir.
12 parmak bağırsağı ve midede oluşuna gore ulseri etkileyen faktorler de değişiyor tabi. Cevresel faktorler de etkili, genetik faktorler de etkili. Organik bazında bakarsak, yuksek miktarda asit salgılanması, 12 parmak bağırsağından safranın mideye gecişi, helikobakterplori denen mikroorganizmanın varlığı ve de midenin icini ya da 12 parmak bağırsağının icini doşeyen hucrelerin savunma mekanizmasındaki bir takım bozukluklar nedeniyle ulser meydana gelmekte. Tabi, asitin varlığı cok onemli burada...
Belirti olmadan seyretmesi cok fazla soz konusu değil. Genellikle bu kronik bir rahatsızlık. Ağrı on planda. 12 parmak bağırsağında olduğu takdirde aclık ağrısı on plandadır. Midede olursa tokluk ağrısı on plandadır. 12 parmak bağırsağında olursa hasta gıda aldığı zaman rahatlar. Yine, antiasit dediğimiz bir takım ilacları aldığımız zaman da bu şikayetler kısa surede ortadan kalkmaktadır. Ve bu da bir gostergedir tabi ki.
Sigaranın gercekten rolu var. Sigara hem ulserin oluşmasını kolaylaştırıyor hem de iyileşmesini geciktiriyor. Kan akımını azaltarak bu bolgenin onarılmasını geciktiriyor. Sigarayı bırakmasını tavsiye ederiz.
Ulser, mide veya onikiparmak bağırsağında yara oluşması anlamına geliyor. Onikiparmak bağırsağı mideden hemen sonra gelen kısım. Bunların boyutları birkac milimetreden birkac santimetreye kadar değişebiliyor. Bu yaralar bazen birkac tane olabiliyor. Onikiparmak bağırsağı ulseri, mide ulserine gore yaklaşık olarak dort kat daha sık goruluyor. Normalde tum toplumlarda onikiparmak ulseri gorulme sıklığı yuzde 1.3, mide ulseri gorulme sıklığı yuzde 0.3.
NEDENLERİ
Ulser oluşması icin midenin asitli olması şart. Mide ve onikiparmak bağırsağının ic yuzeyinin uzerini kaplayan ‘mukus’ denilen bir koruyucu tabaka bulunuyor. Bu tabakadaki zayıflama asidi doğrudan mide ve onikiparmak bağırsağının zedelemesine yol acıyor. Ayrıca mide ve onikiparmak dokusunun direncini kıran damarlar ve hormonlarla ilgili pek cok faktorun etkisiyle ulser oluşumu kolaylaşıyor. Yani ulser dokuyu koruyan faktorlerle, dokuya zarar veren faktorler arasındaki dengenin bozulması sonucu ortaya cıkıyor.
BELİRTİLERİ
Ulser ender olarak sessiz gelişiyor. Yani hicbir belirti vermeyebiliyor ve ilk belirti aniden mide kanamasıyla ortaya cıkabiliyor. Bu duruma kortizon veya anti-romatizmal ağrı kesici alan hastalarda daha sık rastlanıyor. Ulsere bağlı olarak cıkan şikáyetler sıklıkla karında ozellikle acken ortaya cıkan ağrı. Ağrı genellikle bir şeyler yemekle ve antiasit ilaclarla geciyor. Ozellikle gece uykudan uyandıran ağrılar ulser icin belirleyici oluyor. Ancak bazen ağrı tokken de gorulebiliyor. Bu ağrıya bulantı ve kusma eşlik edebiliyor.
TANISI
Ulserin kesin tanısı bahsettiğimiz risk faktorleri bulunan veya ulserle uyumlu yakınmaları olan kişilere endoskopi yapılarak konuluyor. Endoskopiyle ulserin yeri, buyukluğu, kanayıp kanamadığı, yapışıklık ve ozellikle onikiparmak bağırsakta tıkanıklık yapıp yapmadığı belirleniyor. Ayrıca endoskopiyle mide ulserlerinin kanser olup olmadığı biyopsi yapılarak anlaşılabiliyor.
TEDAVİSİ
Ulserin tedavisine, hastalığa neden olabilecek aspirin, anti-romatizmal ağrı kesici alımı, uzun sure kortizonlu ilac kullanımı, sigara kullanımı gibi nedenlerin ortadan kaldırılmasıyla başlanıyor. Antiasit ilaclar kısa sureli yakınmaların giderilmesini sağlıyor. Gunumuzde mide asidini azaltan cok guclu ilaclar var. Bunlar H-2 reseptor antagonistleri ve proton pompa inhibitorleri. Bu ilaclar, ozellikle proton pompa inhibitorleri mide asidini ileri derecede baskılayarak ulserin iyileşme surecini kolaylaştırıyor. Bunun dışında ulserin yuzeyini kaplayarak yara iyileşmesine yardımcı olan ilaclar var. Helikobakter pilori bulunan hastalar ozel antibiyotiklerle tedavi edilir. Heliobakter pilori tedavisini yapılmasının amacı ulserin tekrarlama olasılığının azaltılmasıdır... Heliobakter pilori mikrobuna karşı kullanılan antibiyotiklerin gelişiguzel kullanılması ise bu mikropları bu antibiyotiklere karşı direncli kılıyor. Tedavi protokollerine ve suresine tam olarak uymaksa yararlı sonuc veriyor.
SONUCLARI
Ulserin tedavi edilmemesi olumcul sorunlara yol acabiliyor. Bunlardan en onemlisi ulsere bağlı kanama. Kanama durumunda dışkı kanla bulaştığı icin siyah renk alıyor. Kanın bağırsakta parcalanması sonucu dışkı pis kokulu bir hale geliyor. Kanamanın cok ve bağırsak pasajının hızlı olması durumunda koyu kırmızı dışkılama olabiliyor. Bulantı ve kusma da gorulebiliyor. Midedeki kanın sindirilmesiyle kusmuk kahverengi kahve telvesi rengini alıyor. Kanamalı hastanın tedavisi acil olarak hastaneye yatırılarak yapılmalı. Ağır kanamalar yaşamı tehdit edebiliyor. İkinci sorun ulsere bağlı mide delinmesi. Ağrı cok şiddetli, karın tahta gibi sert hale geliyor.
Acil olarak ameliyatla bu delinme tamir edilmeli, eğer tedavi gecikirse hasta kaybedilebilir.
Ucuncu sorun mide cıkışının daralması ve tıkanması. Hafif durumlarda medikal tedaviyle, ağır durumlarda ameliyatla tıkanıklık tedavi ediliyor. Dorduncu sorun midenin pankreas gibi bir organa ulser nedeniyle yapışması. Bu durumda şiddetli sırta vuran ağrılar ortaya cıkıyor. Ağır durumlarda operasyon gerekiyor.
Bu mikrop kansere
bile neden oluyor
Helikobakter pilori denilen mikrobun ulser gelişiminde rolu buyuk. Bu mikrop mide ulserlilerin yuzde 70-80’inde, onikiparmak bağırsak ulserinin yuzde 90’ında etkin rol oynuyor. Uzun surecli gastritin en sık nedeni helikobakter pilori mikrobu. Bu mikrobun 1990 yılında bulunmasından sonra kronik gastrit ve ulser daha iyi anlaşıldı. Bu mikrobun kronik gastrit ve ulserde saptanması durumunda, bakteriye karşı uygulanacak tedavi hastalıkların tekrarlama olasılığını azaltıyor.
Gunumuzde helikobakter pilori kanser yapıcı olarak kabul ediliyor. Helikobakter pilori taşıyan kronik gastritli hastalarda ileride mide kanseri cıkma olasılığı bulunuyor. Turkiye’de helikobakter pilori gorulme sıklığı Avrupa ulkelerinden fazla. Turkiye’de yapılan araştırmalarda cocuklarda yuzde 20, Avrupa’da yuzde 10 oranında helikobakter piloriye rastlandı. 50’li yaşlarda ise Turkiye’de yuzde 80-90, Avrupa’da yuzde 50 oranında helikobakter pilori pozitifliği goruldu.
Helikobakter pilorinin insandan insana geciş yolu tam bilinmemekle birlikte hijyenik koşulların bunda etken olduğu tahmin ediliyor. Sosyo-ekonomik duzeyi duşuk kesimlerde helikobakter pilori sıklığı artıyor. Helikobakter pilori mikrobu endoskopi sırasında araştırılabiliyor. Ayrıca solukta yapılan ure testi, dışkı testi, bazı kan testleri ile bu bakterinin varlığı hakkında bilgi elde edilebiliyor.