Son yıllarda dunyada ve Turkiye'de giderek daha buyuk bir sorun haline gelen obeziteye karşı hareketli yaşamın onemi vurgulanırken, uzmanlardan sağlık icin spor yapanların karşı karşıya bulunduğu risklere karşı bilincli hareket etmeleri uyarısı geldi. Şimdi Melekelim sizlerle bu bilgileri paylaşıyorum.
Turkiye Spor Yaralanmaları Artroskopi ve Diz Cerrahisi Derneği tarafından duzenlenen “III. Spor Travmatolojisinde Guncel Kavramlar Toplantısı”nda, beden eğitimi oğretmenlerine yonelik bilincli egzersiz ve spor, beden eğitimi derslerinin daha işlevsel hale getirilmesi gibi konulardaki guncel gelişmeler aktarıldı.
Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği'nde gorevli, toplantının Genel Sekreteri Doc. Dr. Hakan Ozsoy, etkinlikle ilgili yaptığı acıklamada, spor yapanlarda daha cok on capraz bağlarda yaralanmalarla karşılaşıldığını bildirdi.
Atlama ve sıcramanın nasıl olması gerektiğinin iyi bilinmesi halinde bu tur yaralanmaların onlenebileceğini anlatan Ozsoy, spor yapanlara yonelik şu uyarıları dile getirdi:
“Toplantıda en fazla tartışılan konulardan biri, suni cimin yaralanmaları artırıp artırmadığıydı. Eski yontemlerle uretilen cimler yaralanmaları artırıyor, ancak doğal cime yakın olduğu icin yeni nesil cimlerde yaralanma oranları duşuyor. Bu tur yerlerde surtunmenin ne cok fazla, ne de az olması gerek. Az olursa kaygan zeminde duşme olasılığı artar, surtunme coksa hareket etmek zorlaştığı icin yine yaralanma riski yuksek olur. Halı sahalar da yaralanmalar icin buyuk zemin oluşturuyor. Bu tur yerlerde, zemindeki halılar, kaliteden odun verildiği icin risk taşıyor. Spor ayakkabılar da kaymayı onlemeli. Isınmadan spora başlanmamalı, spor oncesi ısınma hareketleri mutlaka yapılmalı. Parklardaki spor aletleri bir uzman onerisinde kullanılmalı. Vucuda fazla yuklenilmesi halinde olumsuz sonuclar ortaya cıkabilir. Vucut kapasitesi herkeste farklı olduğu icin bu aletler icin bir uzman onerisi şart. Vucudun dayandığı limit aşılırsa yaralanma olması kacınılmazdır. Bir anda ağırlık kaldırılmamalı, esneklik, gerdirme ve ısınma calışması yapılmalı.”
Kadınlarda on capraz bağı yaralanmalarının erkeklere gore daha fazla gorulduğunu kaydeden Ozsoy, ozellikle adet doneminde daha dikkatli olunması gerektiğini bildirdi. Ozsoy, şunları soyledi:
“Bilimsel calışmalar, regl doneminin başlamasından itibaren 10-14. gunlerin spor yaralanmaları icin daha riskli bir donem olduğunu gosteriyor. Ostrojen hormonu bu donemde daha yuksek olduğu icin on capraz bağlardaki hucreler daha yavaş calışır. Bu da bir yaralanma halinde on capraz bağların yenilenme yeteneğini azaltır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi, yumurtlamanın hemen oncesindeki donemin, sonrası doneme gore daha riskli olduğu konusunda uyarı yayımladı. Ayrıca, on capraz bağların icinde bulunduğu kemik aralığı daha dar olduğu icin, kadınlar spor yaparken daha fazla risk altındadır.”
Sıcrama ve atlamada, bacakların yere X şeklinde değil, paralel duşmesi gerektiğini belirten Ozsoy, ayrıca yere parmak ucundan topuğa doğru basılması gerektiğini anlattı.
“BEDEN EĞİTİMİ DERSLERİNDE COCUĞA OZEL PROGRAM OLMALI”Turk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği Spor Yaralanmaları Birimi Başkanı Prof. Dr. Reha Tandoğan ise beden eğitimi derslerinin iceriğiyle ilgili uyarılarda bulundu.
Bu derslerin toplu olarak yapılmasının sakıncalarına işaret eden Tandoğan, “Cocuklarda vucut yapısı ve gelişimi birbirinden farklıdır. Her cocuk aynı ağırlıkta spor yapamaz. Bu nedenle cocuklar kapasitelerine ve yeteneklerine gore gruplara ayrılıp beden dersleri buna gore yapılmalıdır” şeklinde konuştu.
Tandoğan, beden eğitimi derslerinin mufredatının buna gore oluşturulması, beden eğitimi oğretmenlerinin de bu konuda bilgilerinin zaman zaman guncellenmesi gerektiğini sozlerine ekledi.