Sistit Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Sistit; mesanenin yani idrar kesesinin iltihaplanması adına verilen hastalıktır. Anatomik olarak erkeklerden farklı olmaları nedeniyle kadınlarda daha sık gorulen sistit, ihmal edildiği takdirde kronikleşebilir ve uriner sistemde (mesane ve bobreklerde) kalıcı hasara neden olabilmektedir.
Bakteriyel sistitler genellikle 20-40 yaşları arasındaki genc kadınlarda daha sık gorulur. Her 5 kadından biri yaşamının herhangi bir doneminde en az bir kez sistit gecirmektedir. Kadınlarda sistitin daha fazla gorulmesinin en sık sebebi uretranın daha kısa olmasıdır. Sistitin en sık gorulen etkeni, vakalarının yuzde 85′inden sorumlu olan Koli basilidir. Normalde bu bakteriler kalın barsakta bol miktarda bulunurlar. Bazı risk faktorlerinin varlığında bu bakteriler mesaneye ulaşarak sistite neden olurlar.
Sistite neden olan risk faktorleri:
” Kotu genital temizlik
” İdrar akımının engellendiği durumlar (uriner sistemde taş, tumor veya sonda gibi yabancı cisim bulunması)
” Norolojik olarak mesanenin boşalamaması
” Şeker hastalığı
” Hamilelik
” Yaşlılık
” Duzensiz ****** ilişki ( sistit yeni evlilerde daha sık gorulur ki, buna ‘balayı sistiti’ denir )
” Menopoz donemi
” Erkeklerde prostat ve uretra hastalıkları
Sistitin belirtileri nelerdir?
” Dizuri(idrar yaparken yanma, sızı, ağrı)
” Pollakuri (sık idrara cıkma) ve az idrar yapma
” Acil idrar yapma hissi
” Tam boşalamama hissi
” Kotu kokulu ve bulanık idrar
” Disparoni (****** ilişki sırasında ağrı duyulması)
” Kasıklarda ve gobek altında ağrı olması
” Hematuri (idrarda kan olması)
Belirtisi:
Sistitin tanısında en onemli bulgu anamnezdir. Hastaların coğunda yukarıda bahsedilen şikayetlerden bircoğu vardır. Bu şikayetlerle gelen bir hastaya ilk yapılacak tetkik, idrarın mikroskobik incelenmesidir. Sistitli bir hastanın idrarında alyuvarlar, akyuvarlar ve bakteriler gorulmelidir. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanımlayabilmek icin de idrar kulturu gerekebilir. Sistite sebep olan birincil bir hastalık duşunuluyorsa hastaya uriner ultrason, İVP (ilaclı bobrek filmi) ve sistiskopi (ışıklı bir aletle mesaneye bakma işlemi) de yapılabilir. Sistit ve altta yatan neden tedavi edilmezse, kronikleşebilir ve hastayı zayıf ve bitkin bırakabilir.
Tedavisi:
Bakteriyel bir hastalık olduğundan dolayı tedavide antibiyotikler kullanılmalıdır. Kultur sonucları cıkana kadar tedaviye gram negatif basillere etkili ilaclarla başlanmalıdır. Daha sonra tedavi kulture gore duzenlenmelidir.
Sistitten korunmak icin…
Gunluk su alımı en az 2 litre olmalıdır. Su bakterilerin mesaneye tutunmasını engeller ve dışarı atılmasını sağlar.
” Kahve, koyu cay, alkol gibi icecekler ve acılı baharatlı yiyecekler en aza indirilmelidir. Bunların mesane uzerine uyarıcı etkileri vardır.
” Mumkun olabildiği kadar sık idrara cıkılmalıdır. İdrarı tutmak mesanedeki bakterilerin mesane duvarına yapışmasını ve enfeksiyon oluşmasını kolaylaştırır.
” Tuvaletten sonraki temizlik doğru olmalıdır. Temizlik onden arkaya doğru yapılmalıdır. Boylece bakterileri idrar kanalına doğru taşımamış olursunuz. Sadece kağıtla silinmek yeterli değildir. Anal bolge mutlaka bol suyla yıkanmalıdır. Ancak aşırı hijyen takıntısı normal vajinal florayı bozabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
” Vajinal deodorant, parfumlu sabun, pudra kullanımı idrar kanalını tahriş edebileceğinden dolayı bu tur urunler kullanılmamalıdır.
” İc camaşır tercihi doğru yapılmalıdır. Sıkı, dar pantolonlar ve naylonlu ic camaşırları giymeyin. Bahsedilen giysiler genital bolgenin nemlilik oranını artırarak bakterilerin uremesini kolaylaştırır.
” Pamuklu ic camaşırlar tercih edilmeli ve her gun değiştirilmelidir.
” ****** ilişkiden sonraki erken donemde idrara cıkılmalıdır. Bu durum bakterilerin yayılmasını onlemektedir.
” Menopoz sonrası donemde ostrojen kremleri kullanılmalıdır.
” Ozellikle yaz aylarında havuz sistitine dikkat edilmelidir. Kalabalık ve kirli havuzlara girmekten kacınılmalıdır.