Ne yazık ki, son gunlerde coğalttığım sigara artık baş ağrısı yapıyor ve azaltmak istediğim halde azaltamıyorumda... Benim gibi tiryaki olupta, istediği halde yapamayan ya da "yapamam" diyerek hic cesaret bile etmiyen cok arkadaşım vardır, bundan eminim.
Meleklermekani.com olarak, sigarayı bırakmada etkili oaln laser yontemi hakkında bilgiler sunmak istiyoruz bu makalemizde...
Sigara 300 farklı hastalığa sebep oluyor. Eğer sigara sizin de hayatınızın bir parcası ise once bırakmaya karar verin, sonra da lazer terapi yontemini deneyin. 40 yıllık tiryakiler, sigara bırakma hikÂyelerini anlatıyor. Bu yıl her gun bir ucak duştu, icindeki 300 kişi de maalesef kurtarılamadı. Aynı zamanda 365 gun boyunca ucurumdan yuvarlanan 6 otobusten de kimse sağ cıkmadı.
Tum bunlar yetmiyormuş gibi İstanbul’a duşen atom bombası da bircok kişinin olmesine sebep oldu. Her gun duşen bir ucak, ucuruma yuvarlanan 6 otobus ve atom bombası yılda 100 bin kişinin hayatına mal oldu velhasıl. Bu rakamlar sizi şaşırtmasın. Doğruluk payı elbette var. Araştırmayı yapan Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı. Yalnız bir ayrıntı var; vefat sebebi kaza değil, sigara. Hani parkta, bahcede, iş yerinde, evde yani hayatın her alanında kendine yer bulan o anlamsız duman!
‘Torunum icin bırakacağım’ dedim
Her gun bu kadar olum gercekleşse tum medya ayaklanır, hukumet goreve cağrılır ya da istifası beklenir. Vefatların ardından ailelerinin yaşadığı dramlar gozler onune serilir. Ama boğaz, yemek borusu, mide, bobrek, mesane, ağız, ses telleri, akciğer, kan, pankreas ve rahim ağzı kanserlerinden, kalp hastalıklarından sorumlu sigaranın zararları yeterince gundeme getirilmiyor. O, 65 yaş oncesinde yaşanan tum kalp damarı tıkanıklığı olumlerinin yarısından sorumlu. Akciğer kanserinden vefat edenlerin yuzde 90′ının olum sebebi de yine aynı illet. İcilen her sigara insan omrunden 5 dakika alıyor. Erken yaşta sigaraya başlayanların omru 20-25 yıl kısalıyor. Vucuttaki tum mekanizmayı alt ust eden bu kotu alışkanlık terk edildiğinde kalp krizi ve kanser riski bir yılda yuzde 50 oranında azalıyor. Kendini bildi bileli sigara icen, onu hayatının ‘vazgecilmez’ bir parcası haline getirenler artık kısa surede sigarayı bırakabiliyor. Kimi kendi iradesiyle kimi de dışarıdan destek alarak…
Bilgin Kurallı (57) Canakkale Seramik Fabrikası’nın Bolge Mudurluğu’nden emekli. İstanbul’da yaşıyor. 24 yaşında başlar sigaraya. Gunde bir paket tuketir. Yoneticiliğin ağır yuku altında calışırken sigaraya yuklendikce yuklenir. Gorevi icabı sık sık şehir dışına bayi ziyaretlerine gider. Geceleri yalnız başına kilometrelerce yol alırken ‘vazgecilmez arkadaş’ı yine sigara olur. Yıllarca profesyonel futbol oynamış, 24′uncu kattaki dairesine asansor kullanmadan cıkan Bilgin Bey, yıllar boyu aralıksız tukettiği sigaranın da etkisiyle bir sure sonra nefes alamamaya, iki kat merdiveni dahi cıkamamaya başlar. Yaşıtlarına gore kendini daha sağlıksız ve gucsuz hisseder.
Bırakmak isteyip de bırakamadığı sigara konusunda 6 yaşındaki torununun tavrı onu ciddi bir arayışa iter. “Sigara icilmez, oldurur diyerek yanıma gelmiyordu. Kotu kokuyorsun diyordu bana. Torunumu kazanmak icin ‘bırakacağım’ dedim.” Bilgin Bey, 6 aydır sigara kullanmıyor. Ona gore her şey beyinde bitiyor, insanın once sigaradan kurtulmayı istemesi gerekiyor. Sigara isteğinin ancak sporla bastırılabileceğine inanıyor. Bundan dolayı kendine bir pinpon odası yapmış. Spor hem stresini azaltıyor hem de sigara nobetlerini kolayca atlatmasını sağlıyor.
Sait Celik (57) meteoroloji muhendisi. Turkiye’ye dort demir celik tesisi kurmuş başarılı bir işadamı. Sigarayla tanışıklığı 9 yaşında başlar. İki abisi babasından gizli sigara icer. Ağabeyler suclarına ortak etmek icin kucuk kardeşlerine de icirirler. İlkokuldan sonra yatılı okula gonderilir. “Biraz haylazlıktan biraz da ozentiden başladık sigaraya.” diyen Celik, 11 yaşındayken paket taşımaya başlar. İlerleyen yıllarda gunde bir paket sigara tuketir. İş hayatının stresiyle bu sayı ikiye, bazen de uce cıkar. Her yıl yaptırdığı check-up’larda herhangi bir sıkıntı cıkmayınca sigara icmeye devam eder. Ta 2001 yılında İzmir’de ciddi bir nefes darlığı yaşayana kadar… Apar topar hastaneye kaldırılır. Uc gun muşahede altında tutulur, kendisine ilac tedavisi uygulanır. Yaşadığı bu kısa sureli tecrube onu bir karar aşamasına getirir: “Ya bu sigara beni bırakacak, ya da ben onu bırakacağım.”
‘Sigara bir parcam gibiydi’
Hastaneden cıktıktan sonra 1,5 ay boyunca gunde 3-4 sigarayla idare eder. Fakat ‘az sigaralı’ gunler ne yazık ki kısa surer. İlerleyen yaşına orantılı olarak nefes darlığı, uzun yol yuruyememe, merdiven cıkmakta zorlanma gibi problemler yaşar. “Sigara bir parcam gibiydi. Surekli elimdeydi. O kadar butunleşmiştik ki… Sıkıntılı gunlerimde bakardım, bir tane masama yakıp koymuşum biri de elimde.” diyen Sait Celik, sigarayı bırakmak icin nikotin bandını da dener sakızı da. Ama başarılı olamaz. Bu arayışlar surerken Anne Penman isimli bir merkezden haberdar olur. Sigara bırakma programına başvurur ve 48 yıllık “eski dostu” ile yollarını ayırır. 8,5 aydır ‘ayrılamam’ dediği sigarayla tum munasebetini bedenen de ruhen de kesmiş durumda. Halinden memnun. Kendini cok sağlıklı ve rahat hissediyor artık. Sigara icmek istediğinde merkezdeki uzmanların talimatlarına uygun olarak yuruyuş yapıyor, bilgisayarda oyun oynuyor ya da burnunun ust kemiğine 3 dakika kadar masaj yapıyor.
‘Aslında sigara hicbir şeymiş’
Tijen Cakmakcı (42) 22 yıldır sigara icen bir tiryaki. Uzun yıllar halkla ilişkiler sektorunde calışmış, bir cocuk annesi. 10 aydır sigara kullanmayan Tijen Hanım da bu alışkanlığı bırakmayı cok istemiş. Bu konuda yardım alabileceği doğru merkezi araştırmış uzunca bir sure. Kendisini bu konuda 13 yaşındaki oğlu teşvik etmiş. Sigara kullanmasını istemediğinden surekli annesini uyarıyor, kendisini opmek istediğinde de yanağını kacırıyormuş. 11 yıl profesyonel basketbol oynayan Tijen Hanım, son donemlerde vucut enerjisinin azaldığını, duzenli nefes alamadığını hissederek sigarayı bırakmaya karar verir. Ceşitli yontemlere başvurur ama başarılı olamaz. “Bırakma denemelerimde hep başarısız oldum, destek alma ihtiyacı hissettim.” diyen Tijen Hanım, sigaralı ve sigarasız hayat arasındaki farkı şoyle anlatıyor: “Sigara el alışkanlığıymış. Vucudumdan cok elim arıyordu cunku. Sigaranın bir hic olduğunu ancak bıraktıktan sonra anladım. Sinirlendiğinizde sizi sakinleştirdiğini, yalnız kaldığınızda da arkadaşlık yaptığını duşunuyorsunuz ama oyle bir şey yok! Mesela oğlumu okula gonderdikten sonra bir kahve yapıp yanında muhakkak sigara icerdim. Eğer sigarayı bırakırsam bir daha cay-kahve icemem sanıyordum ama oyle olmadı.”
Tijen Hanım sigaranın bırakılması guc bir alışkanlık olduğunu kabul ediyor. Kendisi de lazer tedavi yontemiyle terk ediyor bu alışkanlığını zaten. “Oğlum benim dumanımla buyudu. Bu konuda hep vicdan azabı duydum. Lazer terapi alıp eve gittiğimde ‘Oğlum senin icin sigarayı bıraktım’ dedim. ‘Cok sevindim annecim, seninle gurur duyuyorum’ diyerek boynuma atladı. O an gozlerindeki ışığı, umudu, mutluluğu hayatım boyunca unutamam.” Arada sigara icmek istediğinde hep oğlunun gozlerini hatırlar ve eli sigara paketine uzanmaktan vazgecer. Tijen Hanım’ın 56 yıldır aralıksız sigara tuketen babası da aynı yontemle sigarayı bırakır. Peki bu yontem nedir?
Anne Penman’da neler oluyor?
Anne Penman, sigara bırakma, forma girme ve antistres alanlarında 14 yıldır dunyanın bircok ulkesinde hizmet veriyor. İstanbul ve İzmir’de şubeleri var. Bilgin Kurallı, Sait Celik ve Tijen Cakmakcı merkezde uygulanan lazer yontemi sayesinde sigarayı bıraktı. Şimdiye kadar 300′den fazla tiryakinin sigarayla yollarını ayırmasına vesile olan Anne Penman’ın hikÂyesi oldukca ilginc. Bundan yirmi yıl once gunde 3 paket sigara tuketen Anne Penman İngiltere’de yaşamaktadır. En az kendisi kadar sigara kullanan eşi ciddi bir bypass ameliyatı gecirir. ‘Ya hayatın ya da sigaran’ denir. Fakat o, sigarayı secer. Haliyle kalp rahatsızlıkları daha da artar. Bir arayış icine girerler ve lazer yontemi sayesinde sigarayı bırakırlar. Anne Penman, sigarayı bırakma aşamasında bir dizi sorun yaşar. Kendi yaşadıklarından yola cıkarak sigarayı bırakamayanlar uzerinde sıklıkla uygulanan bu yontemi ‘kendince’ revize eder. Lazer terapisinin yanına psikolojik danışmanlık, takip motivasyon ve beslenme kocluğunu ekler.
Amacı sigarayla beyindeki aktiviteler arasında kurulan ilişkiyi koparmaktır. Beyne ya da vucuda dışarıdan gelen uyarılar limbik sistem tarafından algılanıyor, herhangi bir şeye karşı aşırı istek burada ortaya cıkıyor. Beyin de bu istediğin gercekleşmesi icin talimat veriyor. Vucut aktiviteyi gercekleştirip beyine ‘istenilen aktivite yapıldı’ haberini gonderince vucutta gevşeme, mutluluk, rahatlama hissediliyor. Cunku endorfin, serotoni gibi mutluluk veren kimyasallar salgılanıyor. Sigarayla bu mekanizmanın bağlantısına gelince… Sigaranın ana maddesi nikotin. Bu, sigara icicilerine sahte haz duygusunu yaşatıyor. Hatta kişi zamanla buna bağımlı oluyor. Boylece beynin soz konusu işlevi iptal oluyor, artık endorfin, seretoni seviyesini ayarlayamıyor. Bu gorevi tamamen nikotin ustleniyor.
Sigarayı bırakmaya calışanlar sinirlilik, gerginlik, huzursuzluk gibi ‘mahrumiyet semptomları’ olarak tanımlanan psikolojik rahatsızlıklar yaşıyor. İlk uc gun cok ağır hissedilen bu semptomları atlatamayanlar tekrar sigara icmeye başlıyor. Lazer ışığı el, kol ve bacaklardaki enerji noktalarına veriliyor. Sinir merkezleri uyarılıyor. Boylece uzun zamandan sonra ilk kez beyindeki endorfin seviyesinde dengelenme oluyor, nikotinle iptal edilen işlev harekete geciyor. Boylece tiryakiler sigara icme arzusu duymuyorlar artık. İlk 72 saatte iki zorunlu terapi yapılıyor. İlk terapi bir saat ikincisi de 45 dakika suruyor. İkinci terapinin 72 saat sonra yapılmasının sebebini Anne Penman’da calışan Psikolog Duygu Guven şoyle acıklıyor: “Sigara bırakanlarda en kritik zaman dilimi 72 saat. Cunku yoksunluk semptomlarının en ağır hissedildiği evre bu. Onun icin lazer mecburi.”
Sigara icme isteği 3 dakikalık bir durtu
Anne Penman’ın en onemli işlevinin psikolojik destek olduğunu vurgulayan Guven’e gore sigara psikolojik ya da fizyolojik bir bağımlılık değil, ‘genel’ bir bağımlılık. Lazer terapi kişiye fizikî yonden yardımcı olup sigara icme isteğini azaltıyor. Uzmanlar fizyolojik bağımlılığı atlatmak icin 3 haftanın yeterli olduğu goruşunde. Lakin psikolojik bağımlılığı atlatmak o kadar da kolay değil. Cunku 45 yıldır sigara icenler geliyor merkeze. Yemeklerden sonra, cay-kahvenin yanında 45-50 yıldır sigara tuketen bu insanların en yakın dostu, hatta vazgecilmezi olmuş bu alışkanlık. Dolayısıyla sigaradan bir anda vazgecmeleri mumkun değil. Anne Penman’a gelenler ‘hasta’ olarak nitelendirilmiyor. Onlara ‘danışan’ deniliyor. Kendisine hayatında sigaranın ne anlam ifade ettiği, hangi durum ve zamanlarda kullandığı, neden bırakmak istediği soruluyor. Ardından ‘kişiye ozel terapi’ başlıyor. Amac psikolojik bağımlılığı ortadan kaldırmak, kişinin karşılaşacağı zorluklarla baş etmesini sağlamak, maruz kalabileceği tuzaklara karşı onu bilgilendirmek. Eğer tiryaki, cocukları, torunu ya da eşi icin sigarayı bırakmak istiyorsa bu bilgi terapilerde kullanılıyor. Boylece daha kısa surede psikolojik bağımlılık atlatılıyor.
Herkese farklı terapi yontemleri uygulansa da yemeklerden sonra yuruyuş, bolca su tuketmek, nefes egzersizleri oneriliyor. Duygu Hanım, sigara icme isteğinin sadece 3 dakikalık bir durtu olduğunu, bu isteği erteleme metotlarını muşterilerine oğrettiklerini soyluyor. Eğer danışan sigara icme isteğini erteleyemiyor, kendini kotu hissediyorsa merkezdeki psikologunu 24 saat arayabiliyor. Zaten tum muşteriler 6 ay gozlem altında tutuluyor. Danışan aramasa bile sorumlu psikolog ilk hafta her gun, ikinci hafta gun aşırı ve ilk aydan sonra haftada bir kez arıyor ve her şeyin yolunda gidip gitmediğini oğreniyor. İki seanslık lazer yontemi yeterli gelse de sigarayı bıraktıktan bir yıl sonra “Tekrar sigara icme isteği duyuyorum” diyenlere iki kez daha ucretsiz lazer terapisi uygulanıyor.
Sigarayı bırakanlar kilo almıyor
Sigarayı bıraktıktan sonra “Cok yiyip kilo alıyorum” diyenlere Anne Penman alternatif bir cozum getiriyor. Bir beslenme uzmanı bu donemi sağlıklı fakat kilo almadan nasıl atlatılabileceğini anlatıyor. Diyet listesi vermiyor. Ama iş yukune gore gunluk limitleri belirliyor. Nelerden uzak durulması, hangi vitaminlerin ‘ozellikle’ alınması gerektiğini soyluyor. Psikolog Guven, ramazan ayında sigara bırakma tedavisinin daha başarılı ve kolay gectiğini iddia ediyor. Cunku bir tiryaki beyne gelen her sigara icme isteğini orucluyken kolayca geri ceviriyor. İftardan sonraki 5-6 saat de ‘istek erteleme yontemleri’ ile geciştiriliyor. Duygu Guven, bir tiryakinin sigarayı tamamen bırakması icin Ramazan ayının yeterli olduğu goruşunde…
Kaynak: Aksiyon