Merhaba Sevgili Melek'ler...
Bu makalemizde kolon kanseri ve evreleri hakkında detaylı ve tum bilgileri, sizlerle paylaşıyoruz arkadaşlar.
Kanser tedavisinde temel olarak cerrahi yaklaşım buyuk rol oynasa da yalnız başına cerrahi tedavi ancak erken evre kolorektal kanserler icin yeterli olabiliyor. Bu hastalığın tedavisinde kemoterapinin ve bazı lokalizasyonlar icin kemoterapi ile birlikte rapyoterapinin de onemli bir yeri var.
Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Dr. Banu Atalar, kolorektal kanserlerde radyasyon tedavisinin yeri ve onemini anlattı.
Radyoterapi, yuksek enerjili X-ışınları, elektron demetleri ve radyoaktif izotoplar yoluyla kanser hucrelerini oldurmek ve tumorleri kucultmek icin kullanılır. Radyasyon tedavisi, tedavi alanı icerisindeki kanserli hucrelerin kromozom ve DNA’larına zarar vererek bu hucrelerin buyuyup, coğalmasını onler.
Bağırsak kanserlerinde uygulanan radyasyon tedavisini biraz anlatır mısınız?
Bağırsak kanserleri iki grupta inceleniyor. ‘Kolon kanserleri’ ve ‘rektum kanserleri’. Kalın bağırsakların yaklaşık 150-180 cm’lik ust kısmına ‘‘kolon’’, 15-17 cm’lik alt kısmına ise ‘‘rektum’’ adı verilir. Kanserin yerleşim yerine, buyukluğune, cevre dokulara ve uzak organlara yayılımına gore tedavi yaklaşımları farklıdır.
Cerrahi tedavi gibi ışın tedavisi de bolgesel bir tedavidir. Sadece tedavi edilen bolgedeki kanserli hucreleri etkiler. Bağırsak kanserlerinde tedavinin rolunu 3 şekilde tarif etmek uygun olur; birincisi cerrahi sonrası mikroskobik hastalığın yayılmış olabileceği bolgelerde kanserli hucreleri yok etmek icin, ki bu en sık kullanım alanıdır.
Radyoterapinin ikinci ve son zamanlarda cok da fazla gundemde olan rolu ise cerrahi oncesi cok buyuk tumorlerin kucultulmesi ve cerrahiyi kolaylaştırmak icin kullanımıdır. Cerrahi oncesi radyoterapi uygulanmasının diğer bir avantajı da sfinkter dışkılama kontrolunu ve koruyucu cerrahi şansının yani; hastanın hayat kalitesi bozulmadan kendi organı ile beraber yaşama şansının korunmasıdır.
Son zamanlarda butun dunyada organ koruyucu tedaviler radyoterapi ve beraberinde eş zamanlı kemoterapi kullanımı sayesinde on plana gecmiştir. Işın tedavisinin diğer bir rolu ise hastalığın ileri donemlerinde başlar, kemik ve beyine sıcramış veya diğer tedavilerin hic birine cevap vermeyip nuks etmiş tumorlerde palyatif yani belirtileri rahatlatmak amacıyla kullanılır.
Peki hastanın once cerrahi mudahale veya radyoterapi gormesine nasıl karar veriliyor?
Aslında bu gruptaki hastalar kolorektal tumorlerle ilgilenen bir hekim grubu tarafından değerlendirilmeli ve ortak bir karar alınmalı ama malesef bu her zaman mumkun olmuyor. Bu yuzden biz hastalara tanı konulduğu zaman bir cerrahın yanı sıra, bir medikal onkolog ve bir radyasyon onkoloğunun da gormesini tavsiye ediyoruz.
Bağırsak kanserlerdeki radyoterapi tedavisi ile diğer kanser turlerinden radyoterapi farkı bulunuyor mu?
Aslında temelde yapılan tedavi aynı; yuksek enerjili X ışını kullanımı ama tumorun yerleşimine ve hastanın fiziksel ozelliklerine gore farklı planlamalar yapılıyor. Burada tedavi volumunun doğru olarak belirlenmesi, uygun enerji ve tedavi cihazı secimi ve tabii ki iyi bir planlama cok onemli.
Bir meme kanserinde kullanılan enerji ile rektum kanserinde kullanılan enerji aynı olmuyor. Onun icin hastaya tedavi koşullarında bir bilgisayarlı tomografi cektiriyoruz. Bu bilgisayarlı tomografiden sonra hastanın butun anatomisini sanal ortamda konturluyoruz ve sanal bir planlama yapıyoruz. Burada işin en onemli kısmını ‘gizli kahramanlar’ medikal fizikciler yapıyor, butun bu fiziksel hesaplamalar, planların oluşturulması ve uygulamaya gecirilmesinde iyi bir fizikciye sahip olmanız cok onemli. Neyse ki biz bu acıdan şanslıyız, harika bir fizikcimiz var, işlerimiz cok kolaylaşıyor.
Hastanın durumuna bağlı olarak radyoterapi en son tedavi yontemi mi?
Herhangi bir kanser hastalığının tedavisinde buyuk coğunlukla başvurulan ilk tedavi şekli cerrahidir ama bunun icin bir sıralama yapmak zor. Daha once de soylediğim gibi hastalığın farklı evrelerinde tedavilerin oncelik sıraları değişir.
Bağırsak kanserleri icin de bu boyledir. Radyoterapiyi en son tedavi yontemi olarak gormek cok yanlış bir yaklaşım olur. Kanser multidisipliner yaklaşım gerektiren bir hastalıktır. Bir değil birden fazla tedavinin birlikte uygulanması ile başarı oranları artar, bu nedenle aralarında bir sıralama yapmak da yanlış olur. Butun bu tedavilerin hepsi tamamlandığı zaman hasta icin her şey tamamlanmış denilebilir.
Yani insanların bu tedavi yonteminden korkması gerekmiyor, bu sadece tedavi grubunun bir parcası…
Kesinlikle oyle. Radyoterapi, tedavi protokollerinin bir parcasıdır, gerek erken gerekse ileri evrelerde de uygulanabilir. Tedavinin başında da, sonunda da radyoterapinin rolu cok buyuk. Hastalığın ilerlemiş aşamasında, beyne ya da kemiğe sıcramış durumlarda zaten ağrı palyasyonu ve norolojik belirtilerin giderilmesi icin mutlaka radyoterapi yapmak gerekiyor.