Suluk tedavisi dunyada cok eski zamanlardan beri kullanılan bir yontem melekler ...
Gunumuzde de ozellikle ameliyat sonrası enfeksiyon durumlarında kullanılmak uzere suluk uretiliyor.
Bu konuyla ilgili bulduğum makaleyi sizinle paylaşmak istiyorum
Tarihce
Tıbbi suluk, pek cok değişlik hastalığın tedavisinde yuzyıllardır kullanılmaktadır.İngilizcede suluk “leech", eski İngilizcedeki ‘leace’ ‘tabip’ kelimesinden gelir. Sulukle yapılan tedaviye de hirudoterapi denmektedir.
Kayıtlara gore, tıbbi suluk, eski Anadolu uygarlıklarından İyonya’da Kolofonlu (İzmir Değirmendere civarı) Nicader tarafından M.O 200’de ilk kez uygulanmıştır. Bundan birkac yuzyıl sonra Galen (M.S 129-199) adındaki bir duşunur, insan vucudunun dort salgı: kan, balgam, sarı safra ve siyah safra icerdiğini ve bu sıvıların dengesindeki değişikliklerin hastalıklarla sonuclandığını, suluklerin fazla kanı uzaklaştırarak bu dengeyi yeniden oluşturmaya yardım ettiklerini duşunmuştur. 1820-30’larda, yani anestezi, antisepsi ve antibiyotik gibi tıbbi uygulamaların cok oncesinde, Berlin’de Johann Frederick Diffenbach (1792-1847), tıbbi suluğu, o zaman icin karmaşık sayılabilecek plastik cerrahi uygulamalarına yardımcı olarak başarılı bir şekilde kullanmıştır. 19.yuzyıl başlarında sulukle tedavi altın cağını yakalamıştır. Bu donemde milyonlarca suluk Avrupa ve Amerika’da tedavi amacıyla kullanılmıştır.
ABD Gıda ve İlac Dairesi (FDA) 2004 yılında tıbbi suluk tedavisine (hirudoterapi) onay vermiştir. ABD’de ve bazı Avrupa ulkelerinde sulukle tedavi merkezleri bulunmaktadır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Mudurluğu’ nun 21 Mayıs 2007 tarihinde illere gonderdiği genelge kapsamında, tıbbi sulukle tedavinin yataklı kurumlarda ve cerrahlar tarafından uygulanması gerektiği belirtilmiştir.
Tıbbi suluk (Hirudo medicinalis) ve salgıladığı maddeler
Tum dunyada 600 kadar suluk turu bilinmekte bunlardan sadece 15’i tıbbi suluk olarak kullanılmaktadır. Ancak tıbbi uygulamalarda kullanılan tur Hirudo medicinalis olarak bilinmektedir.
Tıbbi suluk, hastaya buyuk kuyruk emicisiyle yapışır ve kucuk baş emicisi yardımı ile ısırır. Uc kucuk dişi deri uzerinde uc cizgi şeklinde ısırığa yol acar. Bu ısırığın şekli Mercedes Benz sembolunu andırır.
Tıbbi suluğun cektiği kan miktarı suluk sayısına ve bir suluğun ne kadar kan emdiğine bağlıdır. Suluk, ağırlığının 10 katı kadar kan emebilir, emdiği kan miktarı 5-15 ml kadardır.
Tedavi edici etki, emilen kan miktarı ile ilgili olamayıp, suluğun emme esnasında salgıladığı maddelerle ilgilidir. Suluğun tukuruğundeki kimyasal maddeler bu canlıyı tıbbi acıdan değerli kılmaktadır. Salgıladığı maddelerden biri olan hirudin, trombin ile enzim inhibe edici kompleks oluşturarak, fibrinojenin fibrine donuşumunu engellemektedir. Suluk tarafından salgılanan diğer aktif maddelerden hiyaluronidaz ise maddelerin yara icine yayılışını sağlamaktadır. Antihistamin ve diğer vazodilator maddeler, suluk ısırığında kanamanın uzamasına neden olur. Suluğun tukuruk bezi salgılarında bulunduğu bildirilen diğer maddeler şu şekildedir: Destabilase, hirustasin, bdellins, hyaluronidase, tryptase inhibitor eglins, factor Xa inhibitor, collagenase, complement inhibitors, carboxypeptidase A inhibitors, histaminelike substances, acetylcholine, anesthetics subsctance, pseudohirudin, aistamine-like substances, triglyceridase, cholesterol esterase, lipase, lipolytic enzymes.
Tıbbi suluk tedavisi
Tıbbi suluk tedavisinin (hirudoterapi) kullanıldığı alanlar
Tıbbi suluk tedavisi, atardamar ve toplar damar tıkanıklıkları başta olmak uzere bircok dolaşım sistemi hastalığında; yeni doğanlardaki akut damar yaralanmalarında; bebeklerde bacaklar ve penisteki post-operatif akut venoz konjesyonda; komplike varikoz venler, post-flebitik sendrom, enfeksiyoz miyokarditte, periorbital hematom ve kulak kepcesi hematomunda; varis, iltihaplı ve iltihapsız eklem romatizmalarında, ureme organı rahatsızlıklarında; yumuşak doku romatizmalarında, felc, kısmi felc, sedef ve egzama gibi cilt hastalıklarında; hemoroidde; goz tansiyonu (glakom) ve buna bağlı gorme kayıplarında; migren ve her turlu baş ağrısı, yuksek tansiyonda; yanık vakaları, iyileşmeyen yaralar ve ameliyat izleri, kangren tedavisinde; meniere hastalığında ve bazı işitme kayıplarında; kangren gelişmekte olan kopuk organ tamirlerinde; serbest fleple meme rekonstruksiyonu, dudak rekonstruksiyonu gibi plastik cerrahi uygulamaları gibi geniş bir alanda kullanılmaktadır.