Astronomların ilgilendiği konulardan biri de gezegenlerin oluşumu. Bu sureci ortaya cıkarmanın hem gezegenimizi daha iyi anlamaya yardımcı olacağına inanılıyor. Bu calışmalarda odaklanılan bir yapı, gelişmekte olan bir bebek gezegeni barındırıyor.
Bilim insanları geliştirdikleri yeni yontemler sayesinde protogezegen disklerinde saklı olan kucuk gezegencikler ortaya cıkarılabiliyor. Son araştırmada da bu tur bir calışma kullanılırken, bir gezegenin doğumuna şahit olma fırsatı da doğmuş oldu.
Once her şey gercekten de gaz ve toz bulutuymuş
Daha once cok sık duyduğumuz “Her şey once bir gaz ve toz bulutuydu” ifadesinin doğruuğunu kanıtlarcasına, bilim insanları belli bir yorungede donen ve yoğunlaşmış gaz ve toz bulutlarını inceleyerek bebek gezegenleri ortaya cıkarmaya calışıyor. Bu oluşum halindeki yapılara protogezegen diski adı veriliyor. Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi ’nden astronomların geliştirdiği yeni yontem sayesinde, Guneş Sistemi icinde yer alan Saturn ya da Neptun ’e benzer boyutlarda olması beklenen bir bebek gezegen ortaya cıkarıldı. Bu keşif, 14 Eylul tarihli The Astrophysical Journal Letters adlı dergide de yayımlandı.
Keşfin ardından 518 ışık yılı mesafedeki LkCa 15 adlı diski incelemeye koyulan araştırmacı Feng Long ve ekibi, yaptıkları calışmalarda 2019 yılından bu yana disk hakkında elde edilen verileri derleyerek işe başladı. Sonrasında yapılan calışmalarda, bu gaz ve toz bulutunun icinde bir değişiklik olduğu gozlemlendi. Bir madde kumesi ve bir yay yapısı, birbirleri ile 120 derece acı oluşturacak şekilde hareket ediyordu.
1 ila 3 milyon yıl kadar once doğmuş olabilir! Bilim insanları, bu tur acıların kendiliğinden oluşmadığını, ayrıca diski oluşturan maddelerin de kendi yıldızları ve bir gezegen tarafından oluşturulan kutle cekim alanında belli bir donguye sahip olduklarını ortaya cıkardı. Yapılan matematiksel modelleme calışmaları da, kumelenen madde ile oluşan yay bicimi arasında 60 derecelik bir acıyla bir gezegen olması gerektiğini ortaya koydu. Bu gezegenin boyutu ise şimdilik Saturn ya da Neptun boyutlarında. Yaşı ise 1-3 milyon yıl arasında olduğu tahmin ediliyor. Yani kozmik olcekte duşunursek, neredeyse az once doğmuş bir gezegen bile diyebiliriz.
Teknolojik kısıtlamalardan dolayı yeni oluşan bir gezegenin gorseline ulaşmak yakın zamanda pek gercekleşecek gibi değil ancak bu tur yontemler, gelecekte yeni bebek gezegenleri gozlemlemeyi mumkun kılabilir gibi gozukuyor. Araştırmacılar da bunu umuyor.