Aslında bu durum sadece ev kedilerinde gorulen bir durum değildir ancak insanlar boyle gorunen kedileri evcilleştirme konusunda tarih boyunca her zaman daha istekli olmuştur. O zaman gelin, bu konunun detaylarına inelim.
Aslında kedilerin ayaklarının beyaz olması genetik bir mutasyon kaynaklıdır.
Bu durumun bilimsel adı alacalılık veya piebaldism ’dir. Kedilerde bu durumun gorulme nedeni; kedilerin derilerine, saclarına, gozlerine ve kurklerine rengini veren melanosit adlı pigment hucrelerinin, kok hucre buyumesi icin protein salgılayan KIT genindeki beklenmedik dağılımı sonucunda oluşan mutasyondur.
Bu genetik transformasyon (değişim) olmadığı zaman melanosit adlı hucreler eşit dağılmış oluyor. Boylece kedinin vucudu tek renkte oluyor. KIT genindeki mutasyon ise bu hucrelerin eşit dağılmasını engellediği icin kedinin govdesindeki ayak gibi bazı bolumleri beyaz kalabiliyor. Esasen bu mutasyonlar bircok ev ve yaban hayvanlarında gorulebilir.
Aslında bu hayvanlardaki beyaz ayakların bu kadar goze batmasının nedeni, insanlar mutasyonlu kedileri evcilleştirmeyi tercih ettiği icindi.
Yaklaşık 10.000 yıl once insanlar kedileri evcilleştirmeye başlamıştı. Buyuk ihtimalle de bu canlıların diğerlerinden daha guzel gorunduklerini duşunmelerinden dolayı onları kendilerine evcil hayvan olarak sectiler. Bu konuyla ilgili Missouri Universitesinde profesor olan Leslie Lyons, insanlar yerleşik yaşama gectiklerinde artık tahıllarını ve coplerini diğer kemirgenlere, haşere turlerine karşı korumaları gerekiyordu.
İşte araştırmacıya gore, onlar da kedileri evcilleştirerek istilacı turleri başlarından defetmek istediler. Profesor, kedilerin bakımı kolay olduğu ve amiyane tabirle kediler onune ne koysanız yiyebilecek kapasitede oldukları icin insanların onları tercih ettiğini duşunuyor.
Mesela Avrasya ve Afrika ’da yaşayan Felis silvestris turu yaban kedileri yırtıcıdır ve diğer yırtıcı turlerle savaşır. Bu canlıların vahşi doğada hayatta kalmaları icin kendilerini kamufle etmeleri gerekiyor ve bundan dolayı kurkleri kamuflaj rengidir. Patileri de bu nedenle beyaz değildir. Velhasıl insanların onları evcil hayvan olarak tercih etmemeleri, bu yırtıcılıklarından geliyor olabilir. Yani tabii sadece kedi değil; beyaz renkteki at, domuz, inek ve fare gibi turleri de insanlar evcilleştirmiştir.
Kedilerin beyaz renkte bir uzvu olup olmayacağı aslında daha embriyo aşamasındayken belli oluyor.
Felis silvestris Beyaz rengin oluşmasını sağlayan sinir tac hucreleri once kedinin sırtında toplanarak bedeninin aşağısına iniyor. Boylece vucudun geneline bu renk yayılmış oluyor. Hucrelerin yayılımına gore rengin toplandığı yer değişebiliyor. Mesela bu hucreler, vucudun on tarafına cok fazla yayıldıklarında kedinin kurku tek bir renk oluyor. Ama hucreler tek bir tarafta yeterince toplaşmadığında beyaz ayaklı, gobekli, yuzlu veya goğuslu bir kedimeydana gelebiliyor.
Norvec orman kedisi Genetik faktorler kedilerin tuy renklerinde onemli bir etkendir. Mesela siyam kedilerinin renkleri sıcaklık kaynaklı melanin (suda erimeyen ve coğunlukla kahverengi -sarı renklerde olan bazen de fazla yoğunlaştığı bolgelerde siyah renkli bir pigment) uretiminin baskılanmasından kaynaklanıyor. Bir başka ornek: Kedilerin turuncu renkte olmasını sağlayan MC1R geni, Norvec orman kedisinde, diğer turuncu kedilerde olduğundan daha ozel bicimde mevcuttur. Bundan dolayı bu canlı buyuduğu zaman altın rengine burunmeye başlar. Oldukca ilginc değil mi? Sizin kediniz de beyaz patili mi?Kaynaklar: Science Focus, Ungo, Live Science, Cattitude Daily, Love Meow, Doğa Bilim, Patigen