Eğer geri getirebiliyorsak bu dosyalar gercekten silinmiş olmuyor demektir. ‘Peki bu durumda silme işlemi uyguladığımız dosyaların akıbeti ne oluyor? ’ diye merak etmiş olabilirsiniz, biz de ettik. Bu konuyu teknik terimlere cok fazla bulaşmadan basitce anlattık.
Once bir şeyi anlamamız lazım: Veriler bilgisayarlarımızda nasıl depolanıyor?
Normalde bilgisayarımızdan bir veriyi sildiğimiz zaman cop kutusuna taşınır. Eğer 30 gun boyunca cop kutusunu temizlemezseniz oradaki veriler otomatik olarak silinir. Peki bu işlem gercekleştiği zaman dosyalar tamamen ortadan kayıp mı oluyor? Bu soruyu cevaplayabilmek icin once veriler bilgisayarlarımızda nasıl depolanıyor, onu anlamamız gerekiyor.
Bilgisayarlarımızda ucucu (RAM) ve yardımcı (ROM) hafıza olmak uzere iki adet hafıza ceşidi bulunuyor. Bunlardan ucucu hafıza, adı ustunde kısa sureli cihazınızda tutulan verilerdir. Bilgisayarınızın guc kaynağına giden elektriği kestiğiniz anda RAM ’de tutulan veriler ortadan kaybolur.
ROM dediğimiz şey ise bir USB, DVD veya HDD gibi depolama birimleridir. Bunlar, kullanıcının verilerinin buyuk bolumunu depolayabileceği birer bellek bicimleridirler. Coğu ROM, icerisinde ferromanyetik elementler barındırır ve bir ferromanyetik element, icinde dağınık manyetik kutuplar icerir.
Veriler, belleğe manyetik dipollerin belirli bir oryantasyonda manyetize edilmesiyle depolanır. Bu sayede bilgisayar, kullanıcının ihtiyac duyduğu her zaman bu kalıcı verileri kullanıcıya gosterebilir.
Gelelim asıl soruya: Bir dosyayı sildiğimiz zaman ne olur?
Tahmin ettiğinizin aksine bir veri, sildiğiniz zaman ortadan kaybolmaz. Bunu en basit haliyle anlatabilmemiz icin PlayStation 2 doneminden ornek verebiliriz. PlayStation 2 ’nin efsane Memory Card ’larını hatırlıyorsunuz değil mi?
Bu Memory Card ’ların boyutu en fazla 128 MB olabiliyordu ancak bircoğumuz sadece 8 MB ’lık Memory Card ’lar ile yetinmek zorunda kalıyordu. Bu durumda oyunlardaki ilerlememizi kaydedebilmek icin coğu zaman coktan oynayıp bitirdiğimiz oyunların kayıtlarının uzerine yazıyorduk.
Dijital bir cihazda bir dosyayı ‘sildiğiniz ’ zaman tam olarak bu olay yaşanıyor. Windows, sabit surucude bulunan tum dosyaların kaydını tutar. Bu kayıt işlemi ise "işaretciler" olarak bilinen aracların yardımıyla yapılır. Sabit diskteki her dosya veya klasor, Windows'a belirli bir dosyanın sabit diskte nerede bulunduğunu bildiren bir işaretciye sahiptir.
Bir dosyayı cop kutusuna gonderip cop kutusunu temizlediğinizde Windows, işaretciyi kaldırır ve dosya konumu durumunu ‘kullanılabilir ’ olarak değiştirir. İşletim sisteminde dosya artık sabit surucude bulunmuyor olarak gorunur ve dosyayı iceren sektor boş alan olarak kabul edilir. Yeni dosyalar ise bu eski verilerin kapladığı alan uzerine yazılır.
Peki o zaman silinen dosyaları nasıl kurtarabiliyoruz?
Aslında bu sorunun cevabı cok basit. Bahsettiğimiz gibi Windows, bir dosyayı sildiğiniz zaman onu hala bellekte tutmaya devam ediyor, kapladığı yeri boş alan olarak gosteriyor. Tabii bu durum sadece uzerine yeni bir dosya yazılana kadar gecerli oluyor.
Eğer Windows, sildiğiniz dosyanın uzerine yeni bir veri yazmamışsa sildiğiniz dosyaları kolayca geri getirebiliyorsunuz. Hatta bu yuzden bircok veri kurtarma programı sadece son zamanlarda sildiğiniz dosyaları tam haliyle sıkıntısız bir şekilde geri getirebiliyor.
Yani ozetleyecek olursak; ucucu bellek (RAM) harici diğer kalıcı ve yardımcı depolama birimleri (ROM ’lar), bir veri kaydettiğinde bunu manyetik olarak diske işlediği icin silindiği zaman sihirli bir şekilde veriyi ortadan kaybetmez. Bunun yerine o verinin kapladığı alanı boş sayar ve yeni verileri uzerine yazar.
Boylelikle de ozellikle yakın zamanda sildiğiniz dosyaları geri getirebilme şansınız olur.