Yaz aylarında gunde iki oğun yemeği kolayca pişirebilen cevreci bir yontem olan“Guneş Ocakları”nı kullanmaya uygun bir coğrafyada yaşıyoruz ve boyle yontemlere cok ihtiyacımız var.
Dunyamızda yaşayan insan sayısı gittikce artıyor. Daha cok insanı barındırmak ve beslemek zorunda olan gezegenimizi her yıl daha cok kirletiyoruz. Kuresel ısınmanın neticeleri apacık ortada. İklimler değişti, artık New York kentine kadar ulaşan kasırgalar gormekteyiz.




İleri teknoloji ureten Japonya ve Almanya ruzgar ile guneşe donerken, Turkiye ’mize - radyoaktif atıkları ne yapacağını bilmeden - yeni nukleer enerji santralleri planlanıyor.

11 Mart 2011 ’de Japonya 9 kuvvetinde depreme hazırlıklı olduğunu sanıyordu. Ardından gelen tsunami nukleer felakete yol actı. Ne yazık ki ulkemiz de de deprem ulkesi ve Soma 2014 komur madeni felaketlerinden cok daha kotusunu yaşamak istemeyiz.

Asya, Afrika, Amerika, Avustralya gibi kıtalarda yuzlerce ulkede kullanılan guneşle pişirme yontemleri Turkiye ’mizde henuz yaygınlaşamadı. Guneş ve ruzgar gibi enerji kaynaklarından daha iyi yararlanmamızın zamanıdır!

Guneş ışığı ustumuze yağan paradır !

Yılda 2300 saat guneş alan bolgelerimiz var. Ozellikle Guney ve Guneydoğu illerimizde guneşle pişirme daha etkili olacaktır. Dağların tepesinde olsanız bile eğer guneş ocağı ve ince siyah tencereniz varsa suyu kaynatabilir, yemeği pişirebilirsiniz.

Guneş ışınları ile yemek pişiren aletler uc gruba ayrılabilir:

“Cookit” tabir edilen basit katlanır kartondan “Guneş Ocağı” en ekonomik ve taşınabilir olan pratik bir modeldir. Tencere bir şeffaf torba icinde kullanılır. Aşağıdaki diğer 2 tip kutu ve aynalı canak fırınlarda şeffaf torbaya gerek duyulmaz. Yurtdışında “Box cooker” denilen, ısıyı hapseden, izolasyonlu - kapalı tip- kutu guneş fırınlarının değişik boy ve cinsleri vardır. Dairesel ayna tarzında – canak uydu antenlerine benzeyen, cok guclu guneş fırınları da geliştirilmiştir. Capları 1 metreden birkac metreye kadar buyuk fırınlar da vardır. Aynanın odak noktasına yerleştirilen siyah tencere ile kolayca 200 C ’ye cıkılarak yemek pişirilir. Bu canak tipli parlak aynalar buyuk aş evlerinde, endustriyel uygulamalarda kullanılmaktadır. Bu uc fırın tipinin bircok değişik guneş fırın modelleri mevcuttur.

Elektrik takviyeliler, borcamdan torbasız (guneş ocağında) kullanılanlar, yavaş pişirmeyi surduren kaplar, guneşle su/sut pastorize etmeyi kolaylaştıran aksesuarlar uretilmiştir. Bulutlu gunler icin yuksek randımanlı odun sobaları da yapılmıştır.

2000 yılında bir gazete haberinde Peru Guney Amerika ’da kutu tipi guneş fırınları ile oğle yemeği yapan bir lokantanın resimleri vardı.

Yukarıda verdiğim ilk iki tip guneş fırınında sera etkisi ile ısı ince tencerelerce yemeğe iletilir. Burada, birinci tipe giren “Basit Guneş Ocağı” modeli uzerinde duracağım.

Katlanabilir bir model olan "Basit Guneş Ocağı" ile yemek yapmak istiyorsanız, pişireceklerinizi bir akşam onceden hazır ediniz. Buzluktan sabah cıkarmayın.

Guneşle pişirme icin gerekli olan malzemeler şunlardır:
Tencereye konacak yemek (mumkun olduğu kadar ılık olsun) Bir adet “Basit Guneş Ocağı” İki adet camaşır maşası (ahşap olanlar daha uzun dayanır) 1 şeffaf polipropilen fırın torbası 50* 60 cm gibi ebatlarda Torbanın ağzını bağlayacak ip veya tel Bir strafor veya tahta parcası (yaklaşık 15 cm * 15 cm * 2 cm ebatlarında) 3.5 – 4 litre hacminde ince siyah kapaklı tencere (Burada siyah emaye metal veya aluminyum siyah tencere ve kapağının dışı siyah mat boyalı olanlar tercih edilir. Eğer dışı siyah ise ince celik tencere de kullanılabilir. Sececeğiniz tencerenin kapağı iyi kapanmalıdır. Varsa fırın termometresi. Torbayı bağlamadan once kapağın ustune yerleştirilir. Boylece tencerenin ısısını kolayca gorursunuz. Guneş ocağında yemekler nasıl pişirilir?
Guneş ocağını sabah erkenden- saat 8:00 gibi - guneşe saat sabah 10:00'da dik bakacak konumda, cok ruzgar almayan ve guneye bakan bir yere yerleştiriniz.Ocağınızın 4-5 saat sure ile golgede kalmayacağı bir yer seciniz. Yer nemli ise, kartonun ıslanmaması icin altına bir naylon ortu sermek gerekir. Tahta veya strafor nihaleyi karton ocağının tam altına ve ortasına gelecek şekilde yerleştirin. Yemeği tencereye koyun, tencereyi cok doldurmamaya dikkat edin. Fazla yemek pişirmek isterseniz ocakları ve tencereleri birden fazla kullanınız. Bu durumda hangi tencerede ne yemek olduğunu bir kenarına not etmenizde yarar vardır. Fotoğrafa dikkatli bakınız, koşede maşayla tutturulmuş kucuk etiketi goreceksiniz. Buna yemeğin cinsini ve başlama saatini de yazınız. Şeffaf fırın torbasının yırtık veya delik olmadığını kontrol edin. Boş torbayı balon gibi şişirerek bunu kolayca test edebilirsiniz. Torbanın icine tencereyi dikkatlice yerleştirin. Torba fazla şişirmeden, tencereninyaklaşık yarısı yemek dolu iken torbanın ağzını sıkıca bağlayın. Dolu tencereyi folyolu kartona değmeyecek şekilde – ocağın ortasındaki nihalenin uzerine dikkatlice yerleştirin. Artık guneşe yemeğinizi teslim edip gidebilirsiniz. Tencereniz normal şartlarda 120 derecede ısınıp o sıcaklıkta kalacaktır. Yemeklere fazla su eklemeden, kendi suyunda pişmesi daha sağlıklıdır. Taze mısır 30-40 dakikada pişer, etli tavuklu sebzeli yemekler ise en fazla 3.5 – 4 saat gibi surede pişecektir. Yemeğin 4 saatten uzun bir sure guneşte kalmasının bir zararı yoktur. Su kaybetmediği icin kurumaz, yemeğin dibi tutmaz. Sıcak yemeği kontrol ederken muhakkak fırın eldiveni ile tencereyi tutunuz. Sık sık acıp kontrol etme, tadına bakma luksunuz yoktur. Acılan tencere soğur ve pişirme suresinin uzamasına neden olur. Yemeği akşam yemek istiyorsanız, sabahtan ocağı- guneşin saat 14:00 de dik geleceği şekilde – dışarıya yerleştirmeniz daha uygun olacaktır. Bu durumda, akşamustu saat 17:00- 18:00 olduğunda sıcak yemeğiniz sizi bekleyecektir.

Yaz aylarında guneş ocağının ondeki duz kısmını dikeye yakın ayarlayınız. Kartonun iki kulağına birer camaşır maşası tutturarak on kısmı ayarlayın. Bahar aylarında guneş yatık gececeğinden ondeki duz karton parcayı (fotografta olduğu gibi) daha yatay durumda tutturmak iyidir.

Bulgur ve pirinc pilavında su miktarı acık tencerede pişenden az olmalıdır.İlk denemelerde sureleri ve miktarları not ediniz. Denenmiş guneş yemeği tariflerini daha sonra sizlerle burada paylaşacağız.

Guneşte pişen nefis yemekleri afiyetle dostlarınızla paylaşmanızı dilerim.

Bazen bulutlar işi bozacaktır. Boyle durumda yemeği pişirmeye devam edecek basit bazı yontemler de vardır.