Konuşma esnasında konuşmanın duzenli bir şekilde ilerlemesini bozan duraklama, bazı ses ve sozcukleri yineleme ya da bir heceyi uzatarak soyleme ile giden ve bazı kişilerde sosyal ortamlardan kacınmaya yol acıp, kaygı ve uzuntu konusu olan bir bozukluktur.
Nelerden dolayı olabilmektedir?
Bazı ailelerde gerilim duzeylerinin yuksek olması ve ortak bir ozellik şeklinde bu gerilimin nefes borusu ve ses tellerine iletilmesi ile ilişkili olabildiği ya da beyindeki konuşma merkezi ile ilişkisi olduğu yonunde duşunceler bulunmaktadır. Anne-babada obsesif-kompulsif kişilik yapısının varlığına da bu bozuklukta işaret edilmiştir. Cocuklukta yaşanan endişe , gerilim ve korkuların da etkilerinin olduğu duşunulmektedir. Bir goruşe gore kişinin cozumleyemediği ve bilincaltına doğru bastırdığı ruhsal catışma, korku ya da isteklerinin sonucunda oluşan nevrozların bir gorunumu olarak duşunulmuştur. Hastaların % 40-60 kadarında ailelerinde kekemelik oykusune rastlanmıştır.
Goruntuleme calışmalarında beyin kan akımlarında azalmalar ve bolgesel olarak bazı alanlarda akımda duzensizlikler saptanmıştır.
Hangi yaslarda baslar?
% 3 oranında gorulmektedir. Cocuklarda genellikle ailedeki daha kucuk cocuklarda gorulmektedir. Erkeklerde kadınlara gore 3-4 kat daha cok gorulmektedir.Ketsel kesimlerde kırsala gore daha cok gozlenmektedir. En cok 2-7 yaş arasında gorulmekte olup, ortalama başlangıc yaşı 5 yas civarıdır.
Daha yaşlı kekemelik vakalarının daha cok durakladıkları, hava akımlarındaki kesilmelerin , ses tellerine uygulanan basıncın, iletişim kurma korkularının daha yuksek olduğu ve konuşma durumlarından kacınmanın daha cok gorulduğu saptanmış.
Genel olarak erkek cocukların kızlara gore daha karmaşık duzeyde kekelemelerinin olup, daha cok kekeleyerek, daha az karşılarındakilerle goz goze gelmeye calıştığı, iletişim kurmaktan kacındıkları, dolayısıyla tedavilerinin de daha uzun surduğu belirlenmiştir.
Bazı vakalarda erişkinliğe geciş doneminde kaybolmakta, bunun dışında tedavi edilmeyen vakalar omur boyu surmektedir.
Hangi durumlarda belirginleşir?
Yabancıların bulunduğu, kalabalık ortamlar, bir otorite konumundaki kişinin karşısında, telefona yanıt vermek, birinden bir şey istemek, beklenmedik bir durumla hazırlıksız bir şekilde karşılaşma gibi hallerde belirginleşmektedir.Korktukları bu gibi durumlardan kacınmaya calışırlar. Soyleyemedikleri bir sozcuğun yerine hemen bir eşanlamlısını getirerek cumleyi tamamlamaya calışırlar. Adları sorulduğunda yanıtlamakta gucluk cekebilirler. Bu nedenle bu isleri yakınlarındakilere bırakırlar. Oğrenciler bu nedenle arka sıralarda oturmaya calışır, parmak kaldırmaz, konuşmalarda dinleyici olmayı yeğler, yoklamalar alınırken gec yanıt verirler, ya da el kaldırarak kacınma davranışı gosterirler. Daha cok mimikleriyle yanıt vermeye eğilimlidirler. Yeni bir şey soylemek ya da istemek yerine başkaları ile ayni fikirde olduklarını ya da ayni şeyi istediklerini belirtirler. İstediklerini değil, soylemesi kolay olan şeyleri ısmarlarlar.
Yoldaki bir gorevliye, polise adres sormak icin durduklarında ilk sesi cıkartmakta gucluk cekebilirler. Bu durumlarda konuşmayı kolaylaştırmak ve o sesi cıkarabilmek icin el veya ayağı sallama, ayağı yere vurma, bas ve boyun hareketleri, goz , kas ve dudak hareketleri gibi tikler eslik edebilir.
Tedavi
Davranış duzenlenimi, nefes alıştırmaları, gevşeme teknikleri, konuşma terapisi (konuşmanın yavaşlatılması,konuşma başlangıcının kolaylaştırılması, ses duzey kontrolu gibi) yapılmalıdır. Bazı vakalarda antidepresan ve anksiyolitik tedavileri faydalı olmaktadır.