Baş ağrısının oluşmasında bircok faktor etkili olmasına rağmen kadınlarda gorulen baş ağrılarının coğu regl doneminde ortaya cıkmaktadır. Hormonal dalgalanmalarla artan baş ağrılarından kurtulmak icin atılması gereken ilk adım ise baş ağrısı gunluğu tutmaktır. Memorial Ataşehir Hastanesi Baş Ağrısı Merkezi’nden Baş Ağrısı Merkezi Doktorları, regl donemi ile artan baş ağrıları ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Ergenlik donemi ile migren sıklığı artar
Ergenlik oncesi, kız ve erkek cocuklarda migren sıklığı benzerken regl doneminden sonra bu durum değişir ve kadın/erkek arasındaki oran 3’e cıkmaktadır. Hormonal faktorler nedeniyle baş ağrıları tetiklenen kadınlar ile tetiklenmeyenler arasında hormon seviyeleri acısından herhangi bir farklılık mevcut değildir. Sorun, kişinin sinir sisteminin hormonal dalgalanmalara verdiği cevap ile ilişkilidir.
Hormon seviyesinin duşmesi baş ağrısına neden olur
Regl periyodunun 2 gun oncesi ve ilk 3 gunu icinde gorulen bir baş ağrısı tipi “saf regl migren”dir. Kadınların yaklaşık yarısı regl doneminde migren ataklarına eğilimli hale gelmekle beraber; sadece %10 kadında saf regl migren gorulur. Regl sırasında ortaya cıkan migren ataklarının sebebi, kanamadan hemen once kandaki ostrojen hormonu seviyesinin duşmesi ve ostrojen hormonunun gostermiş olduğu dalgalanmadır.
Gebelikle baş ağrısı azalabilir
Regl ile migren atakları arasında ilişki belirten kadınların 2/3’u gebelik sırasında ataklarının kesildiğini belirtmektedir. Bunun nedeni buyuk olasılıkla gebelik sırasında ostrojen hormonunun regl dongusundeki gibi dalgalanmalar gostermemesi devamlı olarak yuksek seviyede kalmasıdır.
Tedavisi diğer migren ataklarına gore daha zor
Regl donemi migren atakları, diğer migren atakları ile karşılaştırıldığında daha şiddetli, uzun ve tekrarlayıcı ataklar olmasından dolayısıyla regl dışındaki migren ataklarına gore tedavileri daha guctur. Bu nedenle tedavide, migren semptomlarını kontrol edecek ilaclar kullanılabileceği gibi, regl dongusunu engelleyecek secenekler de duşunulmektedir.
Baş ağrısı gunluğu tedaviyi şekillendirir
Bu tedavinin başında hastanın yapması gereken şey baş ağrısı gunluğu tutmaktır. Bu gunluğu tutmak ile hasta regl dongusu ile baş ağrısı arasındaki zamansal ilişkiyi daha iyi anlar. Orneğin; regl kanamanın kacıncı gunude baş ağrısının başladığı, kac gun surduğu, hangi ilaclara cevap verdiği gibi. Tavsiye edilen, bu gunluğun en azında 3 regl dongu boyunca tutulmasıdır. Edinilen bilgiler doktorun planlayacağı tedavi acısından onem taşır. Regl siklusunun duzenli olup olmadığı ve baş ağrılı sure hangi tedavinin secileceğini belirler.
İlaclar atakların başında alınmalı
Regl donemi migren tedavisi; atak tedavisi, kısa donem koruyucu tedavi ve kesintisiz koruyucu tedavi olmak uzere başlıca 3 grupta incelenebilir. Atak tedavisinde uygun gorulen İlaclar mumkun olduğunca ağrının başında alınmalıdır. Baş ağrısına mide bulantısı da eşlik ediyorsa mide bulantısı onleyen bir ilac da tedaviye eklenmelidir. Kısa sureli koruyucu tedavi de amac daha ağrı ortaya cıkmadan ilac alınmasına dayanır. Kişi başı ağrısın veya ağrımasın reglden 2 gun once ilac kullanmaya başlar ve kanamanın ilk 3 gununde de ilaca devam eder. Bu tedavi; regl donemi duzenli ve baş ağrısı ile regl arasında belli bir zamansal bağlantı olanlarda kullanılabilir. Kesintisiz koruyucu tedavi ise; regl donemi duzenli olmayan, atak tedavisinden fayda gormeyen, sık ve şiddetli migren atakları olanlar icin bir secenektir. Hastanın genel sağlık durumunu da goz onune alarak belirlenen ilaclar ağrı olsun veya olmasın her gun kullanılır. Bu koruyucu tedavinin suresi ise 6 aydır.
Doğum kontrol hapları ile tedavi
Koruyucu tedavi icin diğer bir secenek olan “hormonal tedavi” ile ostrojen hormonu dalgalanmalarını engellenebilmektedir. Vucuda ostrojen hormonu verilmesi ile vucut hormon yapımını durdurmakta ve bu şekilde sadece dışarıdan verilen hormonun etkisinde kalınmakta ve dalgalanma da durmaktadır. Bu tip koruyucu tedavide en sık doğum kontrol ilacları kullanılır. Genellikle doğum kontrol ilacları ile regl donemi başına 21 gunluk hormon tedariki sağlar. Geri kalan 7 tablette aktif ilac yoktur. 21. gunun sonunda dışarıdan alınan ostrojenin de aniden kesilmesine bağlı olarak migren atakları ortaya cıkabilir. Bu nedenle, doğum kontrol ilacı kullanmaya ara verilmeden devam edilmelidir. Hormonal tedavi auralı migreni olanlarda uygulanmamaktadır. Ayrıca 35 yaş uzeri ve sigara icen kadınlarda dikkatli kullanılmalıdır. Ostrojenin bazı kanser tiplerini tetikleyebileceği de unutulmamalıdır.
kaynak:memorial.com.tr