Gebelik karmaşık fizyolojik değişimlerin olduğu onemli bir donemdir. Gebeliğin durumu ve komplikasyonları acısından, ceşitli hormonların farklı duzeylerde salgılanıyor olması onem arz eder. Bu hormonların deri uzerine olan etkileri tam olarak anlaşılmamakla birlikte gebelikte bir takım deri değişikliklerinden sorumlu oldukları duşunulmektedirler. Gebeliğin normal seyrindeki bu deri değişikliklerini kısaca size ozetlersek ;

1- Renklenme değişiklikleri : Gebelikte gorulen renklenme değişiklikleri, hyperpigmentasyon ve melazma’dır.

Hyperpigmentasyon yani renk maddesinin artışı ostrojen, progesteron ve MSH hormonlarının kan duzeyleriyle ilişkilidir.

Gebelikte gelişen bu hyperpigmentasyon, doğum sonrası geriler ama tamamen gebelik oncesi durumuna donmez. Bu değişim, koyu saclılarda acık renk sacı olanlara gore daha belirgindir. Koyulaşan deri alanları daha sıklıkla: meme ucları, meme cevresi alanı, genital bolge, koltukaltı bolgesi, karın duvarı orta hattı bolgeleridir.

Bircok gebe kadın bu donemde benlerinin sayısında ve var olan benlerinin caplarında ve aktivitelerinde artış olduğunu ifade ederler.

Melazma, gebe kadının ozellikle ikinci uc aylık doneminde ve genellikle koyu tenli gebelerde yuz cildinde ortaya cıkan maske benzeri lekelenmedir. Melazma, yuz cildinde simetrik, duzensiz ve keskin lekelenme şeklindedir. Melanin adı verilen renk maddesinin depolanması daha cok ust deridedir. Melazma, doğum sonrasında buyuk bir oranla geriler. Bazı gebelerde melazma kalıcı olabilir. Kadının sonraki gebeliklerinde veya doğum kontrol hapı kullananlarda melazma tekrarlayabilir. Ozellikle ultraviyole ışınları melazmayı şiddetlendirebilir. Hatta kalıcı olmasına neden olabilir.

2- Kıl değişiklikleri : Tum gebelerde değişik derecelerde kıllanma gelişir. Kıllanmanın en belirgin olduğu bolgeler ; yuz, genital bolge ve daha az olarak kol bacak ve sırttır. Gebeliğin son uc ayında veya doğumdan sonraki altı ay icerisinde bu kıllanma geriler.

Gebelik suresince sacların gurleşmesi gorulebildiği gibi sac tellerinde incelme, erkek tipi sac dokulmesini andıran dokulmeler de gebeliklerde gorulebilen onemli kıl değişiklikleridir.

3- Tırnak değişiklikleri : Gebe kadınlarda, tırnakların uzaması bu donemde artmıştır. Ancak tırnaklarda kırılganlık, tırnağın yatağından ayrılması ve tırnak altında kalınlaşma gelişebilen tırnak değişiklikleridir.

4- Bezlerdeki değişiklikler : El ici ve ayak tabanında terleme azalmasına karşın ter bezi aktivitesinde aslında belirgin bir artış vardır. Bu artış sıklıkla gebelerde ciltte kucuk kistlere, ekzamaya neden olur.

Gebelik suresince yağ bezi salgısındaki artış belirgindir.

5- Bağ dokusu değişiklikleri : Karın, kalca, memelerde gelişen catlak adı verilen stria distansia, gebelikte en yaygın gorulen bağ dokusu değişikliğidir. % 90 gebede , gebeliğin son ucuncu aylarında ortaya cıkar. Bazen hafif bir kaşıntıyla gelişen pembe mor bu catlakların rengi giderek solar, fildişi rengini alır ama asla tamamen kaybolmaz.

Gebelikteki hormonal faktorlerle birlikte alt dokulardaki genişlemenin bağ dokusu uzerinde yarattığı gerginlik sorumlu tutulmaktaysa da catlakların oluş mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Catlak gelişiminde gebelikte alınan kilo ve cocuğun doğum kilosu arasında ilinti de vardır. Ayrıca yapılan araştırmalar ailesel yatkınlığın da onemini vurgulamaktadır.

Gebelikte yaygın olarak gorulen bağ dokusu değişikliklerinden bir diğeri de ozellikle boyun cildinin yanlarında ve koltuk altı bolgesinde ortaya cıkan daha cok deri rengindeki “fibrom” lardır. Fibromlar doğum sonrasında kaybolmazlar. Arzu edilirse dermatolojik kucuk bir mudahale girişimi olan elektrokoter veya kryoterapi ile yok edilebilir. ( Bkz. Muayene ve mudahaleler linki-Kryoterapi ve Koterizasyon konusu )

6- Damarsal değişiklikler : Damarsal değişikliklerin tumunden artmış ostrojen ve artmış damarlanma sorumlu tutulmaktadır. El ayasında kızarıklık, orumcek venler, her tur varis, yuz, goz kapakları , el ve ayaklarda su toplama, yuzde kızarıklıkta artış, solukluk, sıcak veya soğuk basması gebelik suresince sık gorulen damarsal değişikliklerdir.

7- Mukozal değişiklikler : Gebelerin hemen hepsinde diş etlerinde kanama, şişme, kızarıklık ve sıklıkla diş eti iltihabı eşlik edebilir.

Rahim ağzındaki damarlanma artışına bağlı olarak mavimsi bir renk değişikliği olur
OP.DR ıLGEN NAKıBOĞLU ŞENLı

ciltsagligi.gen.tr.