Migren cocukluk yaşlarından itibaren ortaya cıkabiliyor. Cocuklardaki migren, erişkinlerden farklı olarak iki taraflı gorulebiliyor ve sıklıkla baş donmesiyle de kendini gosterebiliyor.
Sıfır yaş grubundan itibaren migrenin cocuklarda gorulebildiğini anlatan Anadolu Sağlık Merkezi noroloji uzmanı Prof. Dr. Mustafa Ertaş, cocuklarda migren ve belirtileriyle ilgili sorularımızı yanıtlamaya devam ediyor.
Migren cocuklarda nasıl ortaya cıkıyor?
Migrenlilerin onemli bir kısmında sorun, cocukluk yaşlarında başlıyor. Ailelere sorduğumuzda cocukların 6 - 7 yaşlarında baş donmeleri ve karın ağrıları yaşadıklarını, bu cocukların sık sık sebepsiz kustuklarını ya da sebepsiz ağladıklarını oğreniyoruz. Cocuklarda kısa suren baş ağrılarına daha sonra migren teşhisi koyuyoruz.
Peki cocuklarında bu tabloyu goren anne babalar migrenden mi şuphelenmeli?
Mutlaka şuphelenmeli. Hele ki anne babada migren varsa. Orneğin 7 yaşındaki cocuk zaman zaman baş donmeleri, karın ağrıları yaşıyorsa ve periyodik olarak ayda 3 - 5 kere oluyorsa mutlaka doktora başvurmalılar.
Cocuklarda migrenin tipik ozellikleri nelerdir?
Cocukların migreni buyuklerinkine benzemiyor. Yarım saat, bir saatte gecebiliyor. Ayrıca buyuklerde tek taraflı olan migren cocuklarda iki taraflı gorulebiliyor. Cocuklarda iki taraflı yaygın olur ama cok şiddetli olmaz. Bazı hastalar ise baş donmesiyle gelir. Cocuklarda migen en sık sinuzitle karıştırılır.
Cocuklarda nasıl bir tedavi uygulanıyor?
Antideprasan ozelliği olmayan bazı migren ilaclarımız var. Epilepside kullanılan bir ilacı kullanıyoruz orneğin. Ama aileyi baştan uyarmak ve bunun epilepsiyle bir ilgisi olmadığını anlatmak lazım. ''Bu da bir tur epilepsi mi?'' sorusunun kafalarında kalmaması lazım. Epilepsi ilacı demek hem epilepside hem de migrende kullanılıyor anlamına gelir. Orneğin Aspirin de hem ateş duşurur hem kanı sulandırır.
Cocuğun yaşam tarzı ya da yeme icmesiyle ilgili birtakım değişiklikler oneriyor musunuz?
Bazı onlemler alıyoruz. Mesela bazı migren turleri var. Felci - hemiplejik migren dediğimiz turdeki cocukların top oynamasını yasaklıyoruz. Cunku bu grup hastaların bir kısmında kafaya top değmesi o hastanın komaya grip olebilmesine yol acabiliyor.
Standart bir migren tanısı koyduğumuz cocukta verdiğimiz oneriler şunlar; Asla oğun atlanmamalı, uyku duzenli olmalı, hafta ici ve hafta sonunda gece cok gec saatte yatılmamalı ve de aşırı hareketlilikten kacınılmalı. Cunku aşırı hareketlilik ve spor, migren icin tetikleyici faktorlerden biri. Eğer cocuğun her oyundan ya da yaptığı spordan sonra başı ağrıyorsa ya da baş donmesi oluyorsa bunu biraz makul olcuye indirmesi gerekir veya tedaviye daha erken başlanması gerekir.
Bilgisayar ve televizyon ışığı cocuklar icin sakıncalı mı?
Işık bazı hastalarda migreni cok tetikleyebiliyor ama bazı hastaları hic etkilemiyor. Bu ışığın da parlak ışık şeklinde olması lazım. Cok yoğun bir guneş ışığı gibi ya da cok yoğun guneşli bir ortamda gozluksuz bulunmak gibi.
Kapalı bir ortam, ozellikle sigara dumanlı bir ortam cok ciddi bir tetikleyicidir. Onun icin cok havasız ortamlarda cok uzun sure kalmak tetikleyebilir.
Sınav stresi ya da sınav donemleri cocuklarda migreni tetikleyen bir etken olabilir mi?
Kuşkusuz stres cok onemli. Okullar acılınca cocukların migreni artar. Okullar kapandığında ise migrenler azalır.
Stres kadar cocuğun okul doneminde erken kalkıp kahvaltı yapmadan okula gitmesi de migreni tetikler. Bu nedenle migrenli cocuklarda kahvaltı mecbur tutulabilir.
Okul başarısını olumsuz etkiliyor mu?
Aslında okul başarısını etkilemiyor ama migren atakları sık olursa ve cocuk tedavi olmuyorsa ders ve sınavlarından geri kalır. Sınav gunu migren atağı olursa sınavda başarısız olur. Ya da migren korkusuyla sınava giriyor. Bu da migreni getirebiliyor.
Migreni tetikleyen faktorler
Aclık
Az ya da fazla uyku
Ruzgar, lodos
Sigara dumanlı ortam
Ağır kokular
Cok parlak ışık
(Ayşegul Aydoğan Atakan/Milliyet)ALINTIDIR