Dudaklar yuzumuzun en onemli temel parcalarından biridir. Yemek yeme, su icme, konuşma gibi temel fonksiyonları vardır. Konuşmadığımızda dahi yuz ifademiz acısından onemlidir. Ama dudak bakımına genelde cok ozen gosterilmez.

Dudakları etkileyen sağlık sorunları doğumsal ve edinsel olmak uzere iki ana guruba ayrılabilir. Bu yazıda edinsel dudak sorunları ve genel dudak bakımını ele alacağız.

En sık gorduğumuz edinsel dudak sorunu Keilit olarak isimlendirilen dudağın enflamatuar (İltihabı yanıtlı) hastalığıdır.

Keilit'e yol acan ana etkenler

· Dudak catlakları; Genellikle cok soğuk iklim veya kuru sıcak ruzgarlı durumlar gibi cevresel etkenlere bağlı oluşur. Dudaklar bu durumda yaralı, catlamış ve kabuklanmış bir hal alır. Coğu insan bu kabuklanmayı azaltmak icin diliyle dudağını ıslatır. Fakat her ıslanma sonrası dudak daha da kurur. Tekrarlanan tukurukle ıslatmalar nedeniyle dudak catlağı daha da kotuleşir.

Bu durumun tedavisinde oncelikle dilimizle dudağı ıslatmanın engellenmesi gerekir. Cevresel etkenlerin olumsuzluğunu azaltır ve sık vazelin veya dudak balsamı gibi yağlı urunlerle dudağı nemlendirirsek bu sorunu kontrol edebiliriz.

· Dudak egzaması; Deri kuruluğu olan kişilerin dudaklarında da kurumaya yatkınlık olabilir. Bu durumda dudaklar icinde dudak nemlendiricilerinin sık kullanımı gereklidir.

· Kontakt keilit; Kimyasal alerjen maddelerle temas sonucu gelişen alerjik hastalıktır. Bu tur sorunlara en sık sebep olan etkenlere ornek olarak ruj, dudak nemlendiricileri, diş macunu, ağız dezenfektanları, cıva icerikli diş dolguları, piercingdeki metaller sayılabilir. Bu sorunda dudaklar kızarık, şişkin, kabuklanma veya bazen su dolu kabarcıklar iceren yaralar şeklinde gorulebilir.

Tedavisinde kortizonlu ilaclar ve nemlendiriciler kullanılır. Fakat, asıl tedavi etkenin saptanması ve uzaklaştırılması ile olur.

· İlaca bağlı keilit; Bu durum genellikle ağız yoluyla alınan bir ilac sonrası gelişen bir kızartı ve su dolu kabarcık iceren bir durumdur. Genellikle aynı ilacın tekrar alımı ile sorun yeniden aynı yerde belirir. Bu sorunun tedavisinde etken olan ilacın bir daha alınmaması onemlidir. Oluşan yaralar genellikle ilac kesildikten sonra kortizonlu kremler ile kısa surede geriler.

· Dudak kenarı catlağı (Anguler keilit); Bu sorun iki farklı şekilde gorulebilir. Bu sorun iki dudağın birleştiği noktalarda gelişir. Bakteriyel veya mantar enfeksiyonları sonucu oluşabildiği gibi, vitamin eksikliği veya dişlerle ilgili sorunlara bağlı olarak gelişebilir. Tedavide altta yatan etken temel alınır.

Sonuc olarak dudak bakımında iyi nemlendirici ozelliği olan yağlı dudak balsamları veya vazelin gibi urunler kullanılmalı, alerjiye sebep olabilecek durumlar veya maddelerden sakınılmalıdır.