Kansızlığın tıp dilindeki adı anemidir. Kanı oluşturan elementlerden, alyuvar olarak da adlandırılan sağlıklı, kırmızı kan hucrelerinin kanda eksik olması anlamına gelir. Kırmızı kan hucreleri onemlidir cunku kemik iliklerinde uretilirler ve icerdikleri hemoglobin proteini sayesinde butun vucuda oksijen taşırlar. Kansızlık şikayetiniz varsa kendinizi yorgun hissetmeniz surpriz olmayacaktır. Nedeni bilinmeyen bir şekilde yorgunluk hissi dışında carpıntı, baş ağrısı, bulantı, soluk ten rengi, dikkati toplayamama, el ve ayakların soğuk olması kansızlığın diğer belirtileri arasındadır.
Kansızlığın farklı turleri vardır ve turune bağlı olarak gecici ya da uzun donemli bir şikayet olarak ortaya cıkabilir.
Her koşulda vucudunuzda kansızlıktan şuphelendiğiniz takdirde hemen bir doktora başvurmanız gerekir. Kansızlık kimi zaman da ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Bazı kansızlık turleri icin ilac tedavisi veya operasyon gerekirken, diğer turlerde sağlıklı bir beslenme programı kansızlığı ortadan kaldırmak icin yeterli olur.
Kansızlığın Başlıca Nedenleri
Kırmızı kan hucrelerinin kanda eksik olmasının farklı nedenleri vardır. Vucudun yeterince alyuvar uretmemesi; kanama nedeniyle yenilerinin oluşmasından cok daha hızlı bir şekilde alyuvar kaybedilmesi ya da vucudun kırmızı kan hucrelerini yok etmesi başlıca uc neden olarak sıralanabilir. Kırmızı kan hucresi uretmek icin vucudumuzun demir, B-12 vitamini, folik asit ve gıdalar yoluyla aldığımız diğer besin maddelerine ihtiyacı vardır.
1 – Demir Eksikliği
Demir eksikliği kansızlığın en yaygın nedenidir. Vucutta yeterince demir olmadığında kırmızı kan hucreleri icin de yeterince hemoglobin uretilemez ve bu durum demir eksikliği anemisi olarak adlandırılır. Bu durumda kansızlığa neden olan demir eksikliğinin nelerden dolayı kaynaklanabileceğine bakarak, demir eksikliğinin ve boylece kansızlığın neden meydana geldiğini anlamaya calışabiliriz.
Regl Donemi
Ureme cağındaki adet goren kadınlarda, adet kanamaları demir eksikliği anemisinin en yaygın nedenidir. Genellikle adet donemini ağır şekilde geciren ve kanamaların yoğun olduğu kadınlarda demir eksikliği ortaya cıkar.
Hamilelik
Hamilelik sırasında demir eksikliğinin ortaya cıkması yaygın bir durumdur. Bebeğin yeterli oksijeni ve gerekli besinleri alabilmesi icin vucudun ekstra demiri ihtiyacı olur. Pek cok hamile kadın gebeliğin 20. haftasından itibaren demir takviyesi alır. Hamilelikte herhangi bir takviye ya da ilacı, bitkisel ya da recetesiz dahi olsa doktorunuza danışmadan almamanız onerilir.
Mide-Bağırsak Sisteminde Kan Kaybı
Mide ve bağırsaklar, sindirimin başlıca organlarıdır ve yiyeceklerdeki yararlı besin maddelerini vucuda ceken bu sistemdeki kan kaybının, demir eksikliğinde buyuk rolu olabilir. Mide ve bağırsaklardaki kanamaya, NSAID grubundaki romatizma ilacları, aspirin ya da Ibuprofen gibi iltihap onleyici veya ağrı kesici bazı ilacların uzun donem kullanımı neden olabilir. Kanamalar sadece demir eksikliğine yol acmaz, organlarda başka bozukluklara da yol acabilir. Bu gruptaki ilaclar receteli ya da recetesiz satılabilen ilaclardır. NSAID ilacları bilincli şekilde ve doktora danışarak kullanmak en guvenli yol olacaktır.
Yiyecekleri sindirmek icin salgılanan mide asidi, mide ceperinde acık yaralar acarsa bu durum peptik ulser olarak adlandırılır. Mide ulserleri mide ceperinde kanamaya yol acabilir ve bu kan kaybı sonucu demir eksikliği anemisi gorulebilir. Ancak kanama hafifse hicbir belirti ortaya cıkmayabilir de.
Daha nadiren mide-bağırsak sistemindeki kanamalar mide ya da bağırsak kanseri nedeniyle gercekleşir. Bu nedenle kansızlığın nedenleri araştırılırken, doktorunuz kanser belirtileri olup olmadığını kontrol etmek isteyebilir.
Beslenme
Hamile olmadığınız surece, sadece beslenmenize bağlı olarak, yani yeterince demir iceren besin almadınız diye demir eksikliği anemisi gorulmesi oldukca duşuk bir ihtimaldir. Bazı araştırmalar vejetaryenlerin et yemedikleri icin demir eksikliği riski altında olduklarını