akciğerde kristalleşme
Tum dunyada en cok Turklerde gorulen tek hastalık alveoler mikrolitiazisdir. Hastalığın Turklerde sık gorulmesinin nedeni bilinmemektedir.

Alveoler mikrolitiazis, akciğer dokusunda hava kesecikleri (alveoller) icinde sayısız, minik kucuk taşların oluşumu ile karakterize bir hastalıktır.

Hastalık ilk kez 1918 yılında tanımlanmıştır ve 2001 yılına kadar 424 kişide bu hastalığın saptandığı bildirilmiştir. Hastalık en cok Turklerde gorulmekte, onları İtalyan ve Amerikalılar izlemektedir.

Alveoler mikrolitiazise, her yaştan insanda rastlanabilir. Premature bebeklerde gorulebildiği gibi, 80 yaşında da tanındığı bildirilmiştir. Hastalık en sık 30-50’ li yaşlarda saptanır. Erkeklerde daha cok gorulur. Hastalığın ailesel ozelliği vardır, ozellikle kardeşlerde sık gorulur.

Nedeni belli değil
Alveoler mikrolitiazis 80 yıldan fazla zamandan beri tanınan bir hastalık olmasına rağmen nedeni bilinmemektedir. Akciğerlerde oluşan minik taşlar buyuk olcude kalsiyum ve fosfordan oluşur, fakat hastalarda ne kalsiyum ne de fosfat mtabolizmasında bir bozukluk yoktur. Bulaşıcı bir hastalık değildir.

Belirtiler
Erken donemdeki hastaların onemli bir yakınması yoktur. Bir cok hastaya herhangi bir nedenle cekilen akciğer rontgeninde saptanan belirtilerle tanı konur.

En cok rastlanan belirtiler oksuruk ve ilerleyici nefes darlığıdır, ancak bunlar hastalığın ilerlemiş evrelerinde ortaya cıkarlar. Bazı hastalarda oksurukle beraber balgam ya da kucuk kanamalar da gorulebilir. Goğus ağrısı olabilir. Hastalık iyice yaygınlaştığında, bacaklarda şişme, karaciğerde buyume, karında sıvı toplanması, boyun damarlarında genişleme, tırnak ve dudaklarda morarma gibi sağ kalp yetersizliği bulguları ortaya cıkar.Nefes darlığı oturur durumda bile vardır.

Alveoler mikrolitiazis, cok yavaş seyirli bir hastalıktır. Tanısı 80 yaşında konan hastalar da bunun en iyi kanıtıdır. Hastalar, genellikle tanı konduktan ortalama 30 yıl kadar sonra solunum ya da sağ kalp yetersizliği nedeniyle kaybedilir.

Tanı koymak cok kolay !
Alveoler mikrolitiazis tanısı tipik olgularda cok kolaydır. Bir cok hastada akciğer rontgenindeki bulgular başka hicbir hastalıkla karışmayacak kadar tipiktir. Rontgende, tum akciğer alanlarında, sayılamayacak kadar cok, ince kum taneleri şeklinde beyazlıklar vardır. Taşların buyuklukleri 1 milimetreden daha azdır. Bu bulgular akciğer tomografisinde daha belirgindir.

Bazı hastaların balgamlarında kucuk taş taneciklerine rastlanabilir. Akciğer rontgeni ile kesin tanı konamayan durumlarda bronkoskopi ile biyopsi yapılarak tanıya gidilir.

Laboratuar bulguları tipik değildir Hastalığa ait tipik bir kan bulgusu yoktur. Bir cok hastada sedimentasyon ve kanda gama-globulin duzeyleri yuksek bulunur.

Solunum fonksiyon testlerinde akciğer kapasitesinin azalmış olduğu saptanır. Kanda oksijen basıncı da duşuk bulunur.

Tedavi
Hastalığın kesin bir tedavisi yoktur. Bazı hastalarda denenen akciğerlerin serumla yıkanmasının (bronko-alveoler lavaj) tedavi bakımından bir yararı olduğu gosterilememiştir. Kortizon tedavisinin de olumlu bir etkisi olmadığı anlaşılmıştır.

Son yıllarda, kristalleşmeyi onleyici etkisi olan ‘disodium etidronat’ isimli ilacla uzun sureli tedavi ile hem hastaların şikayetlerinde ve hem de rontgen bulgularında gerilemeler olduğu bildirilmiştir.

Tedaviye cevap vermeyen hastalarda akciğer transplantasyonu denemektedir.