Uyku apnesi sinir sistemindeki bir problem nedeniyle uyku apnesi veya solunum yollarındaki bir tıkanıklık nedeniyle uyku apnesi oluşabilir. Bazen de bu her iki durum birlikte olmaktadır uyku apnesi.
Uyku apnesi oldurebilir
Normalde biz uyurken, boğaz kasları bolca oksijen alabilelim diye solunum yolumuzu acık tutar. Kişide uyku apnesi olduğunda, boğaz kasları fazla rahatlar, dil ve bademcikler nefes borusuna gore cok genişler ve bu yuzden solunum yolu tehlikeli bir şekilde daralır. Veya fazla kilolu olmaktan dolayı yedek dokular solunum yolunu daraltarak kalınlaştırır. Uyku apnesi beyin, solunum yolunu acık tutan kaslarla iyi iletişim kuramadığında da olabilir. Sonuc: Hava alabilmek icin başarısızca sarfedilen cabalardan dolayı oluşan titreşim. Yani; uyku apnesi olanların durumunu acıklayan horlama. Oksijen alımı cok az olduğunda beyniniz uykunuzda olmenizi engellemek icin sizi uyandırır. Şiddetli uyku apnesi olan kişiler icin bu durum gecede yuzlerce kez yaşanabilir.
Sizi ve eşinizi perişan ve yorgun yapmasının otesinde uyku apnesi, yuksek tansiyonun başlıca nedenlerindendir ve damarlarınızda iltihap ve pıhtılaşmaya neden olabilir. Uzun vadede genellikle asabiyet ve depresyonla sonuclanır, bazı durumlarda kişiyi uykusunda oldurebilir.
Uyku apnesinin belirtileri:
Gunduz uykulu olma hali
Geceleri gurultulu horlama
Geceleri nefes almada kesiklikler
Nefes yetmezliğinden dolayı ani uyanışlar
Asit reflusu
Geceleri sık sık idrara cıkma
Baş ağrıları
Hafıza kaybı
Ne yapabilirsiniz?
Ozellikle hafif ve orta durumlardaki vakalarda uyku apnesini ortadan kaldırmanın en iyi yollarından biri yaşam tarzı değişikliğidir. Daha iyi bir gece uykusu almak icin şu onemli değişiklikler yapın:
Yeterince uyuyun: Yatma zamanınız icin oluşturacağınız alışkanlıklar ve rutinler uyku duzeninizi oluşturur. Duzenli uyku saatinizin olması, akşamları yapacağınız rahatlatıcı aktiviteler uykuya gecişinizi kolaylaştıracak ve stresinizi azaltacaktır. Yatmadan birkac saat oncesinde teknolojik aletlerden uzak durmaya başlayın. Kendinize sessiz, sakin bir ortam yaratın. Ayrıca yatmadan once alacağınız sıcak bir duş uykuya dalmanızı kolaylaştıracaktır. Yatakta TV seyretme veya yatma saatinize cok yakın bir saatte yapacağınız egzersiz, alkol ya da kafein tuketimi sizi iyi bir uykudan alıkoyacaktır. Yatak odanız serin, karanlık ve sessiz olmalı. Rahatsız yatak, ışık, gurultu, bunaltıcı sıcak uykunuzu bozabilir. Horlayan eş ve evcil hayvanlar da. Yatak odanızda bulunan eşyaların bir listesini cıkartın. Tam gozunuz karanlığa alışmışken, telefon, saat, radyo, sokak aydınlatması gibi gozunuzu alabilecek eşyalardan uzak durun. Gerekiyorsa ışığı tamamen kesecek perde kullanın. Oda sıcaklığınızı 18,5 civarında tutun.
Sigarayı bırakın ve fazla kilolarınızdan kurtulun: Sigara dumanı solunum yollarını daraltarak, yeterli oksijenin gecmesini zorlaştırır ve onları iltihaplandırır. Vucut ağırlığınızın yuzde 10’unu kaybetmeniz uyku apnenizin de uc kademe iyileşmesini sağlayacaktır. Ortalama kilodaki coğu kadının bu rahatlığı elde etmek icin yalnızca 4-5 kg vermesi yeterlidir. Eğer sigara kullanıyorsanız ve bırakmak icin yardıma ihtiyacınız varsa, sigara alışkanlığından kurtulmak icin size vereceğim planı takip edin.
Burun tıkanıklığını tedavi edin: Recetesiz satılan burun spreyleri, tuzlu damlalar ve dekonjestanlar burun tıkanıklıklarını azaltmaya ve solunum yolunuzu acmaya yardımcı olur.
Alkol ve sakinleştiricilerden kacının: Alkol ve sakinleştiriciler beyin faaliyetlerinizin gucunu azaltır ve bununla birlikte yeterli oksijen almanızı riske atar. Uyku ilacları duzensiz uykular icin bir cozum yolu gibi gorunse de aslında sizi canlı tutma gorevi olan beyninizi işinden alıkoyar.
Doktorunuz ne yapabilir?
Uyku apnesiyle ilgili iyi haber, bunun icin cok etkili bir tedavi olmasıdır. Şiddetli uyku apnesi olan kişiler icin ilk secenek; surekli pozitif solunum yolu basıncını sağlayan ve geceleri takılan maskedir. CPAP lakaplı bu maske boğazınıza giden ve solunum yolunuzu acık tutan bir boruya iliştirilmiştir ve yuzde 90 ila 95 arasında başarı oranına sahiptir.
Bunu ayarlamak zor olabilir, kendinizi bu maskeyle rahat hissedene kadar televizyon karşısına gecip kısa aralıklarla denemelisiniz. Hafif ve orta durumda uyku apnesi olanlara, daha geniş bir solunum yolu yaratmak amacıyla ağıza takılarak alt ceneyi one ceken taşınabilir bir aygıt da bulunmaktadır. Ameliyatla da aynı sonucu alabilirsiniz.