Kan basıncı (tansiyon), kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvettir. Milimetre civa (mmHg) olarak olculur. Once kalp atarken, ardından da iki vuru arasında kalp dinlenirken olmak uzere iki ayrı değerle ifade edilir. Her iki değer de onemlidir. Dunya Sağlık Orgutu uzmanlar komitesine gore; kan basıncının kalp atarken 140, iki vuru arasında ise 90 mmHg ve altında olması normal kabul edilir.

Gun icinde kan basıncında iniş cıkışlar olur. Kan basıncının uzun sure yuksek kalmasına hipertansiyon denir. Turkiye'de hipertansiyonun gorulme sıklığı yuzde 11 ile 43 arasındadır. Bu grubun coğunluğunu 40 yaş ustu insanlar oluşturmaktadır. Yetişkin nufusta hipertansiyon gorulme sıklığı erkekte yuzde 17, kadında yuzde 20'dir.











HASTALIKLARA DAVETİYE
Hipertansiyon; felc, bobrek hastalıkları ve koroner kalp hastalığı icin onemli risk faktorudur. Hipertansiyonlu bireyin koroner kalp hastalığına yakalanma olasılığı normal tansiyonlulardan 3-4 kat, felc gecirmesi 7 kat daha fazladır. Hipertansiyonu etkileyen bircok faktor vardır; kalıtım, şişmanlık, diyet ve ilac kullanımı. Kalıtım acısından incelediğimizde siyah tenlilerde beyazlardan daha sık veya daha erken yaşta gorulur ve daha ağır seyreder. Kan basıncı ust sınırlara yakın o lan cocukların da ileride hipertansif ebeveyn oldukları ileri surulmuştur.

ŞİŞMANLIK BUYUK RİSK
Şişmanlık ise hipertansiyon icin başlıca risk faktorudur. Beden ağırlığı olması gerekenin yuzde 20 ustunde olanlarda hipertansiyon sıklığı normal kiloluların iki katıdır. Bel/kalca oranı kan basıncı ile, genel şişmanlıktan daha onemli korelasyon gostermektedir. Ozellikle 30-40 yaş arasında ağırlık kazanımı kan basıncını yukseltmektedir.

TUZU AZALTIN
Sofra tuzunun asıl adı "sodyum klorur" dur, yuzde 40 sodyum ve yuzde 60 klordan oluşur. Sodyum vucuttaki sıvı dengesini korur. Hucre ici ve dışındaki sıvıların hareketini kontrol eder, kan basıncını duzenler ve tum kasların gevşemesini sağlar. Bazı bireyler sodyuma duyarlı kan basıncına sahip olabilirler. Bu bireylerin aldığı fazla sodyum, yuksek kan basıncını oluşturmaktadır. Bu durumda sodyumun azaltılması tansiyonun duşmesine yardımcı olur. Gıdalardan aldığımız gunluk tuz, 6 gramı (1 tatlı kaşığı) gecmemelidir. Bu miktara ekmek, yemekler ve iceceklerden aldığımız tuz miktarı da dahildir.

BESLENME ONERİLERİ
Yuksek tansiyonu olan bireyler ya hic tuz kullanmamalı ya da miktarını sınırlandırmalıdır. Yemeklerde dereotu, maydanoz, nane, kekik, limon suyu ve soğan kullanımı, tuzun yerini tutar. Katı margarin kullanılmamalıdır. Daha cok bitkisel yağ ve zeytinyağı kullanımı onerilir. Salamura ve konservelerden uzak kalınmalıdır. Sofra maydanoz, roka, yeşil soğan, tere gibi yeşillikler mutlaka olmalıdır.