epilepsi tedavisinde son gelişmeler 2010 epilepside son gelişmeler 2010 epilepsi tedavisinde 2011 epilepside 2011
Epilepsi Tedavisinde Yeni Metod Turkiye'de

Stereo taktik olarak beyne elektrotlar yerleştirilerek yapılan epilepsi cerrahisi, Fransa, İtalya, Kanada ve ABD'den sonra Turkiye'de ilk kez İstanbul Universitesi (İU) Cerrahpaşa Tıp Fakultesinde uygulanıyor.

Fakultenin Noroşirurji Anabilim Dalı oğretim uyesi Prof. Dr. Mustafa Uzan, AA muhabirine yaptığı acıklamada, ilac tedavisine cevap vermeyen epilepsi hastalarında cerrahi yonteme başvurulduğunu kaydetti.

Epilepsi cerrahisinde, beyinde nobete neden bolumun bulunup cıkartıldığını anlatan Uzan, şoyle konuştu:

''Hastanın beyninin hepsini alma şansımız yok. Hastanın calışan beyin dokusunu alırsak o zaman yaptığımız tedavinin bir anlamı yok. Bizim sofistike bir yer bulmamız gerekiyor. Beyinde bazı yerler var cok onemli. Kol-bacak hareket merkezi ya da konuşma merkezi. Mesela ben doktorum, nobet geciriyor olsam, en onemli yerim sağ elim, konuşma merkezim. Buralar alınsa sağ elimi kullanamasam, konuşamasam olmaz. Tamam nobet duruyor ama konuşamıyorum. O zaman anlamı yok.''

Epilepsi cerrahisinde, krizi onlerken hastanın hayat kalitesinin de bozulmaması gerektiğini vurgulayan Uzan, şoyle devam etti:

''Epilepsiye bağlı olum oranı cok duşuk. Epilepsi hastası araba kullanırken nobet gecirirse, nobete bağlı araba kazasından oluyor. Evde nobete bağlı olum yok. Bizim de cerrahi olarak hastalara zarar vermememiz gerekiyor. Onun icin de ozellikle konuşma merkezi, kol hareket merkezi yakınında cıkan nobetlerde yerin iyi saptanması gerekir.''

KOMPLİKE BİR İŞ

Epilepsi cerrahisinin cok komplike bir iş olduğuna dikkati ceken Uzan, bu yontemin Turkiye'de yavaş yavaş oturmaya başladığını ve ciddi anlamda sadece bir kac merkezde yapıldığını soyledi.

Uzan, ''Cunku cok komplike bir iş. Operasyonda epilepsi cerrahisinin konseptini bilen norolog ve beyin cerrahı, radyoloji uzmanı, patolog, psikiyatrist bir arada olmalı. Yani bir makine gibi... Makinenin butun dişlilerinin tutturulması gerekir'' diye konuştu.

Radyolojik yontemlerin yeterli olmadığı durumlarda saclı deriye elektrotlar yerleştirerek nobetin nereden başladığını bulmaya calıştıklarını Uzan, radyolojik goruntuleme yontemlerinin yetersiz kaldığı ya da hastanın kendi nobetinden şuphelendiği yer ile radyolojik yontemin ortuşmediği durumlarda hastayı biraz daha incelediklerini soyledi.

Mustafa Uzan, ''Bu durumda iki ameliyat yapmamız gerekiyor. Birinci ameliyatta kafatasını acıyoruz ve icine elektrotlar koyuyoruz. Ucları baştan cıkıyor ve bunları da makineye bağlıyoruz. Nobet gecirmesini bekliyoruz, yeri tespit edince, hasta bir kez daha ameliyat oluyor. Bu zahmetli bir iş... Hem hasta, hem doktor acısından...'' dedi.

BİR ADIM DAHA İLERLEME

Uzan, son bir yıldan beri epilepsi cerrahisinde dunyadaki gelişmelere paralel olarak bir adım daha ilerlediklerini belirterek, sozlerini şoyle surdurdu:

''Bu elektrotları beyin icine stereo taktik denilen bir yontemle yerleştiriyoruz. Hastanın beyin MR'ını cekiyoruz ve elektrotları tam olarak nereye yerleştireceğimizi buluyoruz. Hastanın kafasına kucuk bir delikten iğne şeklinde elektrotlar koyuyoruz. Boylece hastanın cildini fazla acmıyoruz, enfeksiyon riski daha az oluyor. Bu işlemden sonra hastayı uyandırıyoruz ve nobet gecirmesini bekliyoruz. Sonra bunlardan kayıt alıyoruz. Nobet gecirdiği zaman hangi kanaldan epilepsi başlıyorsa onu biliyoruz. Sonra bir harita cıkıyor onumuze. Bu beynin elektriksel enerjisini dışarıya alarak baktığımız yontem. Biz şoyle de yapabiliyoruz. Beynin icerisine dışarıdan elektrik vererek nobet gecirtip gecirtemeyeceğimize bakıyoruz. Bu cok ilginc oluyor. Dışarıdan elektrodu uyararak, yani beynin icini uyararak nobeti gecirtiyoruz. Eğer uyardığımız zaman hasta nobet gecirirse bu cok değerli bir şey. Boylece doğru yeri bulmuş oluyoruz.''

HASSAS BOLGELER SAPTANIYOR

Bu yontemle beyni haritalandırdıklarını anlatan Uzan, şoyle konuştu:

''Elektrotları koyuyoruz. Anatomik olarak neresi konuşma merkezi, neresi hareket merkezi biliyoruz ama gercekten orası mı kanıtlamak gerekiyor. Ozellikle hareket sahasına koyduğumuz elektrotları uyarıyoruz. Bazen uyarıyoruz, hasta konuşmuyor. Uyarıyı kesince konuşmaya devam ediyor. Diyoruz ki, burası konuşma merkezi ile bağlantılı. Demek ki burası cıkarılamaz. Boylece dokunulmaması gereken hassas bolgeleri de saptamış oluyoruz. Boyle bir avantaj da sağlanıyor. Hastaya en az zarar, en fazla yarar sağlanmış oluyor.''

Mustafa Uzan, stereo taktik olarak beyne elektrotlar yerleştirilerek, beyni haritalandırarak epilepsi cerrahisi uygulanmasının, Fransa, İtalya, Kanada ve ABD'de sayılı merkezlerde yapıldığını ve Turkiye'de ilk kez Cerrahpaşa Tıp Fakultesi'nde yapıldığını belirtti.

Uzan, bu yontemi İtalya'nın Milano kentinde calışırken oğrendiğini ve ilk kez hastanesinde uygulamaya başladığını bildirdi.

Epilepsi cerrahisinin uygulandığı hastaların yuzde 70-80'ine elektrot koymadıklarını ifade eden Uzan, belli bir araştırma sonucunda bu yontemin uygulanıp uygulanmayacağına karar verdiklerini anlattı.

YOĞUNLUK VAR

Bir hastanın epilepsi cerrahisine hazırlanması, ameliyat edilmesi ve ameliyatın sonuclanmasının 5-6 ay sure aldığını belirten Uzan, ''Bu zahmetli bir iş. Hem hastanın, hem doktorun sabırlı olması gerekiyor'' dedi.

Hasta sayısı olarak belli bir yoğunluk bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Mustafa Uzan, şunları kaydetti:

''Bizim ameliyat listemize giren ve 1,5 yıldır bekleyen hastalarımız var. Haftada bir ameliyat gunum var. Yılda maksimum epilepsi cerrahisi icin ayıracağım hasta sayısı 52. Bademcik ameliyatı değil ki gunde 2 tane 3 tane yapalım. Bu ameliyat cok kollu ve zahmetli bir ameliyat. Hastayı ameliyathaneden alacaksınız MR'a gotureceksiniz, MR da musait olacak. Bizim 1,5 yıllık ameliyat listemiz dolu bu anlamda.''