Tum santral sinir sistemi tumorlerinin yaklaşık %10 ile %25'i arasındaki bolumu omurga ve omurilik yerleşimlidir. Omurga ve omurilik tumorlerinin, toplumda gorulme sıklığı yuzbin kişide 2 ila 10 arasında değişir.Omurilik zarının dışında olan tumorler, icinde olan tumorlere oranla daha fazla gorulur. Tum omurga ve omurilik tumorlerinin %60 ını omurilik zarınının dışındakiler, %35 ini zarın icindekiler ve %5 ini omuriliğin icindeki tumorler oluşturur.
Omurilik zarının dışındaki tumorlerin %90 ını metastatik tumorler oluşturur. Metastatik tumorler en cok 45-65 yaşları arasında ve erkeklerde daha sık gorulur. Bircok kanser tipi omurgaya yayılır ve kanserli hastaların %5-10'unda bulgu veren omurga metastazlarına rastlanır ve bu hastaların yaklaşık yarısında bacaklarda kuvvet kaybı geliştiği bildirilmiştir. Omurilik zarının icindeki tumorlerin buyuk coğunluğunu menengiom ve norinom denilen iyi huylu tumorler oluşturur. Omuriliğin icindeki tumorlerin %90 ‘ını ependimom, astrositom denilen tumorler oluşturur.
Bununla beraber cocuklarda omurilik zarı icindeki tumorlerin %55'ini omurilik icindeki tumorler oluştururken, %45'ini zar ici omurilik dışı tumorler oluşturur.
Belirtileri nelerdir?
Omurga ve omurilik tumorleri boyun sırt ve belde yerleşim yerine gore bulgular verirler. En sık rastlanan bulgu ağrıdır ve genelde sırt ağrısı şeklinde başlayabilir.Bu ağrılar ozellikle istirahat halinde dinlenmekle gecmez ve geceleri daha fazladır.Ağrı genelikle yaygın olup nadiren bolgeseldir. Bazı hastalarda karın ağrısı şeklinde başlayabilir.Ağrıyla beraber yerleşim yerine gore; boyun bolgesinde tumore bağlı bası varsa, hem kollarda hem bacaklarda guc kayıpları, uyuşma hissi gorulebilir. Sırt ve bel bolgesinde tumor varsa sadece bacaklarda gucsuzluk,uyuşma, yuruyememe gibi durumlar gorulebilir. Yine omurilik ve omurga tumorlerinde mesane ve barsak sistemi kontrolu bozulabilir. İdrar kacırma, dışkı kontrolunu sağlayamama, cinsel fonksiyon kaybı ortaya cıkabilir.Reflekslerde bozulmalar, tama yakın hissizlik, yatağa bağımlılık durumu gorulebilir. Bazı tumorlerde basının derecesine bağlı olarak gucsuzluk bir iki gun icerisinde cok hızlı ilerleyebilir. Bazı tumorlerde gucsuzluk yavaş ilerler cok sinsi seyreder. Cocuklarda beceriksizlik, gucsuzluk, duşme atakları, şeklinde kuvvet kayıpları sıktır. Cocuklardaki bir diğer yakınma ise omurgada meydana gelen skolyoz dediğimiz eğriliktir.
Risk faktorleri nelerdir?
Omurga ve omurilik tumorlerinin de diğer tumorlerin coğunda olduğu gibi tam olarak nedeni bilinmemektedir. Genetik faktorler, bazı kimyasal ajanlar, radyasyon ışınları, virusler bu tumorlerin oluşumunda risk faktorleridir. Ozellikle ikincil başka organlardan yayılan kanserler omurgayı cok severler.
Nasıl tanı konur?
Omurilik ve omurga tumorlerinin en sık belirtisi ağrı olduğundan ilk olarak hasta bu şikayetle hekime başvurabilir. Hastalığın oykusu ve iyi bir norolojik muayene bu tanıdan şuphelenmek icin yol gostericidir. Yine radyolojik goruntuleme yontemleri tanıda esastır. Muayene sonuclarına gore omuriliğin ve omurganın hangi seviyesinden şupheleniliyorsa buraya yonelik radyolojik tetkikler yapılır. Direk grafiler, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans goruntuleme, anjiografi, kemik sintigrafisi tanıda kullanılan yontemlerdir.
Nasıl tedavi edilir?
Omurilik ve omurga tumorleri tedavisi beyin ve sinir cerrahisi, noroloji, radyasyon onkolojisi, medikal onkoloji, patoloji gibi branşların birlikte karar vererek tedavi ettikleri tumorlerdir. Tanıya yonelik gerekli işlemler tamamlandıktan sonra tumorun yeri ve muhtemel tipi tespit edilir ve tedavi secenekleri sunulur. Tedavide cerrahi girişim, radyoterapi, kemoterapi, immunoterapi gibi yontemler tek veya bir arada kullanılabilir.