1. Kendinizi iyi ve sağlıklı hissediyor musunuz?
Kan bağışı oncesinde yorgun ve uykusuz olmamanız tercih edilir. Kan bağışından onceki oğunde bir şeyler yemiş olmanız ve ac karına kan bağışlamamanız onerilmektedir.
2. Viral hepatit gecirdiniz mi?
Viral hepatitlerle ilgili test sonuclarınızda herhangi bir pozitiflik var mı? 10 yaşından sonra bulaşıcı sarılık gecirenler, B ve C sarılığı testlerde pozitif olduğu tespit edilmiş olan bireyler hicbir zaman kan bağışında bulunamazlar.
3. Son 12 ay icinde size; kan transfuzyonu yapıldı mı?
Organ veya doku nakli yapıldı mı? Akupunktur, dovme, cildinizin herhangi bir yerini deldirme (kulak deldirme vb) işlemi yaptırdınız mı? Bu sorulara cevabınız evet ise 12 ay sureyle kan bağışı yapmamalısınız.
4. Son 12 ay icinde; bulaşıcı sarılığı olan biri ile yakın temasınız (orneğin cinsel ilişki) oldu mu?
Bu soruya cevabınız evet ise 12 ay kan bağışı yapmamalısınız.
5. HIV (AIDS) testiniz pozitif mi ?
HIV pozitif olanlar hicbir zaman kan bağışı yapamazlar.
6. Son 3 yıl icinde sıtma (malarya) hastalığı gecirdiniz mi?
Son 3 yıl icinde sıtma hastalığı gecirenler kan veremezler. Sıtma hastalığının salgın olarak bulunduğu coğrafi bolgelerde 6 aydan fazla kalanlar 2 yıl sure ile; 6 aydan az kalanlar ise 12 ay kan bağışında bulunamazlar.
7. Aşağıda sıralanan ilacları kullandınız mı?
Tegison, Akutan, Proscar, Propecia, Soriatane. Tegison (etretinat) sedef hastalığının tedavisinde kullanılan bir ilactır ve bu ilacı alanlar hicbir zaman kan veremezler. Soriatane (acitretin) de aynı hastalığın tedavisinde kullanımakla beraber son doz alımından 3 yıl sonra kan bağışı yapılabilir.
Aşağıdaki ilacları alanlar, ilacın son dozunu aldıktan 1 ay sonra kan bağışında bulunabilirler:
Akutan (isotretinoin) akne tedavisi icin kullanılır.
Proscar (finasteride) iyi huylu prostat bezi buyumesinin tedavisi icin kullanılan bir ilactır.
Propecia (finasteride) sac dokulmesi icin kullanılan bir ilactır.
8. Hic beyin ameliyatı oldunuz mu?
Dura mater grefti uygulanan kişiler kan bağışı yapamazlar.
9. Son 12 ay icerisinde hangi aşıları oldunuz?
Bazı aşılar kan bağışı icin sure kısıtlaması getirmezken bazıları 12 aya kadar kan bağışı icin engel teşkil edebilmektedir.
10. Şu anda mevcut bir solunum yolu rahatsızlığınız var mı?
Soğuk algınlığı gecirenler şikayetlerinin kesilmesinden 3 gun sonra kan bağışı yapabilirler. Diğer solunum rahatsızlıkları olanlar muayene sonucuna gore kan merkezi doktoru tarafından değerlendirilirler.
11. Herhangi bir kalp, akciğer, bobrek hastalığınız; kan hastalığınız, anormal kanamalara eğilim, kanser hastalığınız var mı?
Bu tur hastalıklar hastalığın derecesine ve tipine gore kan merkezi doktoru tarafından değerlendirilerek donorluk icin uygun olup olmadığınıza karar verilir. Orneğin kalp enfarktusu geciren bir kişi kan veremez. Burada değerlendirme kriteri; kan bağışının kanı verecek kişinin sağlığını olumsuz etkilememesi ve bağışlanan kanın verilecek hasta icin guvenli bir kan olmasıdır.
12. Son 1 ay icinde her hangi bir tıbbi tedavi gordunuz mu, bununla ilgili ilac kullandınız mı?
Esasen ilacların buyuk bir coğunluğu kan bağışı icin engel teşkil etmemektedir. Orneğin hipertansiyon icin kullanılan ilacların coğunluğu kan bağışı icin engel teşkil etmemektedir. Ancak kanı verecek kişinin tansiyonu kabul edilir sınırlarda olmalıdır. Diğer taraftan aspirin gibi trombosit fonksiyonlarını etkileyen bazı ilacların alımı soz konusuysa bu ilacları alan donorler 3 gun sure ile trombosit suspansiyonu icin kan veremezler, ancak tam kan veya eritrosit suspansiyonu icin bağışcı olabilirler.
Lutfen kullandığınız ilacları kan merkezi doktoruna bildiriniz!
13. Son 1 yıl icinde herhangi bir ameliyat gecirdiniz mi? Ozellikle kan kaybının soz konusu olduğu ciddi bir kaza gecirdiniz mi?
Kadınlar icin: hamilelik, doğum oldu mu? Ameliyat gecirenler, ameliyat surecinde kan nakli almışsa 1 yıl sure ile kan veremezler. Ameliyat surecinde kan nakli alınmamışsa iyileştikten 6 hafta sonra kan bağışı yapabilirler. Hamile kadınlar, hamilelik doneminde kan veremezler. Doğumu takiben 6 hafta sonra kan bağışı yapılabilir.
14. Ağırlığınız 50 kg ve uzerinde mi?
50 kg altında olanlar kan bağışı yapamazlar. Ayrıca boyuna gore olması gereken ağırlıktan cok duşuk olan kişiler kan bağışında bulunamazlar.
15. Yuksek risk iceren aktiviteler:
Damardan uyuşturucu bağımlılığınız var mı?
Erkek erkeğe cinsel ilişkiniz oldu mu?
Pıhtılaşma faktor konsantresi ile tedavi oldunuz mu?
HIV (AIDS) Pozitif misiniz?
Para karşılığı cinsel ilişki yaptınız mı?
Cinsel yolla bulaşmış bir hastalık gecirdiniz mi?
Yukarıda sayılan riskli aktiviteleri yapan biri ile cinsel ilişkiniz oldu mu?
AIDS hastaları, damardan uyuşturucu kullananlar, HIV pozitif olanlar, erkek erkeğe cinsel ilişki yapmış olanlar, faktor konsantresi kullanan hastalar ve butun bu gruplardan herhangi biri ile cinsel ilişkisi olanlar hicbir zaman kan bağışı yapamazlar!
16. Hemoglobin ve hematokrit duzeyleriniz normal mi?
Hemoglobinin normal seviyesi Erkeklerde:13-18 gr/100ml
Kadınlarda:12-16gr/100ml
Kan bağışı yapabilmek icin hemoglobin duzeyi en az 12.5/100ml gr ve en cok 20 gr/100 ml olmalıdır. Bunun ustu ve altı değerler soz konusuysa kan bağışı alınamaz. Hematokrit normal seviyesi Erkeklerde:%45 - %52
Kadınlarda:%37 - %48
Kan bağışı yapabilmek icin hematokrit duzeyi en az %38 ve en cok %60 olmalıdır. Bunun ustu ve altı değerler soz konusuysa kan bağışı alınamaz.
17. Vucut ısısı miktarı:
Muayenede 37.5 C0 den fazla vucut ısısı olanlar kan bağışlayamaz.
18. Nabız atış sayısı:
Dakikada 50 - 100 olmalıdır. Bu değerlerin altında veya ustunde ise kan bağışı alınamaz. Ayrıca nabız normal ritimde olmalıdır.
19. Kan basıncı (tansiyon):
Sistolik (buyuk) tansiyon 90 - 180 mmHg arasında
Diyastolik (kucuk) tansiyon 50 - 100 mmHg arasında olmalıdır.
Yapılan muayenede tansiyonu bu değerler arasında cıkmayan bağışcılardan kan alınamaz.
20. Yaş sınırı:
18 - 65 yaşında olanlar kan bağışlayabilirler.
21. Ne sıklıkla kan bağışlanabilir?
Erkekler 3 ay ara ile yılda 4 kez, bayanlar ise 4 ay arayla 3 kez kan bağışlayabilirler.