Bakteriyel daha ağır
Viruslerin neden olduğu zaturriye ise genellikle daha hafiftir ve evde tedavi edilebilir.
Bakteriyel pnomoniler daha ağır seyirli olup genellikle soğukalgınlığının komplikasyonu olarak ortaya cıkarlar. Solunum yollarındaki virus enfeksiyonları, zaturriyeye zemin hazırlayabilir.
Cunku bu tip gripal enfeksiyonlar solunum yollarında bağışıklığı zayıflatır ve bolgede bakterilerin yerleşmesini kolaylaştırır.
Son yıllarda klamidya, legionella, mikoplazma gibi mikroorganizmaların yol actığı "atipik pnomoni" vakalarına da sık rastlanmaktadır. Akciğer dokusunda iltihaplanmaya bağlı olarak meydana gelen değişimler sonucunda akciğerlerin gorevi olan gaz alışverişinde aksamalar meydana gelir ve kanın oksijenlenmesi azalır.
İltihaplı hucrelerden dışarı cıkan sıvılar akciğere dolarak solunumu gucleştirirler. Pnomoni akciğerin tek bir lobu ile sınırlı ise lober pnomoni, bronşlardan başlayarak akciğerin başka bolumlerine yayılmışsa bronkopnomoni olarak adlandırılır.
Kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak zaturriye genelikle iki hafta kadar surer ama hastalık duzeldikten sonra kişi bir aydan uzun sure kendini halsiz ve yorgun hissedebilir.
Semptomlar
Zaturriye titreme ile birden yukselen ateş ve oksurukle başlar, daha sonra rengi sarı yeşil ile koyu kahve arasında değişen balgam cıkarılır. Hızlı solunum, yan ağrısı, ucuk genel durum bozukluğu gibi belirtiler bu tabloya eklenebilir.
Teşhis icin cekilen akciğer filminde akciğer dokusunda zaturriyeye ait değişimler gorulebilir. Ayrıca kanda akyuvar artışı, balgam kulturunde bakterilerin saptanması tanıya yardımcı olur.
Sigara icen kişilerdeki zaturriyenin arkasında bir tumorun bulunup bulunmadığı dikkatle araştırılmaldır. Atipik pnomonilerde hastalık basit bir gripal enfeksiyon gibi başlayabilir ve kuru oksurukle kendini belli eder. Bu nedenle uzayan kuru oksuruklerde bir goğus hastalıkları uzmanına başvurarak olayın acıklığa kavuşturulmasında yarar vardır.
Tedavi
Eskiden olumcul bir hastalık olan zaturriye, gunumuzde kas ve damar icine uygulanan antibiyotikler sayesinde başarıyla tedavi edilebilmektedir. Asetaminofen gibi ağrı kesici ve ateş duşurucu ilaclar hastanın ateş ve ağrı yakınmalarını azaltır.
Ağır vakalarda antibiyotiklerin yanısıra oksijen verilir, sıvı-elektrolit tedavisi uygulanır. Zaturriyede yatak istirahati zorunludur. Ateşin duşmesi ve solunumun normale donmesi olumlu gostergelerdir. Balgamın ve akciğerlerde toplanan sıvıların kolay cıkarılması amacıyla hastaya bol miktarda su ve meyve suyu verilmelidir.
Şeker hastalığı, kronik bronşit, kalp yetmezliği, AIDS gibi hastalıkları olanlarda, alkoliklerde ve yaşlılarda zaturriye yaşamı tehdit edebilir. Bu gibi durumlarda enfeksiyonun daha ilk semptoların ortaya cıkmasıyla birlikte erken teşhis ve etkin bir antibiyotik tedavisine başlanması onem taşımaktadır.
Korunma ve onlemler
Sigara icmeyin - Sigara solunum yollarının virus ve bakterilere karşı savaşma yeteneğini azaltır. Sigara icen kişilerde solunum yollarının icini doşeyen ve solunum yollarının yabancı maddelerden temizlenmesini sağlayan epitel tabakası hasar gorur.
Fazla alkolden kacının - Aşırı ve duzenli alkol alınması, bağışıklık sisteminin zaturriye dahil ceşitli enfeksiyonlara karşı direncini zayıflatan bir faktordur.
Aşılama - Yaşınız 60 veya daha fazla ise veya bağışıklık sistemini zayıflatan kronik bir hastalığınız varsa ya da dalağınız alınmışsa doktorunuza danışarak pnomokok ve grip aşısı yaptırın.
Vitamin ve mineraller
Gunde 1000 mg C vitamini solunum yollarının enfeksiyonlara karşı direncini artırır ve zaturriyeye karşı mucadelede yardımcı olur. Gunde 25,000-50,000 IU A vitamini (en fazla iki hafta kullanın) solunum sistemini ve bağışıklık sistemini guclendirir.
Gunde 60 mg cinko alınması bağışıklığı artırmaktadır. Gunde 600 IU E vitamini hasarlı akciğer dokusunun onarımına yardımcı olur.
