Tanım
Sivilce(Akne) yağ uretimi yapan bezlerin) uzun sureli iltihabi rahatsızlıdır. Acık ve kapalı komedon oluşumu, eritemli popul ve pustuller, noduller, psodokistler ve bazen de nedbe oluşumu ile karakterizedir.
Akne genel olarak adolesan ve genclik donemi hastalığıdır. Ortalama 14 yaşta başlar ve 20’li yaşların sonuna doğru iyileşir. Bu yaşlardaki genc insanların onemli bir kozmetik problemi olduğu kadar, gorunuşteki bu bozukluk nedeniyle kişini psikolojisi de olumsuz etkileyen bir dermatolojik problemdir. Hastalık bazen bazı endokrinolojik-hormonal hastalıklara da eşlik edebilmektedir.
Akne oluşumunda genel olarak 4 faktor onemlidir.
1-) Artmış sebum uretimi
2-) Mikrobial florada anormallikler
3-) Pilosebase kornikikasyon
4-) İnflamasyon
Akne polimorfik bir hastalıktır. % 99 oranında yuzde, % 60 oranında sırtta ve % 15 oranında goğuste bulunur. Akne oluşumu ile ilgili olarak yağlı, yuksek kalorili yiyeceklerin alımı ile doğru orantılı olarak akne oluşumunun arttığı yaygın bir inanış olmasına rağmen bu yonde bir bilgi iceren bilimsel calışma yoktur. Kadınlarda menstrusyon oncesi alevlenmeler gorulebilmektedir. Terleme ile artış gosterdiği, Sıcak ve nemli ortamlarda bulunmakla akne oluşumunun arttığı bildirilmiştir.
Guneş ışınının akne oluşumunu arttırdığı da yine yaygın bir inanış ise de bu konuda bilimsel bir yayın bulunmamaktadır. Ultraviyolenin cilt yağı denge duzeyini arttırdığını bildiren bilimsel yayınlar mevcuttur. Stresin akneyi bildiren hicbir yayın bulunmamaktadır. Tersine akne varlığı genc kadınlarda utanma, anksiyete, huzursuzluk ve sosyal ilişkilerde cekingenliğe yol acabilmektedir.
Tedavi
Tedavinin başarısı hasta ile kurulan diyalog ile son derece ilişkilidir. Hasta kendi tedavisinin planlanmasına katkıda bulunmalı ve tedavi surecinde sorumluluk almalıdır.
Oncelikle bilinmesi gereken hafif akne turlerinin bile 4-6 yıl surebileceği gerceğidir.
Tedavide amac yukarıda dort madde ile ozetlenmiş olan nedensel faktorlere etki edebilmektedir. Hastanın yaşı, cinsiyeti, kac yıldır akne şikayeti bulunduğu ve eşlik eden başka bir hastalık olup olmadığı tedavi seciminde onemlidir. Ancak tedavi secimince en onemli etmen aknenin yaygınlığı ve ciddiyetidir. Hafif akne olarak sınıflananlar topik (secme ilaclar) orta şiddette aknesi olan olanlar ise sistemik tedaviler ile tedavi edilmelidir. Cunku akneye ait izleri tedavi etmek aknenin kendisini tedavi etmekten daha zor, pahalı, zaman isteyen ve daha az başarılı bir yontemdir.
Topik (yuzeysel-surme) Tedavi
Oncelikle antikomedonal olanlar
Adapalene
Tretioin
Azeleic Acid
Isotretinoin
Oncelikle antibiyotik Olanlar
Azaleic Acid
Benzoyl Peroxide
Eritromisin
Klindemisin
Tetrasiklin
Oncelikle iltihap onleyici olanlar
Adapalane
Topikal Antibiyotikler
Oral Tedavi
Antibiyotikler : Tetrasiklin, minosiklin, dohoisiklin ve erstremisin
Hormonlar: Precelnisolane+estrogen, antiandrojenler, spiranolacton
Isotretinoin:Bilinen en etkili akne tedavi preperatıdır. Akne oluşumuna katkısına katkısı bulunan dort faktore karşıda daha etkilidir.
Ancak yan etkileri de diğer ilaclara gore daha fazladır. Mutlaka hekim kontrolu altında kullanılması gereken bir ilactır.
Sonuc olarak acne Vulgaris toplumda ozellikle genc insanlar arasında cok yaygın oluşu, kişinin psiko-sosyal dengesine ve kozmetik gorunumune olumsuz etkileri nedeniyle olduğu kadar ceşitli yaygın ve yanlış inanışları da beraberinde taşıyan ve bu nedenle tedavisinde bir hekimin yardımının onemli olduğu bir hastalıktır