Hormonlar, guzelliğimizin bodyguard'lan... Ancak madalyonun bir de obur yuzu var. Hormon dengesi bozulduğunda bodyguard'lar bu kez aleyhimize calışıyor. Peki, teraziyi dengede tutabilmek ve guzelliğimize zarar vermemek icin dışardan hormon takviyesi ne kadar sağlıklı?
Guzellik hormonları
Cildimizin saclarımızın ve bedenimizin gelişip şekillenmesinde rol oynayan en onemli maddelerin başında, vucudumuz tarafından salgılanan hormonlar geliyor. “Guzellik hormonları “ olarak adlandırabileceğimiz bu etkenler sayesinde cildimiz, pembe, duzgun ve parlak bir gorunume kavuşuyor. Guzellik hormonları aynı zamanda saclarımız uzerinde de onemli bir işleve sahip. Bu hormonlar saclarımızı guclendiriyor ve canlı uzamalarını sağlıyor. Ancak bazı durumlarda vucudumuzun hormon dengesi bozuluyor ve istenmeyen sonuclar ortaya cıkabiliyor. Peki bu durumda hormon iceren urunler kullanılmasın olumsuz etkilere yol acıyor mu? Dermatoloji Uzmanı Dr. Ulku Cağlayan, guzellik hormonlarıyla ilgili merak ettiğiniz her şeyi sizler icin aydınlattı.

Guzelliğimiz uzerindeki en etkili hormonlar 'ostrojen' ve 'progesteron' olarak siliniyor. Bunların yanı sıra steroit hormonları ve melatonin de guzelliğimiz uzerinde onemli bir etkiye sahip. Bu hor*monların vucutta dengeli oranda bulunması ise tahmininizden daha da onemli. Aksi takdirde hem guzelliğimiz hem de

sağlıgımız uzerinde tehlike canları calmaya başlıyor.

Ostrojen: Vucudun bodyguard'ı
Cildin en onemli koruyucusu olarak bilinen hormon, ostrojen. Bu hormon cildin nem tutma ozelliğim koruyor, kolajen doku yapımını aktive ediyor, kan dolaşımını gercekleştiriyor, hyaluronik asit oranım artırıyor, ustderi hucrelerinin yenilenmesini uyarıyor ve yağ salgısını engelliyor. Ostrojenin sacların uzaması uzerinde de olumlu etkisi mevcut. Bu hormon aynı zamanda vucuttaki yağ dağılımının da duzgun olmasmı sağlıyor.
Progesteron: Gergin bir cilt icin gerekli

Progesteron cildin gergin gorunmesini sağlıyor. Vucuttan su atılımım
artırıyor ve damar yapılarının gucluluğune katkıda bulunuyor.

Melatonim: Hucreler hızla yenileniyor
Melatonin epifiz bezinde ozellikle ge*celeri uretilip, bizi uykuya hazırlıyor. Ba*zı uzmanlar melatoninin kişiyi Aizhe-imcr, kalp krizi ve goğus kanserinden koruduğunu iddia ediyor. Yapılan araştırmalar, melatoninin hucre venilcnmesini hızlandırdığım saptadı. Ancak melatonin aynı zamanda baş ağrısına ve depresyona da yol acabiliyor.Hangi bitkiler hormon etkisi yaratıyor?

Keten tohumu: Ostrojen hormonu sağlıyor ve serbest radikallerle savaş*mada onemli bir rol oynuyor. Yeşil cay : ingiliz bio teknolojisi tara-fından keşfedilen yeni bir ostrojen kaynağı.

Yulaf otu: Gunumuzde akne tedavi-sinde kullanılıyor.

Şerbetci otu (maya): Solgun ve pu*ruzlu ciltler icin kullanılan ostrojen icerikli urunlerle aynı etkiyi yapıyor.

Ozel zamanlarda...

Ozellikle ergenlik, hamilelik ve meno*poz doneminde hormonların dengesi bo*zuluyor. Buna neden olarak, bu donem*lerde vucutta yaşanan birtakım değişimler gosteriliyor.

Hormonlardaki ilk değişim 7 - 9 yaşlarında ortaya cıkıyor. Hormonların merkezi olan hipofiz ve hipotalamus, bu donemlerde vucudun gelişimin! sağla*mak icin hormon uretimin! artırıyor. Bu hormonların aktivitelerinin artmasıyla birlikte goğusler gelişiyor. Belli vucut bolgelerinde yağ depolanıyor ve kadınsı vucut değişiklikleri oluşuyor. Ancak bu donemde hormon salgılanmasında eksik*lik soz konusuysa adet duzensizlikleri veya kısırlığa yol acan gelişimler yaşanabiliyor.

Ostrojen ve progesteron hormonu vucutta adet surecinin duzenli olarak ger*cekleşmesini sağlıyor. Yumurtlamanın oluşması, hamileliğin sağlanması ve surdurulmesi bu hormonlar sayesinde gercekleşiyor. Hamilelik doneminde de bir*cok hormon uyum icinde salgılanıyor. Bu hormonlar hem anne adayının hem de anne karnındaki bebeğin sağlıklı ge*lişmesini mumkun kılıyor. Boylece vucuda gereken kan ve oksijen sağlanıyor. Bunun sonucunda cilt yeterince nemlendiğinden canlı ve puruzsuz gorunuyor. Daha once yağlı ve akneli olan ciltte, yağ uretimi normale donduğu icin akne olu*şumu duruyor.

Kadınlarda ortalama 35 yaş civarlarında hormonal değişiklikler oluşmaya başlıyor. Ciltte yeni hucrelerin yapımı yavaşlıyor, yağ bezlerinin aktivitesi aza*lıyor, cilt daha kuru ve nemsiz oluyor. Bunların yanı sıra derinin orta tabakalarında cilde elastikiyetini veren kolajen ve elastin lifleri zayıflamaya, uretimi de azalmaya başlıyor. Hyaluronik asit adı verilen ara madde miktarı azalıyor, bu da cildin nem tutabilme yeteneğini korel*tiyor.

Menapoz
Menopozda vucut tarafından salgıla*nan guzellik hormonlarmın azalması so*nucu bazı olumsuz değişiklikler ortaya cıkıyor. Saclar inceliyor ve seyreliyor, sa*kal bıyık bolgelerinde tuyler uzuyor, go*ğusler sarkıyor ve vucutta gevşemeler meydana geliyor.

Derideki kolajen iceriği azalmaya baş*lıyor ve bu azalma her yıl giderek artı*yor. Kolajen duzeyinin azalması sonucu yuz hatlarında sarkma, gevşeme gorulu*yor ve kırışıklarda artış oluyor. Bu do*nemde progesteronun damar duvarlarım guclendirici etkisi de azaldığından; da*marlar daralıyor, dolaşım zayıflıyor, cilt daha sarı, soluk bir renk alıyor ve taze gorunumunu kaybediyor. Bu hormonla*rın eksikliğiyle birlikte gelişen başka bir sorun da; osteoporoz. Kemik iclerindeki dokunun kaybına bağlı olarak boy kısa-lıyor, sırtta eğrilikler oluşuyor ve kemik kırıklarına eğilim artıyor.

Hormon kremleri ve jelleri devrede

Endokrinologlar ve kozmetik sanayii, tum bu istenmeyen değişikliklere karşı onlem almaya calışıyor. Hormon replasmanı sağlamak icin ağızdan alınan hor*mon hapları ve ostrojen flasterleri ulke-mizde de yıllardır kullanılıyor. Kozmetik sanayii ise hormon kremleri ve jelleri ge-liştirerek bu olumsuz etkileri onleme ca-basında. Sentetik veya hayvansal kay*naklı olmayan bu kremler bio teknolojik olarak elde ediliyor. .

Kremler kontrollu kullanılmalı

Bazı uzmanlar karşı tez olarak, hor*mon duzeylerinin 2 - 3 ay aralıklarla ol*culmesini ve bu kremlerin de kontrollu olarak kullanılması gerektiğini one suru*yorlar. Bu goruşu savunan uzmanlar, sa*dece vucutta eksilen miktar kadar hor*mon takviyesi yapılmasının doğru olduğunu belirtiyorlar. Aksi takdirde doz aşımı olabileceğine, dolayısıyla vu*cutta yan etkilere sebep olabileceğine dikkat cekiyorlar. Bu nedenle hormonla*rın hekimler tarafından gelişiguzel tavsi*ye edilmesinin de tehlikeleri artırabileceğine inanıyorlar.

Kozmetikler tek cozum değil

Bazı endokrinologlar sadece hormon iceren kozmetik kremlerle sorunların co*zulemeyeceğin!, vucut uzerine olumsuz etkileri olan diğer faktorlerin de goz onunde tutulması gerektiğini ifade edi*yor. Uzmanlar bu noktada daha hareket*li bir yaşam tarzı benimsemek, uyku duzenine dikkat etmek, nikotinden ve alkolden uzak durmak ve stresten kacın*mak gerektiğine de dikkat cekiyorlar. Ayrıca ailede kanser oykusu bulunan ki*şilerin daha dikkatli olmaları konusunda da bizleri uyarıyorlar.

Hormon etkisi yaratan bitkisel maddeler

Kozmetik endustrisi, deri uzerinde hormon etkisi yaratan maddeleri keşfet*mekte gecikmedi. Hormonlara alternatif olarak doğal ostrojen ve androjen iceren yeni anti - age (yaşlanmaya karşı) urun*ler geliştirildi. "Fito hormonlar" olarak adlandırılan Cytokinin, Auxine ve Gibbeline gibi maddelerin bitkinin gelişim, buyume ve olgunlaşma evrelerini sağladıkları belirtiliyor. ilk olarak Clarins firması Auxine'i kullandı. Firma, ayciceği ve sekoya ağacından elde ettikleri bu maddeyi ilk ola*rak "Serum Tenseur Raffermissant" ve "Mask Rarfermissante" urunlerinde kul-lanarak piyasaya surdu.

Aynı amacla soya bitkisi kullanan Eli-zabeth Arden firması "Millenum Ener-gist Revitalizing Emulsion"u uretti. Urunde, kolajen yapımım uyaran ve huc*re yenilenme hızım da artıran soya kullanılarak, hucrelerdeki oksijen iceriğini ar*tırmak amaclanıyor. Bu şekilde ciltteki kırışıkların azalması hedefleniyor.

Christion Dior laboratuvarları da uzun yıllar soyanın hormon benzeri etki*si uzerinde calıştı. Bu calışmalar sonu-cunda cok ozel bir anti - age urun olan "Phenomen - A" da soya peptidlerinden elde edildi ve retinol ile birlikte kullanı-larak hucre yenileme ozelliği artırıldı.

Soya mucizevi bitki mi?

Bitkiler uzerinde yapılan pek cok araş*tırmada soya ekstresinin etkinliğinin is*patlandığı ifade ediliyor. Soya, gunu-muzde fito hormon yapı taşlarım en yoğun iceren bitki olarak kabul ediliyor ve ostrojen benzeri bir etki gosterdiğine inanılıyor. Ozellikle soyadan zengin bes*lenen Soya ekstresinin ostrojene doğal bir alternatif olduğu ve hormonal yeter*sizlik durumlarmda kadınlara yararlı olacağı one suruluyor. Bu iddialara rağ*men tum araştırmacılar aynı fikirde de*ğil. îsvicre'deki Penfarm firması araştır*macıları fito hormonlar konusunu artık rafa kaldırdıklarım ifade ediyorlar. Pen*farm firması, başlangıcta fito hormonları buyuk bir gelişme olarak karşıladıklarım belirtiyor. Orneğin uzmanlar, soyayı tum kimyasal formullerden daha potan*siyel bulduklarım, ancak daha sonra cilt uzerinde fazla etkili olmadığım tespit ederek bu goruşten uzaklaştıklarım soy*luyorlar.

Son soz olarak hormon kozmetiğinin geleceğe ait olduğunu soyleyebiliriz. Ta ki tıp mensuplarıyla guzellik araştırmacı*ları arasında gercek bir anlaşma sağla*nıncaya kadar...

"Gercek hormon iceren urunler kullanılmıyor

"Bize başvuran hastaların cilt tipi ve yaşım goz onunde bulundurarak. fito hormon iceren urunler tavsiye ediyoruz. Zaten ulkemizde gercek hormon sentezlenmiş urunler mev*cut değil. Pek cok ulkede de, kont*rolsuz kullanıldığı takdirde kana ge-cerek yan etkilere yol acabileceği duşuncesiyle bu tur urunlere ruhsat verilmedi."