Superior laringeal sinir, ses tellerinin gerilmesini sağlayan tek bir kası kontrol eder. Bu sinirin gorevi bozulduğunda ozellikle şarkı soylerken ince seslerin cıkartılması ve sesler arasında duzgun gecişler yapılması mumkun olmaz. Superior laringeal sinir felci bulunan bir kişinin konuşurken sesi tamamen normal, şarkı soylerken bozuk olabilir.
İnferior laringeal sinir, nefes alma ve oksurme sırasında ses tellerinin acılmasını, ses cıkartırken ve yutkunurken ses tellerinin kapanmasını sağlayan kasları kontrol eder. Bu sinir beyinden cıktıktan sonra boyuna ve boyundan goğus boşluğuna ilerler, buradan tekrar boyuna donerek ses tellerine ulaşana kadar uzun bir yol kateder. Bu nedenle beyin, boyun, goğus boşluğu, gırtlak hastalıkları ile boyun ve goğus boşluğu ameliyatlarında zarar gorebilir. Bu sinirin felcine ilkinden daha sık rastlanır.
Nedenleri :
Bazı viruslerin neden olduğu sinir iltihabı (norit)
Cerrahi işlemler sırasında istenmeyen sinir yaralanmaları: tiroid bezi, boyun, yemek borusu, akciğer, kalp ameliyatlarında sinirin gorevinin bozulması mumkundur.
Nefes borusuna tup yerleştirme işleminin komplikasyonu
Boyun veya goğus boşluğu yaralanmaları
Beyin, kafa kaidesi, boyun ve goğus boşluğu tumorleri
Belirtiler :
Ses değişiklikleri: ses kısıklığı, seste catallanma, havalı ses cıkartma, zorlanarak ses cıkartma
Solunum sorunları: cabuk yorulma, nefes alma gucluğu, oksuruğun gucsuz olması.
Yutma sorunları : yiyeceklerin, iceceklerin ve tukuruğun yutulması sırasında nefes borusuna kacması ve oksurtmesi, yiyeceklerin boğaza takılması
Tanı :
Muayenede ses tellerinin hareketlerinin değerlendirilmesi ile tek bir ses telinin mi, yoksa her ikisinin mi felc olduğuna bakılır.
Ses tellerinin titreşim ozelliklerinin stroboskopi adı verilen bir yontemle değerlendirilmesinde hangi sinirin etkilendiğine karar verilir.
Gırtlak elektromiyografisi ile sinirlerdeki bozukluğun derecesi belirlenir, iyileşme olasılığı ile ilgili bilgiler elde edilir.
Sinir felcinin nedenini ortaya cıkartmak icin kan tetkikleri ile rontgen, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans filmleri istenebilir.
Tedavi : Ses teli felclerinin tedavisi hangi sinirin etkilendiğine, sorunun tek taraflı mı yoksa iki taraflı mı olduğuna, ses tellerinin pozisyonuna, belirtilerin turune ve şiddetine, felcin nedenine, zamanla kendiliğinden iyileşme olasılığının olup olmadığına, hastanın ihtiyaclarına gore belirlenir. Bazı durumlarda ses terapisi, bazı durumlarda da ses tellerinin pozisyonunu ayarlamaya yonelik ceşitli cerrahi tedaviler uygulanır.
Cerrahi tedaviler arasında n efes darlığına neden olan iki taraflı ses teli felclerinde laser kordotomi, s es kısıklığına neden olan tek taraflı sinir felclerinde larinks icine enjeksiyon veya medializasyon laringoplasti sık uygulanan yontemlerdir.