Hastalığın belirti ve bulguları nelerdir ?
Boğaz ağrısı ve ateşi olan cocukların yaklaşık %10'unda A-Grubu Beta hemolitik streptokok iltihabı vardır. Boğazın (farenks) ve bademciklerin (tonsiller) iltihaplanması olan farenjit ve tonsillit nedeniyle cocuğun yutkunması ve beslenmesi gucleşir, kotu ağız kokusu olur. Streptokok farenjiti olan cocuğun ateşi genellikle 38°C'den yuksektir; titremeler, vucutta ağrılar ve iştahsızlık olur.
Birlikte karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi karın belirtileri de bulunabilir. Bakıldığında bademcikler ve boğazda kızarıklık, kucuk dilde şişlik ve bademcikler uzerinde beyaz lekelenmeler gorulur. Alt cene kemiğinin koşesinde ve boyunda lenf bezleri şişmiş olabilir.
Bazen streptokok iltihaplarında, mikropların salgıladığı toksinler deride yaygın kızarık biş dokuntuye neden olur. Bu durumda hastalığın adı "kızıl"dır ve genellikle boğaz iltihabının 2.gununden 6.gunune kadar surer. Tedavi edilmeyen veya yetersiz tedavi edilmiş streptokok iltihapları, nadiren ateşli romatizma adı verilen ve kalp romatizması ile eklem iltihaplarına neden olabilen bir hastalığa da yol acabilirler. A Grubu Beta hemolitik streptokok iltihaplarının bir diğer nadir komplikasyonu da, hastalığın başlangıcından 2-3 hafta sonra ortaya cıkabilen bobrek iltihabıdır. Streptokoklar ayrıca sinuzite, orta kulak iltihabına, zaturreye ve deri iltihaplarına da neden olabilirler.
Beta bulaşıcı mıdır ve onlenebilir mi ?
Hastalık sırasında beta mikrobu bulaşıcıdır. Bazı cocuklar streptokok mikrobunun taşıyıcısı olabilirler. Boğaz kulturlerinde beta uremesine rağmen kendilerinde hicbir hastalık belirtisi bulunmayan okul cağındaki taşıyıcı cocukların oranı %5-15'dir. Taşıyıcılığın tedavisi icin doktorunuzla goruşmeniz gerekir.
Streptokoklara bağlı boğaz iltihaplarını onlemenin kesin bir yontemi yoktur. En guvenli yol, evde boğaz iltihabı olan bir kişi varsa, bu kişiyle cok yakın temasta bulunmamak ve genel hijyen kurallarına dikkat etmektir.
Beta nasıl tedavi edilir ?
Cocuğunuzun boğazında A Grubu Beta hemolitik streptokok iltihabından şuphelendiğinde, doktorunuz boğaz kulturu yapılmasını isteyecektir. Eğer boğaz kulturunde ureme olursa bu inceleme mikrobun turunu tayin edecek ve hangi antibiyotiklerin tercih edilebileceğini bildirecektir. Cocuğunuzda A Grubu Beta hemolitik streptokok iltihabı olduğu kesinleşirse, ağızdan ya da enjeksiyon şeklinde verilebilen bir antibiyotik ile tedavi edilmesi gerekecektir. Tedavi suresi 10 gundur.
Beta kac gunde iyileşir ?
A Grubu Beta hemolitik streptokok iltihaplarının inkubasyon donemi (bulaşma ile hastalık oluşma arasında gecen sure) genellikle 7-10 gundur. Boğaz iltihaplarında ateş genellikle 5 gun icinde duşer, bunu takiben boğaz şikayetleri de azalır. Antibiyotik tedavisi genellikle 10 gunde tamamlanır. Eğer belirtiler duzelmişse ve ateş yoksa, antibiyotik tedavisinin başlanmasını takibeden 48. saatten sonra cocuğunuz okula gidebilir. İlk 48 saatte bulaşıcılık devam eder ve okuldaki başka cocukların da hastalanması icin risk oluşturur. Şikayetler kısa surede kaybolsa bile, ilaclar doktorunuz tarafından onerilen sure ve dozda kullanılmaya devam edilmelidir.
Evde ne yapabilirim ?
Eğer cocuğunuz boğaz ağrısı nedeniyle yemekte gucluk cekiyorsa yumuşak veya sıvı gıdaları tercih edin. Cocuğunuzun bol sıvı almasını (su, meyve suları vb) ve istirihat etmesini sağlayın.
Oda havasının nemlendirilmesi, cocuğunuzun boğaz şikayetlerini azaltacaktır. Eğer boyunda ağrılı lenf bezi şişlikleri varsa, boyuna nemli ve ılık bir havlu koymak onu rahatlatabilir.
İlacları doktorunuzun onerdiği sure ve dozda kullanmaya ozen gosterin. Bu, ateşli romatizma ve bademcikler etrafında abse gelişmesi gibi komplikasyonların onlenmesi icin mutlak gereklidir.
Doktora ne zaman başvurmak gerekir ?
Cocuğunuzun boğazında streptokok iltihabının belirtileri varsa, ozellikle de evde veya okulda başka birisinin yakın zamanda streptokok iltihabı gecirdiğini biliyorsanız doktorunuza başvurun.
Eğer cocuğunuz streptokok iltihabı icin tedavi altındayken şu belirtilerden birini gorurseniz yine doktorunuza başvurun: ateşin duştukten birkac gun sonra tekrar yukselmeye başlaması, deri dokuntusu, kulak ağrısı, koyu veya kanlı burun akıntısı, oksuruk ve balgam cıkartma, goğus ağrısı, solunum gucluğu ve aşırı halsizlik, havale gecirme, eklemlerde şişlik ve ağrılı kızarıklık, bulantı ve kusma.