Egzama en sık gorulen deri hastalığıdır Şekiller ne olursa olsun, ustderide dokusal bir birime her zaman rastlanır: egzoseroz ve sponijoz (sungerleşme). Maphigi mukoza cisimcikleri oluşan sıvıyı emer, hucreleri birbirinden ayırır, sonra desmoslarda hucreleri birleştiren bağları koparır ve usderinin icinde kabarcık oluşmasına yol acar.Boylece egzama bircok evreden gecer:kızarıklık, kabarcıklanma, akıntı ve (kabarcıklar kuruduktan sonra) parlaklık ve pullanma.

Fakat bu evrelerin hepsi birden bulunmayabilir, coğu zaman bunlardan biri ustun durumdadır. Egzama akut olabileceği gibi (genellikle akıntılı ve cok kaşıntılı) sureğen de (kronikleşme) olabilir. (o zaman daha cok kızarıklık ve pullu, zaman zaman kabarcıklı ve değişik şiddetle kaşıntılı).
Yer yer madeni para biciminde olabileceği gibi yaygın da olabilir. Bazı yerleşim bolgeleri karakteristiktir.
Ellerde disidrozgorunumundedir. Memelerdeki egzama her zaman cift taraflıdır ve coğu zaman bir uyuz belirtisidir. Memede, bir yanda egzamaya benzer bir deri hastalığı gorulduğunde Paget deri hastalığı akla gelmelidir (kanser hastalığı).

Genellikle iki tip egzama vardır:


Edinsel egzama

Edinsel egzama ya bir ic etmene karşı duyarlılıktan (nispeten ender rastlanır, cunku ic etmenlerden doğan deri hastalığı coğunlukla kurdeşen biciminde ortaya cıkar) ya da bir dış etmene karşı duyarlılıktan gelir.

Temas egzaması

Aslında ayrım kesin değildir, cunku temas egzamasının ortaya cıkması icin genellikle onceden hazırlıklı bir bunye gerekir. Temas egzaması genellikle meme cocuklarında gorulen egzama tipidir. 3 aylığa doğru ortaya cıkar ve ilk olarak yuzden başlar. Evrim belirsizdir. 2 ya da 7 yaşlarında kesin olarak iyileşebildiği gibi, buyuk cocuklukta ve yetişkinde yavaş yavaş sureğen hale de gelebilir. Bazen astım gibi başka alrjik hastalıklar buna eşlik edebilir. Temas egzaması sayıca cok fazladır ve coğunlukla mesleklere bağlıdır.

Egzamayı oluşturan etkenler

Egzama, zamansız uygulanan bir ilac yuzunden de ortaya cıkabilir (kukurt, civa, antihistaminikler, sulfamitler, penisilin, vb. ile yapılmış tozlar ya da merhemler).
Ev kadınlarında gorulen egzama (el egzaması) camaşır suyundaki potasyum bikromata, ceşitli camaşır sularına, hatta lastik eldivenlere bağlıdır.
En sık gorulen temas egzamalarından biri kozmetiklerden ve sac boyasından (para grubu) ileri gelir. Guzellik mustahzarları, ozellikle kokulu oldukları zaman, sayısız yuz egzamalarına neden olabilirler. Tırnak cilasının ozel bir yeri vardır, tırnaklarda egzama yapmaz, ama goz kapaklarında yapar.
Giysilerin yaptığı egzamalar genellikle kaucuktan ve sentetik dokumalardan ileri gelir (oysa, aslı nedeni boyadır, ozellikle siyah,mavi ve yeşil renkli boyalar, yoksa hep soylendiği gibi kumaş değil). Boyundaki egzama coğunlukla yuksek yakalı hırka giyilmesinden ileri gelir. Ayak egzaması ayakkabıdan ileri gelebilir (deri boya, cila ya da yapıştırıcı). Madenler (ozellikle nikel) bir temas egzamasına neden olabilir (saat bileziği, zincir vb.). Deri testleri bazen temas egzamasının nedenini ortaya cıkarabilir.
Enfeksiyon egzamaları mikrop ya da mantar kokenlidir. Ama enfeksiyon mu egzamaya neden olmuştur, yoksa enfeksiyon mikrop kapan egzamanın mı sonucudur, kestirmek zordur.

Atopik Egzama

Atopik ekzema, atopikdermatit dokuntu ve kaşıntıya neden olan kronik ve alevlenmelerle seyreden bir deri hastalığıdir. Genellikle ailesinde astım, alerjik rinit gibi atopi (alerji) oykusu bulunan kişilerde gorulur.
Atopik dermatit sıklığı giderek artmakta olan bir deri hastalığıdir. Gunumuzde hemen hemen her 5 cocuktan birinde goruldugu belirtilmiştir. Hastalık genellikle yaşamın ilk yılında ortaya cıkar ve yeni tanı konan olguların %50’si 12 aylıktan kucuk bebeklerdir. Atopik dermatit kucuk cocuklarda daha sık gorulen kronik bir hastalık olmasına karşın her yaştan hastayı etkileyebilir. Atopik dermatit bulaşıcı değildir.

Tedavisi

Akut evrede eski ilaclar halen değerini yitirmemiştir; ihlamur ile ıslatmalar, suyla tutulmuş hamur ya da bezoini olmayan taze domuz yağıyla hazırlanmış hamur kompresleri, ellerde onemli bir akıntı varsa %2 gumuş nitrat eriyiği surme. Pullanma evresinde indirgenler (ihtiyol, katran) kullanılır. Yerel kullanılan kortikoidler cok buyuk yarar sağlar (kıllı bolge ya da kıvrımlarında losyonlar, ıslak bogelerde kremler, kuru bolgelerde merhemler), ama yuzde, fluorlu olmayanları yalnız kısa surelerde ve cok buyuk ihtiyatla kullanılmalıdır.ilac ilac
Genel tadavi, ozgu olsun olmasın duyarsızlaştırmayı ongorur. Antihistaminikler, ozellikle kaşıntıya karşı cok yararlıdır. Genel kortizon tedavisinde ağır olgularda başvurulur, tedavi kesildikten sonra coğunlukla hastalık yine tekrarlar. Bazı kaplıcalarda yapılan banyolar yararlı olabilir.