Grip, cocuklarda yetişkinlere gore nasıl farklılıklar gosterir?
Sağlıklı yetişkinler grip enfeksiyonunu bir hafta gibi bir surede atlatabilirken, cocuklarda ve bağışıklığı duşuk diğer risk gruplarda hastalık cok şiddetli seyreder, iyileşme suresi cok daha uzun olabilir. İkinci başka enfeksiyonlar ortaya cıkar ve tedavinin hastaneye yatırılarak surdurulmesi gerekebilir. Grip enfeksiyonu sağlıklı kişilerde basit ateş duşurucu ve soğuk algınlığı ilacları ile atlatılabilirken, cocuklar ve risk gruplarında antiviral ilaclar ve ikincil enfeksiyonlar varsa antibiyotikler kullanmak gerekebilir.
Grip aşısı nedir?
Grip aşısı, hastalığın etkeni olan İnfluenza virusunun hastalık yapmayan parcacıklarından, antijenlerinden uretilir. Aşı vucuda uygulandıktan sonra bağışıklık sistemi antijenleri yakalayıp etkisizleştiren antikorlar uretir. Sonrasında gercek virus cocuğa bulaşırsa uretilmiş antikorlar hastalıkla mucadeleye başlar ve hastalığı durdurur. İnfluenza virusu her yıl antijen yapısını değiştiren bir virustur. Bu nedenle her sene yeniden grip aşısı olmak gerekir.
Cocuklarda ozellikle hangi yaş grubuna ve ne zaman yapılmalıdır?
Grip aşısı 6 aydan buyuk tum cocuklarda uygulanabilir. Grip, kış doneminde sık gorulduğu icin aşı Eylul Ekim aylarında yapılmaya başlanır ve Aralık ayına sonuna kadar devam eder. Influenza aşısı , pnomokok aşısı gibi diğer aşılarla aynı anda yapılabilir. Ozellikle sağlık calışanı, oğretmen gibi hasta cocuklarla yakın temasta olabilecek kişiler ve kalabalık ortamda calışan yetişkinlerin cocukları daha fazla risk altındadır ve aşılanmalıdırlar.
Uygulanışı ve aşı dozu nasıl olmalıdır?
• 6 ay-3 yaş arası cocuklarda, ilk kez grip aşısı yapılıyorsa bir ay ara ile 2 kez yarım doz uygulanır. Daha once grip aşısı ile aşılanmış cocuklara ise 1 kez yarım doz yapılır.
• 3-8 yaş arası cocuklarda ilk kez yapılıyorsa bir ay ara ile 2 kez tam doz uygulanır. Daha once grip aşısı ile aşılanmış cocuklara ise 1 kez tam doz yapılır.
• 9 yaş ustu cocuklara, her yıl tek doz uygulanır.
İntramuskuler (kas ici) veya derin subkutan (deri altı) enjeksiyon ile uygulanmalı ve işlem yapılmadan once iyice calkalanmalıdır.
Yan etkileri var mıdır?
Her ilac gibi aşıların da yan etkileri olabilir. Ancak grip aşısının yan etkileri genellikle cabuk atlatılan, hafif grip benzeri semptomlardır. Ciddi yan etki ise alerji olmasıdır. Bu tur allerjik yan etkiler sıklıkla aşının yapıldığı ilk bir kac dakika icinde ortaya cıkmaktadır. Bu nedenle aşı yapılan kişiler, aşının ardından bir sure işlemin yapıldığı sağlık kurumunda bekletilirler.
Hangi cocuklara uygulanmamalıdır?
Daha once aşı olduğunda yan etki gostermiş cocuklara, yumurta alerjisi olanlara ve Guillan Barre Sendromu gecirmiş kişilere grip aşısı uygulanmamalıdır.
Grip aşısı, grip gecirmiş kişilere yapılır mı?
Grip gecirmiş bir kişinin, zaten viruse karşı bağışıklık oluştuğu icin o sene aşı olmasına gerek yoktur. Ama diğer sene virusun antijenik yapısı değişeceği icin tekrar aşılanması gerekir. Ancak bazen gecirilen hastalığın İnfluenza virusune bağlı olup olmadığı kesin saptanamayabilir. Şuphede kalınan, grip gecirmiş bir kişiye aşı yapılırsa da herhangi bir yan etki oluşmaz.1. Grip aşısı nasıl hazırlanır?
Grip aşısı, her yıl bir onceki mevsim en cok rastlanan grip viruslerinin turlerine gore yeniden hazırlanır. Bu amacla, 80 ulkedeki 110 laboratuardan elde edilen bilgiler, Dunya Sağlık Orgutu’nde toplanarak her yıl dunyada en cok hastalık yapmış olan ikisi A ve biri B olmak uzere uc değişik virus grubu belirlenir.
Mesela, bu yıl tum dunyada uygulanmakta olan grip aşılarında, A tipi viruslerden H1N1 benzeri Yeni Kaledonya ve H3N2 benzeri Kaliforniya virusleri ile B tipi Şanghay benzeri virusler bulunmaktadır.
2. Aşı ne zaman yaptırılmalıdır?
Grip aşısı, grip salgınları başlamadan once yaptırılmalıdır. Bunun icin ideal donem ekim-kasım-aralık aylarıdır.
3. Aşının etkisi ne zaman başlar?
Grip aşısının etkisi yapıldıktan 2-3 hafta sonra ortaya cıkar. Bu nedenle grip aşısının bir grip salgınından en az 2 hafta once yapılmış olması gerekir.
4. Koruyuculuk ne kadar surer?
Aşının koruyuculuğu, genellikle 6-12 ay kadardır.
5. Kimlere aşı yapılması sakıncalıdır?
Grip aşısı ateşli bir hastalığı veya akut bir enfeksiyon tablosunda olan hastalara yapılmamalıdır. Yumurtaya, tavuk proteinlerine, neomisine, formaldehite ve oktoksinole alerjisi olanlara da yapılması sakıncalıdır.
6. Gebeler aşı olabilir mi?
Gebeliğin ilk uc ayı icinde yapılmamalıdır. Grip nedeniyle yuksek risk altında olan gebelere ilk uc aydan sonra grip aşısı yapılabilir.
7. Sut veren anneler aşı olabilir mi?
Annenin sut vermesinin grip aşısı bakımından bir sakıncası yoktur.
8. Grip aşısının sık gorulen lokal yan etkileri nelerdir?
Grip aşısı uygulanan yerde ağrı, şişlik, kızarma, morarma ve sertleşme gibi lokal reaksiyonlar gorulebilir.
9.Grip aşısının sık gorulen genel yan etkileri var mıdır?
Grip aşısının genel yan etkilerinin başlıcaları, ateş, kırgınlık, titreme, yorgunluk, baş, eklem ve kas ağrıları ile terlemedir.
10. Yan etkiler onemli midir?
Grip aşısının yukarda belirtilen lokal ve genel yan etkileri onemli değildir, 1-2 gun icinde kendiliğinden duzelir.Tedavi edilmeleri gerekmez.
11. Grip aşısı deri dokuntulerine yol acar mı?
Grip aşısı olanların bazılarında seyrek olarak kaşıntı, kabartı ve kızarıklıklar gorulebilir.
12. Grip aşısı anaflaksiye neden olabilir mi?
Grip aşısı cok seyrek olarak alerji komasına yani anaflaksiye de neden olabilir.
13. grip aşısının diğer onemli yan etkileri nelerdir?
Grip aşısı yapılanlarda cok ender olmakla beraber, nevralji (sinir ağrısı), uyuşmalar, havale nobetleri, beyin iltihabı… gibi norolojik belirtiler olabileceği bildirilmiştir.
14. Başka aşılarla beraber yapılabilir mi?
Grip aşısı farklı yerlere enjekte edilmek şartıyla diğer aşılarla aynı zamanda da yapılabilir.
15. Aşı nereye yapılmalıdır?
Aşı kas icine veya deri altına derin olarak yapılabilir. Erişkinlerde kol kası, kucuk cocuklarda bacak kası uygun yerlerdir. Aşı asla damar icine verilmemelidir.
16. Aşı yapılırken nelere dikkat edilmelidir?
Aşı yapılmadan once oda sıcaklığına getirilmeli ve yapılmadan once iyice calkalanmalıdır.
17. Kucuk cocuklar da aşı olabilir mi?
Grip aşısı 6 aylıktan buyuk cocuklara yapılabilir.