Hormon bozukluğunun şiddetine ve tipine gore ortaya cıkan şikayetler kişiyi hekime goturur. Bu şikayet ve muayene bulgularına gore yapılan bir takım tetkiklerle hormon bozukluğu tanısı konabilir. Orneğin buyume hormonu aşırı salgılanırsa ergenlikte cok aşırı boy uzaması, erişkinde ise kulaklarda, cenede, ellerde, ayaklarda buyume meydana gelir. Az salındığı zaman cocuklarda kısa boy/cucelik, erişkinlerde ise halsizlik ve yaşam kalitesinde duşme ortaya cıkar.
Tabiki bazen ozellikle menopoza yakın yaşlarda (45-50) yaşlarında hormonlarda bozukluk saptanabilmektedir. Nadiren genc yaşlarda da yumurtalık hormonları veya guatr hormonları gibi hormonlarda bozukluk saptanabilmektedir. ,
Kadınlarda adet duzeni, tuylenme ve kısırlık ile ilgili başlıca hormonlar şunlardır:
FSH: Beyinde hipofiz organından salgılanır. Başlıca gorevi yumurtalıkları uyararak ostrojen hormonunun uretimini arttırmaktır. Adet doneminin başlarında artarak yumurta gelişimini sağlar. gelişen yumurta da ostrojen uretimini sağlar. Erkeklerde de bulunur bu hormon. Menopozun yaklaştığı donemde FSH hormonu artış gosterir. Hormon tetkiklerinde menopozun belirtisi olan başlıca gosterge FSH hormonundaki artıştır. Yine FSH hormonu belli bir değerin uzerinde olan kadınların normal yollardan veya tup bebek ile gebelik şansının duşuk olduğu bilinir. Hatta fazla yuksekse tup bebek tedavisi ve gebelik tedavileri uygulanmaz. (bkz: FSH hormon yuksekliği)
LH: Beyinde hipofiz organından salgılanır. Yumurtalıklar uzerinde etki gosterir ve olgun yumutanın oluşum catlamasını sağlar. Adet ortası donemde LH hormonunun artması (LH piki) sayesinde olgun yumurta catlar ve yumurtlama oluşur. Catlatma iğnesi diye adlandırılan ilaclar da LH hormonunun bu etkisini taklit ederek yumurtlamayı sağlarlar. LH hormonu erkeklerde de bulunur ve testislerde leydig hucrelerini uyararak testosteron hormonu uretimini sağlar ve sperm gelişiminde etkilidir.
Estrojen (Estradiol, E2): Başlıca yumurtalıklardan salgılanır. Ergenlik doneminde dişi ozelliklerin gelişmesini sağlar. Meme gelişiminde etkilidir. Adet duzeninde progesteronla birlikte onemli rol oynar. Adet doneminin ilk yarısında daha yuksek duzeyde bulunur. (bkz: ostrojen hormonu)
Progesteron: Yumurtalıklardan salgılanır. Adet doneminin ikinci yarısında ozellikle etkilidir. Gebeliğin başlaması ve devam etkisinde gorev alır. (bkz: progesteron hormonu)
Prolaktin (Sut hormonu): Beyinde hipofiz organından salgılanır. Memelerden sut salgısını sağlar. Gebelikte ve hipofiz adenomu olanlard duzzeyi artar. Gebelik veya doğum olmadığı halde ceşitli etkilerle prolaktin hormonu artarsa goğuslerden sut gelmesi olur buna galaktore denir. Prolaktin hormonu yuksekliğinde adet gorememe, adet duzensizliği, hamile kalamama gibi problemler olabilir.TSH: Beyinde bulunan hipofiz bezinden salgılanır. Boyunda bulunan troid bezini uyararak hormon salgılamasını (T3 ve T4) sağlar. Troid hormonlarının vucutta cok ceşitli gorevleri olduğu icin TSH'daki bir bozukluk da bunlar uzerinden cok ceşitli etkiler oluşturabilir. Guatr hastalığında bu hormonların duzeyi bozulur. Adet duzensizliği ve kısırlık uzerinde etkili olabilir.
T4 (troksin) ve T3 (triiyodotironin): TSH'nın etkisi ile boyunda bulunan troid bezinden salgılanan hormonlardır. Guatr hormonları da denir cunku guatr hastalıpında duzeyleri bozulabilir. duzeylerinin artmasına hipertroidi denir, azalmasına hipotroidi denir. Adet duzenini etkilerler. Bunun dışında vucutta cok ceşitli gorevleri vardır.
Testosteron: Esas olarak erkeklik hormonu olarak bilinse de kadınlarda duşuk duzeyde bulunur. Artması durumunda kadınlarda aşırı tuylenme yapabilir ancak yukarıda da bahsedildiği gibi aşırı tuylenme olan kadınların cok azında bu hormon bozukluk.
DHEA-SO4 (Dihidroepiandrosteron Sulfat): Aşırı tuylenme durumlarında değerlendirilen hormonlardan birisidir.
17 Hidroksi Progesteron (17-OH-P): Aşırı tuylenme durumlarında değerlendirilen hormonlardan birisidir.