Bakteriler kana bir yara veya enfeksiyon yoluyla ya da tıbbi, dişle ilgili bir işlem veya enjeksiyon sırasında vucuda girebilir. Bakteriyemi belirtileri arasında şunlar yer alır:
Ani, yuksek ateş
Uşume
Hızlı kalp atışı
Bulantı, kusma, karın ağrısı
Ağır hasta gorunmek veya hissetmek
Bakteriyemi tanısı, genelde kan kulturuyle doğrulanır. Bakteriyemi acil tıbbi mudahale gerektiren ciddi bir hastalıktır. Tedavi hastanede kalmayı gerektirir. Damar ici antibiyotikleri icerir. Acil tedavi yapılmazsa bakteriyemi cabucak ağır sepsise ilerleyebilir ki o da yaşamı tehdit eden bir durumdur.
Kan zehirlenmesi tıbbi olmayan bireyler tarafından kullanılan bir terimdir, geniş anlamıyla, kandaki toksik malzemenin varlığından dolayı meydana gelen ters tıbbi durumdur. Genelde meslekten olmayan kişiler bu terimi kullandıklarında bakteri ve onların urunlerinin kana karıştığı tıbbi durumu anlatır. Kan zehirlenmesi tıbbi bir terim değildir ve tıbbi sozluk ya da bilimsel yayınlarda gorulmez. Ama kullanıldığı zaman en yakın anlamlı kelime sepsisdir. Bircok tıp yazarı sepsis ve kan zehirlenmesini birbirinin yerine kullanılabilir kelimeler olarak gorur.
Sepsis (kan zehirlenmesi) tehlikeli ya da yaşamı tehdit eden tıbbi bir durumdur. Belirtileri sistematik iltihap tepki sendromunun en az iki kriterini karşılayan bilinen ya da şupheli enfeksiyonlu durumunda ortaya cıkar (SIRS).
· Artan kalp atış oranı (taşikardi). Dinlenirken dakikada 90 kalp atışı.
· Vucut ısısı. 38°C ustu.
· Artan solunum oranı dakikada 20 ya da azalan PaCo2 (atardamara ait kan seviyesinde kısmi karbondioksit basıncı)
· Anormal beyaz kan hucre değeri. 1200 hucre UL ya da 4000 hucre/UL ya da %10 band (immatur beyaz kan hucre ceşidi)
Yukarıdaki kriterleri karşılayan hastalarda sepsis var denebilir ve bu hastalara septik denir. Bu kriterler bazı tıp toplumu tarafından teklif edildi ve başka tıp grupları tarafından değiştirildi. Orneğin, pediyatrik gruplar yukarıda listelenmiş kriterleri kullanırlar ama her birinin cocuklar icin SIRS kriteri oluşturmak icin değerleri değiştirirler. Başka gruplar kriter eklemek istiyorlar ama şimdi bu en yaygın kabul edilen tanımdır.
Sepsis yerine kullanılan terimler bakteriyemi, septisemi ve kan zehirlenmesi. Ama bakteremi kanda bakterinin bulunmasına denir. Yukarıdaki kriterlerin hicbirinin olmasına gerek yoktur ve sepsisle karıştırılmamalı. Orneğin, dişlerinizi fırcalarken kısa sureliğine bakteremi olabilir ve SIRS kriteri oluşmaz. Ne yazık ki zamanla septiseminin bircok tanımı olmuştur, bakteremi, kan zehirlenmesi sepsise neden olan bakteremi, sepsis ve başka turleri. Septisemi tıp literaturunde sık ortaya cıkmasına rağmen, okuyucu yazarın hangi tanımı kullandığını bilmesi gerekir. Bazı uzmanlar kan zehirlenmesi ve septisemi terimlerinin kullanılmaması gerektiğini soyluyorlar sebebinin de tanımının yeterli yapılmaması olduğunu ileri surmektedirler ama on yıllardır kullanılan bu terimleri goz ardı etmek zordur.
Neden Sepsis, Septik, Septisemi Ya Da Kan Zehirlenmesi İsminde Bircok Hastalık Vardır
Ne yazık ki hem tıbbi personel hem de işin uzmanı olmayan insanlar bu terimleri değişimli kullanmışlar ve ya sepsise neden olan belli organizmaya (genelde bakteri) ya da yukarıda tarif edilen sepsise yol acan enfeksiyonun oluştuğu vucutta bir bolgeye bağlamıştır.
Orneğin, menenjite neden olan bakteri sepsis, meningokoksik septisemi, aseptik menenjit ve meningokoksik kan zehirlenmesi aynı oluşumu anlatır, sepsis icin yukarıda tarif edilen 4 kriterin en az ikisini karşılayan hastayla sonuclanan menenjitten kan dolaşımına yayılan bakteri (Neisseria meninjit) enfeksiyonudur.
Aynı şekilde kullanılan vucudun bir bolgesi ait yaygın kullanılan ornekler doğum sepsisi, doğum septisemi, doğum ya da cocuk doğumu kan zehirlenmesi ve anneliğe ait septisemi doğum sonrası dır. Tum 4 terim hasta icin sepsis kriterine yol acan kadının ureme sistemi enfeksiyonunu temsil eder. Vucut bolgesi sepsis ya da başka terimlerle alakalandırıldığı zaman bulaşıcı malzeme tarif edilmez. Aşağıdakiler hem işin ehli olmayan kişiler tarafından kullanılan hem de tıp literaturunde kullanılan hem organizma hem de organ sistemi terimleri kısmi listesidir.
MRSA sepsis: metisilin direncli Staphylococcus aureus bakteriden kaynaklanan sepsis
VRE sepsis: Vankomisin direncli Enterococcus turu bakteriden kaynaklanan sepsis
Urosepsis: idrar yolu enfeksiyonundan kaynaklanan sepsis
Yaralanma sepsisi ya da septisemi: yeni doğanlarda, genelde doğum sonrası ilk 4 haftada oluşur, sepsis neonatorum neotal sepsisle aynı anlamdadır
Septik cocuk aldırma: annede sepsis enfeksiyonundan kaynaklanan cocuk aldırma
Sepsis terimleriyle alakalı daha bircok ornek vardır (orneğin AIDS, dovme, orumcek ısırığı). Bazen hemorajik septisem gibi terimler sepsisle oluşan belirtiyi (ic kanama) tarif etmek kullanılır. Tıptaki trend septisemi ve kan zehirlenmesi terimleri kullanımını azaltıp yerine sepsis ya da septik terimlerini kullanmaktır cunku septik en doğru kullanımdır.
Bazı yazarlar ciltteki kırmızı cizgileri ya da kırmızı lekeleri sepsis belirtileri olarak gorur. Ama bu lekeler ya yerel kan damarları ya da lenfatik damarlarında yerel iltihap değişikliklerinden kaynaklanır. Kırmızı cizgiler ya da lekeler sepsisle sonuclanan yayılan korkunc enfeksiyonu gosterdiği icin endişe vericidir.
Sebepler
Sepsis vakalarının coğunluğu bakteriyel enfeksiyonlarındandır bazıları mantar enfeksiyonlardandır ve cok azı da SIRS’ye neden olabilecek etkenler ya da başka enfeksiyon sebeplerinden kaynaklanır. Enfeksiyon maddeleri ya da onların toksinleri (ya da her ikisi) sonra doğrudan ya da dolaylı olarak kan dolaşımına yayılır. Bu onların başka herhangi bir organ sistemine yayılmasına izin verir. SIRS kriterleri, vucut bu kanda doğan maddeler tarafından ortaya cıkan hasarla savaştığı icin ortaya cıkar.
Sepsisin yaygın bakteriyel sebepleri gram negatif basilidir (orneğin E Koli, P aeruginosa, yeni doğanlarda E corroden ve Haemophilus grip hastalığı; ama sepsise neden olduğu bilinen bircok bakteriyel cinsler vardır. Candida turleri sepsise neden olan en sık ortaya cıkan mantar turlerinden birkacıdır. Genelde sepsisi olan bir insan bulaşıcı olabilir bu yuzden el yıkama, steril eldivenler, maskeler ve hastanın enfeksiyon kaynağına gore kaplama yapılmalı.