Akşam yorgunluklarını engellemek icin yağsız et, balık ya da tavuktan oluşan yuksek proteinli bir oğle yemeği yiyin (balık, et, tavuk, salata).

Gun sonunda rahatlamak ve ruh halinizi duzeltmek icin karbonhidrat bakımından zengin bir akşam yemeği yiyin (makarna, bakliyat, sebze, salata).

Hazım sisteminizin hareketlenmesi icin lifli beslenmeyi deneyin.

İş yukunuzu azaltın. Yapmanız gereken işler arasında bir secim yapın ve size hangisi daha fazla zevk veriyorsa onu yapın.

"Hayır" demeyi oğrenin. Aşırı stres altında olan insanlar genellikle kendilerini ifade edemezler ve her şeyi yutarak, "Bunu yapmak istemiyorum" veya "Yardıma ihtiyacım var" demek yerine butun işleri kendi başlarına halletmeye calışırlar! Boylece kaldırabileceklerinden cok daha fazlasını yuklenirler.

Su icin. Masanızda daima su bulundurun ve sık sık, yudum yudum icin.

İyi uyuyun. Uykunun sizi dinlendirdiğinden ve beyninizi boşalttığından emin olun.

Ofkenizi dizginlemeyi oğrenin: Spor yaparak, duygularınızı dışa vurarak, biraz da bunlarla dalga gecerek gerginliğinizi azaltın.

Kaslarınızı gevşetin: Gun sonunda vucut derecesinden 1-2 derece yuksek olan kuvette 15 dakika yatın.

Elinize sıkabileceğiniz bir şeyler alın: İşyerinizdeki masanızda bir el egzersiz aleti yada tenis topu bulundurun ve gergin olduğunuzda bunu sıkın.

Başkalarına yardımcı olun: Bu başarı duygusunu ve kendine saygıyı aşılar. Ayrıca başkalarının dertlerini gorunce kendi sorunlarınızın ne kadar onemsiz olduğunu anlayabilirsiniz.

Dik oturun: Bu nefes almanızı kolaylaştırır.

Nefesinizi tutun, doğru nefes almayı oğrenin: Bu teknik 30 saniyede rahatlamanıza yardımcı olabilir. Derin bir nefes alın ve icinizde tutun. Ellerinizi parmak uclarınızı birleştirerek itin. 5 saniye bekleyin ve ellerinizi gevşetirken nefesinizi yavaşca bırakın. Rahatlayana kadar bu hareketi 5-6 kez tekrarlayın.

Espri gucunuzu kullanın. Araştırmalar gulduğunuzde stresle savaşan beyin kimyasallarının salgılandığını gostermiştir.

10 dakikalık bir tatil yapın: Sadece gozlerinizi kapatın, derin bir nefes alın ve kendinizi deniz kenarında duşleyin. Guneşin sıcaklığını hissedin. Dalgaları dinleyin. Havadaki deniz kokusunu icinize cekin. Kendinizle stres arasına biraz mesafe koyun. Gunde birkac dakika sureli bir "tatil araları" size cok yardımcı olabilir.

Koklayın: Masanızda bir elma veya limon bulundurmak sinirlerinizi yatıştırabilir.

Sesinizi alcaltın: Eğer cok gurultulu bir ortamda yaşıyor veya calışıyorsanız kulak tıkacı kullanmayı deneyin. Aldığınız tıkacların, sesi en az 20 desibel azalttığından emin olun.

Programınızı gevşetin: Yapacağınız hemen hemen butun işlerin sizin ongorduğunuzden daha uzun sure alabileceğinin farkına varın. Bir işi bitirmek icin kendinize yeterli zamanı vererek anksiyetenizi azaltabilirsiniz.

Liste yapın: Stresi yenmek icin onceliklerimizi belirlemeyi oğrenmemiz gerekiyor. Her gunun başlangıcında tanımlamanız gereken en onemli işinizi secin ve onu bitirin. Eğer yapılacaklar listesi yapan biriyseniz bir kerede beşten fazla madde koymayın.

Strateji geliştirin: Bazı kişiler sizi gereksiz yere strese sokuyorsa, kim olurlarsa olsunlar, bir an durup kendinizi onların yerine koyun.

Boş zamanlar uretin: Mutluluk icin yeterince bol boş zamana sahip olmak şarttır. Boş zamanları yeterince kuvvetli bir stres giderici olarak kullanabilirsiniz.

Esnek olun: Kolay ofkelenmeyin. Hiddetten ve şiddetten sakının. Kabul edebileceğiniz esneklik sınırlarını olabildiğince geniş tutun.

Ayağınızı yorganınıza gore uzatın: Gelirinizin uzerinde bir yaşam tarzı benimsemek hastalanmanıza neden olabilir. Alabama Universitesi'nde yapılan bir calışmada karşılayamayacakları kadar yuksek duzeyde bir yaşam standardında yaşamaya calışan ailelerde sağlık problemleri gelişme olasılığının yuksek olduğu bulunmuştur.

Prof. Dr. Osman MUFTUOĞLU