Sigaranın Sağlığa Zararları
Gunumuzde her yıl 3.5-4 milyon insan ve her gun 10.000'nin
uzerinde kişi sigaradan hayatını kaybediyor. Eğer gerekli
onlemler alınmazsa bu sayının yılda 10 milyonlu rakamlara
cıkması olası gorunmektedir. Yakın bir zaman icerisinde
sigaranın AIDS, tuberkuloz, trafik kazası, anne olumleri, intihar
ve cinayetlerin toplamından daha fazla insan oldureceği
duşunulmektedir.
Sigara bağımlılık yapar mı?
Sigaranın her dozu sağlığa zararlıdır ve vucudumuzun cok ceşitli organlarına zarar veren binlerce kimyasal
madde icermektedir. Ayrıca, ileri derecede bağımlılık yapıcı etkiye sahiptir ve sadece kullanana değil, dumana
maruz kalan diğer insanlara da zarar verir. Sigara bağımlılarını kendisine bağlayan nikotin, kokain ya da
amfetamin kadar guclu ve onlara benzer bir uyarıcıdır. Nikotin beyindeki yaşamsal işlevleri duzenleyen
(yemek, cinsellik vb.) merkezlerden bazı ileticilerin (norotransmiter) salınımına sebep olur. Sigara icildikten
sonra duyulan haz ve doygunluğun nedeninin bu ileticiler olduğu duşunulmektedir. Nikotin bağımlılığa sebep
olan eroin, kokain vb. diğer maddelerle benzer merkezleri etkilemektedir. Tiryakiye surekli sigara icme isteği
veren şey de nikotindir. Nikotin sigara icen kişiyi uyarır, kalp carpıntısına, yuksek tansiyona, kişinin nefes alıp
verişinin hızlanmasına sebep olur. Ayrıca, sigarada bulunan karbon monoksit, kişiyi sersemleştirmektedir.
Ergenler uzerinde yapılan bir calışmada, bağımlılık ve yoksunluk bulgularının kimi genclerde sigaraya
başladıktan bir kac hafta gibi kısa sure sonra cıktığı gorulmuştur. Bazıları daha uzun bir sure kullandıktan
sonra bağımlı hale gelmektedir.
Sigara cevredekilere zarar verir mi?
Sigara dumanı olan havayı solumak sağlığınıza zararlı olabilir. Sigara dumanında kucuk parcacıklar ve gazlar
halinde dort binden fazla kimyasal madde bulunup, bunların coğu zararlıdır ve bunların en az 40 tanesinin
kansere yol actığı bilinmektedir. Gazlar arasında, otomobil egzozundan cıkan karbon monoksit gazı da
bulunmaktadır. Sigara dumanının sadece yuzde 15'i sigara icenin ciğerlerine girer. Geri kalanı başkalarının
soluduğu havaya karışır. Yanan sigaranın ucundan cıkan sigara dumanında cok sayıda zehirli ve kansere yol
acan madde bulunmaktadır. Bu kimyasal maddeler bazen sigara kullananın icine cektiğinden 30 defa daha
yuksek miktarda olabilir. Fakat pasif sigara icenler, dumanı doğrudan ciğerlerine ceken aktif sigara icen
kişilerle aynı yoğunlukta zehirli madde solumazlar. Cunku sigara dumanı sigara icmeyen bir kimse tarafından
solunmadan once hava ile karışır. Bundan cıkartılacak sonuc, aktif sigara kullanmanın pasif icicilikten daha
tehlikeli olduğu, ama bunun pasif sigara icmenin tehlikeli olmadığı anlamına gelmediğidir!
Sigara dumanına maruz kalmak, sigara kullanmayanlarda akciğer kanseri nedenleri arasındadır. Evde
diğerlerinin sigara dumanına maruz kalan sigara icmeyen kimseler, sigara dumanına maruz kalmayan sigara
icmeyen kimselere gore yuzde 26 oranında daha fazla akciğer kanseri tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. Sigara
dumanına bu şekilde maruz kalmanın her yıl yaklaşık 18 kişinin akciğer kanserine yakalanmasına yol actığı
hesaplanmaktadır.
Sigara bırakıldığında zararları duzelir mi?
Sigarayı bıraktıktan 10 yıl sonra akciğer kanserine yakalanma riskiniz, sigara icmeye devam eden birinin
taşıdığı riskin yarısına iner, kalp hastalığı riskiniz hic sigara icmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye gelir.
On beş yıl sonra felc gecirme ve kalp krizi riskiniz hic sigara icmemiş birinin taşıdığı riskle aynı seviyeye
gelmektedir.
• Sigaranın neden olduğu sağlık problemleri nelerdir?
• Dunya sağlık orgutu istatistiklerine gore dunya ulkelerinin bircoğunda en cok rastlanan ve kanserden en
cok olume yol acan nedenler arasında ilk sırayı akciğer kanseri alıyor. Son 40 yılda yuzde 250 oranında artış
gosteren akciğer kanserine sadece ABD'de her yıl 160 bin kişi yakalanmaktadır. Turkiye'de ise her yıl 30-40
bin kişide akciğer kanseri gorulmektedir. Akciğer kanserlerinin yuzde 85'inin nedeni sigaradır. Uzmanlar, 100
bin kişilik nufusta hic sigara icmeyenlerin akciğer kanserine yakalanma oranının 0.1-0.2, gunde bir paket
icenlerde 44, 1-2 paket icenlerde 58, gunde 2 paket ya da daha fazla icenlerde 72 olduğuna dikkat cekiyor.
• Kronik bronşit'in yuzde 75'inin, kalp hastalıklarının yuzde 25'inin nedeni sigaradır.
• Gunde sadece 5 tane sigara icen hamile bir kadının erken doğum yapması ya da oldukca kucuk ve de
sağlıksız bir bebek doğurma riski yuksek oranda artmaktadır.
• Ağız kanseri vakalarının tamamına sigara yol acmaktadır. Yemek borusu kanserinden olenlerin hemen
hepsi sigara ictikleri icin olmuşlerdir.
• Menopoz sigara icen kadınlarda beklenenden 5-10 yıl daha erken gorulur. Bu da kemiklerin erkenden
incelmesine ve de erimesine neden olur.
• Duzenli bir şekilde sigara icilmesi, deri yapısını bozar, kırışıklıklara yol acar. Bunun yanında dişler sararır ve
de kararır, tırnaklar sağlıksızlaşır.
• Sigara icenlerin yaraları cok daha zor kapanır.
Sigaranın zararlarını azaltmak icin
Sigarayı bırakmayı duşunun ve bunu hem kendi sağlığınız hem de ailenizin sağlığı acısından yapın. Oncelikle
sigara dumanıyla kirletilmemiş, temiz hava solumanın, sigara icmeyenlerin hakkı olduğunu anlamamız
gerekiyor. Arkadaşlarınızdan nazikce sigara icmemelerini rica ediniz. Evinizde sigara icilmesini
engelleyemiyorsanız, yatak odası, mutfak, banyo ya da başka bir kapalı yeri, sigara icilmesine izin verilmeyen
alan olarak belirleyiniz. Sigara dumanı olan yerlerden uzak durunuz ve cocuklarınızın da uzak durmasını
sağlayınız. Lokantalarda sigara icilmeyen yerlerde oturunuz. Eğer boyle bir yer mevcut değilse yoneticiler ile
goruşerek boyle bir yerin oluşturulmasını onerebilirsiniz. Son olarak, aracınızın icinde ve ozellikle
cocuklarınızın yanında sigara icmeyiniz.