Psikolojik Etkiler: Psikolojik etkilerin başında stres gelmektedir. Gunumuz modern toplumunun en buyuk sıkıntısı stres, bircok hastalığın da tetikleyicisidir. Gunluk telaşlar, iş yoğunluğu, gecim derdi, eğitim sıkıntıları, gelecek kaygısı, ailevi problemler, trafik gibi sayabileceğimiz yuzlerce neden stresin kaynağını oluştururken vucudumuzda da bazı aksaklıklara yol acabilir.
Coğu araştırmacıya gore de diş gıcırdatma rahatsızlığının onemli nedenlerinden biri de strestir. Kucuk cocuklarda ozellikle aileden ayrılıp kreşe ya da okula başlanacağı donemde gorulmesi, iş hayatında işleri kotuye gitmeye başlayan, evlilikte bazı sorunlar yaşayan kişilerde diş gıcırdatmanın ortaya cıkabilmesi de bu goruşe temel oluşturur.
Yaşam Bicimi: Diş gıcırdatma rahatsızlığını tetikleyen bir diğer etken de yaşam bicimidir. Sahip olduğunuz toplumsal statu ve bunun yarattığı baskı, alkol kullanımı, uyuşturucu madde kullanımı, duzensiz uyku, fazla kafein tuketilmesi, sigara alışkanlığı gibi yaşam biciminizle ilgili etkenler diş gıcırdatma rahatsızlığını tetikleyebilir.
Kişilik Ozellikleri: Rekabetci, hırslı, sinirli veya hiperaktif olarak da tanımlayabileceğimiz, bu tur karakter ozellikleri taşıyan kişiler arasında diş gıcırdatmaya daha sık rastlanabilmektedir.
Uyku Bozuklukları: Uyku bozukluğundan kaynaklanan sıkıntılar da diş gıcırdatma rahatsızlığının tetikleyicisidir. Ozellikle “Obstruktif Uyku Apne Sendromu” olarak da bilinen ve uyku apnelerinin onemli bir oranını kapsayan rahatsızlık, diş gıcırdatmanın temel tetikleyicileri arasında gosterilmektedir. Uyku bozuklukları aynı zamanda stres faktorunu de etkileyen onemli bir unsurdur. Diş gıcırdatmada bircok etkenin bir araya geldiği buradan da anlaşılabilir.
Dişlerdeki Yapısal Bozukluklar: Dişlerin sıralanışındaki yapısal bozukluklar yuzunden diş gıcırdatma rahatsızlığı ortaya cıkabilmektedir. Bazen de bir diş tedavisi sonrası, orneğin cok yuksek bir dolgu nedeniyle diş gıcırdatması ortaya cıkabilir.
Vitamin-Mineral Eksikliği: Vucudumuzdaki bazı vitamin ve minerallerin eksiliği bu rahatsızlığın tetikleyici olabilir. Ozellikle anti-stres vitamini diye de bilinen B5 vitaminin eksikliği onemli bir etkendir. B5 vitamini eksiğini gidermek icin yoğurt, avokado, sebze ve tahıl gibi doğal besinler tercih edilebilir.
Kalsiyum ve magnezyum eksikliği de diş gıcırdatmayı tetikler. Ozellikle kalsiyum eksikliği istemsiz kas hareketlerine neden olduğu icin onemli bir faktordur. Sut ve sut urunleri, badem, susam, baharatlar gibi besinlerle kalsiyum ihtiyacı karşılanabilir. Yine kabak cekirdeği, ıspanak, yeşil fasulye, susam, soya fasulyesi, kaju gibi gıdalar magnezyum ihtiyacını giderebilir.
Diğer Nedenler: Midedekilerin yemek borusuna tırmandığı reflu rahatsızlığı, antidepresanlar ve bazı psikiyatrik ilaclar, Parkinson gibi bazı rahatsızlıklardan kaynaklanan komplikasyonlar da diş gıcırdatmanın ortaya cıkmasına yol acabilir.
Diş gıcırdatma ciddi sonucları olabilen bir rahatsızlıktır. Ozellikle dişler uzerinde ciddi zararları olan bu rahatsızlık tedavi edilmezse kişinin yaşam kalitesinde sıkıntılar oluşturur.
Diş gıcırdatmanın zararlarını şoyle sıralayabiliriz:
Diş Kırılmaları: Diş gıcırdatma dişlerin normalde olmayacak kadar cok sıkılması ve cenenin kilitlenmesidir. Zamanla dişlerin bu kadar cok sıkılması sonucu dişler aşınır ve kırılmalar meydana gelir.
Diş Yuzeyinde Aşınma: Dişlerin sıkılması ve birbirine surtunmesi sonucunda ozellikle dişlerin ciğnemede etkili olan yuzeyinde aşınmalar meydana gelir.
Dişlerde Hassasiyet Oluşması: Diş gıcırdatma rahatsızlığının bir diğer zararı da dişlerde genel olarak soğuğa karşı oluşan hassasiyet ve dişlerin sızlamaya başlamasıdır.
Diş Etinin Cekilmesi: Dişlerin yoğun ve şiddetli sıkılmasından dolayı diş etlerinde cekilmelerde meydana gelir. Ayrıca buna bağlı olarak dişlerde sallanma ve dokulmeler de meydana gelebilir.
Yanaklarda Meydana Gelen Tahriş: Dişlerin sıkılması ve surtunmesi doğal olarak bir sure sonra yanaklarda tahriş meydana getirir. Bunun sonucu olarak da yanak ısırmak ortaya cıkar. Ozellikle yemek yerken oluşan bu durum kişiye rahatsızlık verir.
Ağrılar: Diş gıcırdatmanın oluşturduğu en buyuk etki baş, eklem ve kas ağrılarıdır. Yanak ve şakaklara uygulanan yoğun baskı oncelikle bu bolgelerdeki kas ağrılarına neden olur. Ozellikle şakaklara uygulanan baskı sonucunda baş ağrıları ortaya cıkar. Bu ağrılar can sıkıcıdır ve gunluk aktiviteleri olumsuz etkiler. Yine cene eklemlerine uygulanan baskı bu eklemlerde ağrılar oluşturur. Bu ağrılar yemek yemeyi zorlaştırabilir.
Diş Gıcırdatma Tedavisi
Diş gıcırdatma rahatsızlığının nedeni net olmadığı icin surece yayılacak, farklı tedavi yontemleri uygulanır. Bu yontemlerden etkili olan bulunarak cozume ulaşılmaya calışılır.
Diş gıcırdatma icin tedavi yontemleri:
Bilinen en yaygın yontem dişleri korumak icin kullanılan ve “gece koruyucuları” denilen silikon malzemedir. Bu koruyucu silikonlar sayesinde dişlerin uzerinde uygulanan baskı ve surtunmenin onune gecilir. Ancak hastalığı tedavi etme konusunda yeterli değillerdir. Mutlaka ek tedavi yontemleri uygulanması gerekir.
Psikolojik destek almak diş gıcırdatma tedavisindeki etkili yontemlerden biridir. Stresin diş gıcırdatmada onemli bir tetikleyici olduğu duşunulurse alınacak psikolojik destek sayesinde stresten uzak, rahat ve huzurlu bir yaşam bu hastalığı tetiklenmesini engelleyebilir.
Uyku kalitesini arttırıcı tedbirler de yine diş gıcırdatmayı onlemede işe yarayabilir. Gece yatmadan once yemek yememek, sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanmamak gibi değişikliklerle uyku kalitesi arttırılabilir.
Yine doktor kontrolu altında ve doktorunuzun yazacağı kas gevşetici ilaclarla bu rahatsızlığın onune gecilebilmesi mumkundur.
Diş yapısında olan bozuklukların tedavi edilmesi, eksik dişlerin yerine protez yapılması gibi yapısal bozukluklara karşı alacağınız onlemler de bu rahatsızlığın tedavisinde onemli etkenlerdir.
Cocuklarda ise sut dişlerinin dokulup diğer dişlerinin tamamlanmasından sonra diş gıcırdatmanın ortadan kalktığı tespit edilmiştir. Yine yeni okula başlayacak cocuklarda oluşan stres ve bunun sonucu tetiklenen diş gıcırdatma, okula alıştıktan sonra kendiliğinden gecebilmektedir. Bu noktada cocuğa baskı yapılmamalı ve biraz zaman tanınmalıdır.