Cevresel Faktorler
Cilt Tahrişi: Egzama cildi tahriş eden herhangi bir şeyden dolayı kaynaklanabilir. Orneğin temas egzaması (kontakt dermatit) soz konusuysa cilt, sabun, deterjan, şampuan, dezenfektan, camaşır suyu ve parfum gibi cildin surekli maruz kaldığı hafif veya daha guclu tahriş edici maddelere karşı zamanla hassaslaşır. Bazen de cilt, bir maddeye surekli maruz kalmasa da, cildi kurutan ve cildin doğal yağını alan bu maddeye tepki verir. Kulağa oyle gelir ama bu tip egzama alerjik değil, temas egzamasıdır. Ciltte kızarıklığa, kurumaya, catlamaya ve kaşıntıya yol acar.
Alerjenler: Alerjik egzama orneğin, zehrili sarmaşık gibi alerjenler nedeniyle ortaya cıkar. Nikel benzeri metaller, egzamaya yol acan alerjenler arasındadır. Alerjenlerden kaynaklanan egzama genellikle cocuk yaşlarda gorulur ve bazı kişilerde yetişkinliğe de taşınır. Cocuklarda yiyecek alerjisi, sut, yumurta ve fıstık, hem cocuklarda hem yetişkinlerde ev tozu, kedi, kopek gibi ev hayvanları ve bazı bakteriler egzamaya neden olur. Alerjik temas egzamaları en cok, nikel takılar, kozmetik, sac boyası ya da parfumlerde bulunan maddeler, kaucuk ve cimento, solvent, yapıştırıcı gibi inşaat malzemeleri nedeniyle gorulur.
Hava Koşulları: Egzamayı tetikleyen cevresel faktorlerden biri de iklimdir. Havanın soğuk ve nem oranının duşuk olduğu kış aylarında egzama şikayetlerinde artış gorulur. Mevsim gecişleri, soğuk hava ya da nem oranı egzamayı arttırır ancak hava koşulları altta yatan, ana neden değildir.
Genetik Faktorler
Alerjik egzama gibi, egzamanın bazı turleri ailede (anne veya babada ya da her ikisinde) vardır ve cocuklarında egzamanın ortaya cıkışında bu genlerin rolu, % 60 ila 80 oranda etkili olabilir. Vucut genetik olarak yatkın olunca, cevresel faktorlerin tetiklemesiyle hastalık ortaya cıkar. Ancak egzama tek bir gene bağlı değildir. Egzamanın gelişiminde, bağışıklık sisteminin rolu buyuktur ve bağışıklık sistemini etkileyen pek cok gen soz konusudur.
Bağışıklık Sistemi
Vucudun bağışıklık sistemi egzamanın ortaya cıkmasında ve daha sonra tekrarlamasında buyuk rol oynar. Egzamanın en yaygın bicimi olan atopik dermatitten (alerjik egzama) muzdarip olan kişilerde alerjiye tepki veren vucuttaki ‘sitokin’ seviyeleri yuksektir. Sitokinler bağışıklık sistemi hucreleri tarafından salgılanan proteinlerdir. Alerjiye tepki veren sitokin seviyesi yuksek olan kişilerde, bir enfeksiyon soz konusu olmasa bile ciltte iltihaplanma gorulebilir.
Stres
Stresli ve endişeli bir ruh hali, ne yazık ki sadece ruh hali olarak kalmaz ve fiziksel olarak da pek cok şikayetin ortaya cıkmasına neden olur. Bunlardan biri de ‘stres egzamasıdır’. Beynimiz stres ve korkunun neden kaynaklandığını ayırt edemez. İş yerinde surekli sıkıntı yaşayan biriyle, ormanda vahşi bir hayvanla karşı karşıya kalan biri arasında, beyin icin fark yoktur. Her koşulda vucut tehlikeye karşı olduğunu duşunerek tepki verir. Ancak vucut, butun gun stres altında olmaya programlı değildir. Bu nedenle surekli tetikte olmak bedene ağır gelir ve vucutta stresin fiziksel yansımalarını gorururuz.
Kadınlarda Hormonal Değişiklikler
Hormonlar vucut tarafından uretilen, kuvvetli kimyasallardır ve pek cok farklı etileri sıralanabilir. Bazı kadınlarda, hormon seviyelerindeki değşikliklerin egzama semptomlarını arttırdığı gorulmuştur. Hormonlar egzamanın ortaya cıkış nedeni değildir ama egzamanın semptomlarının artmasına, kotuleşmesine neden olabilir. Regl ya da hamilelik donemindeki bazı kadınlarda, egzamaya dair şikayetlerin arttığı gorulur.
Diğer Tetikleyiciler
Uzun ve sıcak banyo
Sık sabunlanma
Kuru cilt
Terlemek
Ani hava değişimi
Yun benzeri kumaşlar
Sigara icmek
Toz
Kum
Egzama Tedavisi Hakkında
Pek cok egzama hastası, doktor doktor gezdiğinden ve her bir doktorun da kendisine bir ilac verip gonderdiğinden, hastalığın gecmediğinden şikayet eder. Burada sorun, hastaların doktorun verdiği ilacla hastalığı kokunden kurutmayı istemelerinde / beklemelerinde yatar. Oysa yetişkinlerde egzama tamamen ortandan kalkmayan ancak belirtilerin kontrol altına alınabildiği bir rahatsızlıktır.
Kaşıntı benzeri belirtilere iyi gelecek ilacın bulunması zaman ister. Doktorla uzun sureli bir işbirliği yapılması, belki de ceşitli ilacların sırayla denenmesi gerekir. Doktor doktor gezmek coğu kez tedavi surecini baştan başlatmaktan başka işe yaramaz.