Basuru Olanlara Tavsiye Edilen Yiyecekler
Aşağıda, uzmanların basur sorunu olanlara tavsiye ettiği bazı gıdalar yer alıyor. Bu gıdaları beslenmenize ekleyerek sindirimi kolaylaştırabilir, kabızlığı onleyebilir ve basur belirtilerini kontrol altında tutabilirsiniz.
Yoğurt ve Kefir: Yoğurt ve kefir, bağırsaklarda bulunan ve gıdaların sindirimi sırasında kullanılan iyi bakterilere (probiyotikler) destek olduğu icin basuru olanlara onerilen yiyecekler arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Bağırsaklardaki “iyi” bakteriler arttığında midede tam olarak sindirilmeden bağırsaklara gelen gıdaların parcalanması kolaylaşır ve kabızlık ihtimali azalır.
Meyve ve Sebzeler: Kabızken tuvalete cıktığınızda (veya cıkmaya calıştığınızda) zorlanmaya bağlı olarak damarlar normalden fazla baskıya maruz kalır, bu nedenle basur ağrıları şiddetlenebilir ve kanama gorulebilir. Taze meyve ve sebzeler bağışıklık sistemini guclendirirken, lifli (posalı) yapıları ile sindirim sistemine destek olarak kabızlığı onlerler. Gıdalardaki lif, bağırsakları hareketlendirir, dışkıyı yumuşatır ve zorlamaya gerek kalmadan vucuttan atılmasına yardımcı olur. Lif acısından zengin meyve ve sebzeler arasında ilk sıralarda elma, armut, avokado, enginar, bezelye, brokoli, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve fasulye gelmektedir.
Tahıllar: Kepekli tahıllar, zengin besin değerleri dışında lif ve protein icerikleri ile sindirimi kolaylaştırarak basurun neden olduğu sorunların azaltılmasına yardımcı olarak kullanılabilir. Sağlıklı bir sindirim sistemi ve duzenli olarak tuvalete cıkmak icin uzmanların onerdiği gunluk tuketilmesi gereken lif miktarı yaklaşık 20-35 gramdır. Lif bakımından zengin yulaf ezmesi, kahverengi pirinc, kepek ekmeği, tam buğday ekmeği veya atıştırmalık olarak lif yağsız patlamış mısır tuketebilirsiniz.
Sıvılar: Basur belirtilerinden ve oluşumundan korunmak icin bol miktarda sıvı tuketmelisiniz. Su dışında sindirimi kolaylaştıran bitkisel caylar, lif iceren sebze ve meyve suları icebilirsiniz.
Basuru Olanların Tuketmemesi Gereken Gıdalar
Bazı gıdalar basur belirtilerini şiddetlendirip ağrılara ve kanamalara neden olabilir. Kahve, cay ve diğer kafein iceren icecekler (kola, yeşil cay gibi) basuru tetikleyen icecekler arasında ilk sıralarda gosterilmektedir. Kafein, vucudun susuz kalmasına neden olur. Ayrıca mushil etkisi yaratarak sindirim sisteminin uyarılmasına ve tuvalete cıkma duzeninin bozulmasına yol acabilir. Kahve, belki başlarda tuvalete cıkmayı kolaylaştırdığı gibi bir izlenim yaratabilir ancak fazla tuketildiğinde bağırsaklardaki sıvıyı azalttığı icin kabızlığa neden olur. Alkol tuketimi de hemoroid ile bağlantılı sorunları, vucuttaki suyu azaltıp iltihaplanmanın artmasına neden olduğu icin şiddetlendirmektedir. Kırmızıbiber, pul biber, karabiber gibi baharatlar ve hardal gibi acı soslar bağırsaklardan yarı sindirilmiş olarak gectiğinden basur kanamalarını arttırabilir.
Kek, corek, kurabiye, gazlı icecekler, dondurma gibi şekerli gıdalardan kacının. Bu tip rafine şeker iceren besinler kabızlığa yol acarak bağırsak hareketlerini yavaşlatır ve basur belirtilerini şiddetlendirebilir.
Basuru olanların kontrol altında tutması gereken bir diğer noktada tuz tuketimidir. Patates kızartması, patates cipsi, tuzlu krakerler, hazır yemekler, şarkuteri urunleri, konserve corba, tuzlu fındık, ay cekirdeği gibi yuksek miktarda sodyum iceren gıdalar kan basıncını yukselterek basura neden olan damarların şişmesine yol acabilir. Şişen rektal damarlar tuvalete cıkmayı zorlaştırır ve basur kanamalarını arttırabilir.
Doymuş yağlar, tuketilen gıdaların bağırsaklarda sertleşmesine, dolayısıyla kabızlığa neden olduğundan tuketilmeleri (sadece basuru olanlara değil sağlıklı kişilere de) onerilmemektedir. Hazır sosis, salam, sosis, sucuk, margarin, fast food urunleri doymuş yağ icerir ve sindirimi zorlaştırır. Bu tip yağlar yerine yağ kaynağı olarak zeytinyağı, keten tohumu yağı gibi sağlıklı alternatifleri diyetinize ekleyebilirsiniz.
Basur ve Beslenme
Sonuc olarak basurun tedavisi dengeli ve dikkatli bir beslenme programı ile yakından ilgilidir. Tukettiğiniz gıdalara gore basur ağrılarını gunluk hayatınızı etkilemeyecek, tuvalete cıkmayı zorlaştırmayacak seviyeye indirebilir ve basura bağlı kanamaları durdurabilirsiniz. Diğer yandan beslenmenize ozen gostermezseniz her tuvalete cıktığınızda ağrılı bir surec sizi bekliyor olacaktır.
Basur belirtilerini hafifletmek icin onerilen gıdalar genel olarak sağlıklı beslenme icin tavsiye edilen gıdalarla aynıdır. Uzmanların onerdiği besinler basura bağlı belirtileri hafifletmekle birlikte genel sağlığınızı da geliştirmenize de yardımcı olacaktır. Ancak basurun tedavisi icin sadece beslenme şeklinizi değiştirmenin yeterli olmadığını unutmadan ilerleyen basur tedavisi icin doktora gorunmeli ve uzman kontrolunde bir tedavi programı oluşturulmasını sağlamalısınız.
Basur İcin Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Aşağıdaki durumlarda profesyonel tedavi yontemleri icin doktora gitmeniz gerekebilir.vde uygulanan tedaviye rağmen 1 haftadan uzun suren ağrılarda
Ağrı ve şişlik şiddetleniyorsa
Evde tedavi yontemleri ile (topikal merhemler) şişen damarlar 4-7 gun arasında normale donmuyorsa
Rektal kanamalarda gorulen kan rengi değiştiyse (koyu kırmızı veya parlak kırmızı gibi)
Dışkı renginde değişiklik varsa (koyu kahverengi, bordo veya siyahsa)
Yaygın olarak gorulen basur belirtileri bazı ciddi hastalıkların (kolon kanseri ve rektal kanser gibi) belirtileri ile benzerdir. Aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız vakit kaybetmeden bir doktora gorunmeniz onerilmektedir.
Tuvalete cıkmayla ilgili olmayan rektal kanama yaşıyorsanız
Dışkı normalden daha ince (orneğin bir kalemden daha geniş olmayan şekilde) geliyorsa
Midenizde şişlikle birlikte ishalseniz ancak yine de tuvalete cıkmakta zorluk cekiyorsanız
Dışkı siyah renkteyse
Anus bolgesinde hassas olmayan şişlik veya şişlikler varsa
Basur Belirtilerini Hafifletmek İcin Diğer Oneriler
Banyo: Ağrı, kaşıntı ve basurun neden olduğu rahatsızlığın arttığı anlarda ılık suyla alınan duş rektal damaları rahatlatarak basur belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Merhemler: İlerlemiş basur icin doktorunuzdan receteli merhem onerisi alabilirsiniz. Hafif ve orta dereceli basur icinse bir eczacıya danışabilirsiniz. Bu merhemler basura bağlı kaşıntıyı azaltır.
Hareket: Oturarak calışıyorsanız her yarım saatte bir ayağa kalkarak bir kac adım atın ve kan dolaşımını arttıracak hareketler yapın. Otururken ağrı yaşıyorsanız basur hastaları icin ozel olarak uretilen ve damalar uzerindeki basıncı azaltan yuvarlak oturaklardan kullanabilirsiniz. Oturağı calıştığınız ortamda kullanmak istemiyorsanız en azında evde kullanabilirsiniz.
Soğuk Kompres: Bir torbaya buz doldurun ve 15 dakikadan fazla olmamak uzere bolgeye soğuk kompres yapın. Soğuk kompres şişliğin inmesine ve ağrıların hafiflemesine yardımcı olacaktır.
Ameliyat: Tukettiğiniz gıdalar basur belirtilerini azaltabilir ancak asıl sorunun tedavisini sağlamaz. Bu nedenle doktora gitmekten cekinmeyin, sonuc olarak bu sorun sadece size ozgu değil ve milyonlarca insanla aynı rahatsızlığı yaşıyorsunuz. İlerlemiş ve gunluk hayatı etkileyen basur icin ameliyat seceneğini duşunebilirsiniz. Basur ameliyatı diğer cerrahi operasyonlara nazaran basit bir operasyondur. Dahili basurda problemli damarlara olan kan akışı durdurularak bu damarların kendi kendine ortadan kalkması sağlanır.
Dış basurda ise kanama gorulen damarlara kimyasal bir solusyon enjekte edilerek şişlik alınır ve damar boyutunda onemli oranda kuculme sağlanır. İlerlemiş dış basurda bir diğer secenek ise damarların tamamen alındığı cerrahi (hemoroidektomi) operasyondur.