İlk cimnastik kulubu 1850 ‘de Amerika ‘da kurulmuş, Uluslararası Cimnastik Federasyonu ‘nun (FIG) kuruluşu da 1881 de gercekleşmiştir.1896 da ise modern olimpiyatlar başlarken secilen yedi spor dalından birisi cimnastik idi, ama yarışmalara yalnızca erkekler katıldı. Kadınlar ilk olarak 1928 olimpiyat oyunlarında yarıştılar. Gunumuzdeki her olimpiyattan onceki ve sonraki yıllarda yapılan dunya şampiyonaları 1934 te başladı.her yıl tekrarlanan dunya kupalarının ilki ise 1975 te yapıldı.
1960 tan bu yana televizyon yayınları butun dunyada cimnastiğin yayılmasını sağladı ve 1972 Munih olimpiyatlarında izlenen, Sovyetlerin on yedi yaşındaki sporcusu Olga Korbut milyonların sevgisini kazandı, elde ettiği başarılardan cok kişiliğiyle 1970 ler de cimnastik sporunun adeta patlamasına sebep oldu.
1976 Montreal olimpiyat oyunlarında ise bir Rumen cimnastikci Nadia Comaneci,Olga ‘yı golgede bıraktı. Ondort yaşındaki bu kucucuk kız birkac kez değil tam yedi kez tam not aldı.
Başarılı bir sporcu olmak ve yarışmalara katılmak istiyorsanız bu calışma size teknik hareketler uzerine bilgiler verecektir. Ama once bir cimnastik kulubune girmelisiniz. Oturduğunuz semtte yada okulunuz da boyle bir calışma olabilir. kulubler genellikle doludur, bir sure beklemek zorunda kalabilirsiniz. Ayrıca vucudunuzun cimnastik sporuna yatkın olup olmadığının tespiti icin bir testten gecirilebilirsiniz. Bir cimnastik kulubune uye olduktan sonraki gelişmeniz ise kendinize bağlıdır.zirveye cıkmak kolay değildir. Cok calışmayı gerektirir,ama iyi ve bilgili bir calışmayla hem eğitiminizin her anından hem de girdiğiniz her yarışmadan zevk alır duruma geleceksiniz.
1.HAZIRLANMA
Butun unlu cimnastikciler hep aynı şekilde başlamıştır. Zamanlarının buyuk bir bolumunu hazırlayarak ve temel hareketleri oğrenerek gecirmişlerdir.
Erkekler icin altı alet (yer, kulplu beygir, halka, atlama, paralel, barfiks) ve kadınlar icin dort alet (atlama beygiri,asimetrik bar, denge,yer) cimnastikcilerin hunerlerini gostermeleri icin secilmiştir ve bunların hepsinde yarışırlar. Onun icinde cimnastiğin temel hareketlerini cok iyi oğrenmek gerekir.
Ancak bundan sonra hareket yada hareket dizinlerini guvenle yapabilirsiniz. Başlangıcta temel hareketleri iyice oğrenmeden ileri derecedeki hareketleri yapmaya kalkışırsanız yarışmalarda hep kotu sonuclar alırsınız.
Genc bir cimnastikci olarak ne gibi ozelliklere sahip olmalı ve vucudunuzu hazırlarken neleri amaclamalısınız?
Onde gelen cimnastik antrenorleri,bu sporu secmek isteyen genclerde oncelikle, uygun bir vucut yapısı ararlar. Cimnastikci ince yapılı, duzgun ve dik duruşlu olmalıdır.
Guc ile ağırlık dengesi de onemlidir; orneğin ağır bir vucut ve kısa kollar onemli bir engeldir, cunku kollara buyuk bir guc binecektir. Buna karşılık gene orneğin, uzun parmaklar barın kavranmasında cimnastikcilerde aranan ozelliklerdendir.
Uygun yapının yanı sıra hareket hızı, sıcrama yeteneği, ozellikle kızlarda ritm ve denge duygusu da cok onemlidir. Ayrıca butun cimnastikcilerin organlarının uyum icinde calışmasını sağlayan doğal eşgudum yeteneğine sahip olmaları gerekir.
Cimnastikcilerin başarılarında bazı zihinsel niteliklerde buyuk rol oynar. Ornek bir cimnastikci hareketler sırasında cok iyi konsantre olabilmeli ve hızlı duşunebilmelidir. Bazı hareketler ise bayağı tehlikelidir; onları uygularken cesaret onemlidir.
Hepsinin ustunde de,ornek bir cimnastikci sakatlıklar gibi , formsuzluklar gibi, tatsız donemleri, umut kırıklıklarına duşmeden,kendine guvenini yitirmeden atlatmaya başaracak kadar inanclı ve kararlı olmalıdır.
Vucut hazırlanırken şunlar amaclanmalıdır;
Yumuşaklık, hareketlerin getirdiği esnekliği sağlayabilmek icin
Guc, hareketleri yapabilmek, vucudu taşıyabilmek icin
Vucut gerginliği, sırtta, karında, bacaklarda,kaba etlerdeki kasları gerebilmek, boylece belli hareketlerdeki zedelenmeleri onlemek icin
Dayanıklılık, hareketleri yaparken cabuk yorulmamak icin
Bu ozellikleri kazanırsanız iyi bir cimnastikci olma yolundasınız demektir. Boylece ciddi antrenmanlara hazır hale gelirsiniz
1.1.Emniyet
Cimnastikte antrenmanın tam emniyet icinde yapılması cok onemlidir. Emniyet sağlanması icin gerekli kurallar şunlardır:
1-antrenorunuzun soylediklerini dikkatle dinleyin ve aynen uygulayın
2-antrenman sırasında şakalaşmayın
3-ellerinizi rahat kullanmanızı engelleyecek,sizin yada antrenorunuzun goruş olanaklarını kısıtlayacak şeyler giymeyin
4-antrenmanlar yada yarışmalar sırasında ustunuzde (yuzuk, saat, gerdanlık vb. ) takılar bulunmasın
5-gozluk takmak zorundaysanız gozluğunuzu sıkıca bağlayın
6-ellerinizi her zaman tebeşir tozuyla ovalayarak kuru tutun. Cimnastik salonlarında magnezyum karbonat tozu kullanılır ve bu toz teri tamamıyla emdiği icin ellerin kayması engellenmiş olur.
7-yanınızda yetkili bir oğretmen yada antrenor olmadan antrenman yapmayın
1.2.Antrenorunuz
bircok başarılı cimnastikci başarılarını antrenorune borcludur. İyi antrenor sporun inceliklerine uzanan bilgiyle sporcularının yukselmelerini sağlarlar. Onun icin herhangi bir hareketinizi eleştiren yada hareketler dizisini acıklayan antrenorunuzu dikkatle dinlemeniz gerekir. yoksa antrenorunuzun vaktini boşa harcamış olursunuz, bu arada sizini de vaktiniz boşa harcanmış olur. Antrenorunuz hareketleri nasıl yapmanızı istiyorsa hareketleri oylece yapınız, antrenorunuzun oğutlerini adeta biriktiriniz. En iyisi bir defter tutup bu oğutleri yazmaktır.yaptığınız hareketler dizisindeki bir hareketi değiştirmek istiyorsanız bunu mutlaka antrenorunuze sorarak yapın.
Şunu hic unutmayın sporcusunu eğitmek icin antrenor buyuk emek harcamaktadır ve ancak cimnastikci uyum icinde calışır antrenorunun calışma duzenine ayak uydurursa başarıya ulaşabilir.
1.3.Giysileriniz
Cimnastik giysileri hafif olmalı ve vucuda oturmalıdır. Antrenmanlar sırasında da goruşu engelleyecek yada aletlere takılabilecek giysiler kullanılmamalıdır. Butun giysiler tertemiz ve duzenli olmalıdır.
Cimnastik giysisi (track suits). Bu giysi antrenmanlar sırasında surtunmelere karşı kollarınızı, bacaklarınızı korur ve sizi sıcak tutar. Kuluplerin değişik cimnastik giysileri vardır.
Cimnastik mayosu(leottards). Bu tek parca giysi adı gecen yuzyıl yaşamış olan bir Fransız cimnastikciden almıştır. Cok sıkı yada bol olmamalıdır. Kızların cimnastik mayoları mayolarının kenarlarından ic camaşırlarının gorunmemesine ozen gosterilmelidir. Cunku hareketler sırasında bu goruntu cok kotu bir etki yapar. Kuluplerin değişik cimnastik mayoları vardır
Ayakkabı.En iyi jimnastik ayakkabısı, hafif, ince deriden yapılan cimnastik patikleridir. Yalnız bunlarda kaymalara neden olacak kadar eskiyip yıpranmamasına dikkat edilmelidir. Hareketleri corapla yaparken de kayma tehlikesi vardır. Cimnastik ayakkabıları mutlaka denenerek alınmalı, ayağa tam oturmasına onem verilmelidir.
Beyaz pantolon. Erkekler beygir atlama ile yer hareketleri dışında butun aletlerdeki yarışmalarda beyaz cimnastik pantolonu giyerler. Beygir atlama ile yer hareketlerinde genellikle şort giyilir. Cimnastik pantolonlarının hem vucuda tam oturması, hem de butun hareketlere olanak verecek rahatlık ve yumuşaklıkta olması gerekir.
Ellik. Elliler kulplu beygir, halka, paralel, barfiks, asimetrik bar gibi aletlerde cimnastikcilerin avuclarını korumak icin kullanılır. Genellikle deriden yapılan bu elliklerin bir ucunda orta parmakla yuzuk parmağının gececeği delikler vardır, obur ucunda ise saat kayışı gibi bir kayışla bileğe bağlanır. Elliklerin ellere iyi oturması, rahat olması, tutuş sırasında bollaşmaması, dikkat edilmesi gereken ozelliklerdir. Ayrıca derinin puturlu yuzunun alete gelmesi,kaygan yuzunun ise avuc icinde kalması elliklere takılırken kontrol edilmelidir. Puturlu yuzu kayganlaşmış, eskimiş ellikler kesinlikle kullanılmamalıdır.
2.VUCUDUN KORUNMASI
Sağlığına ve goruşune onem veren cimnastikcilerin, yarışmalarda duzensiz ve bakımsız olanlara ustunluk sağlamaları doğaldır. Aşağıda gorunuşunuze olumlu yonde etkili olacak birkac oneri bulunmaktadır.
Saclar. Saclar derli toplu olmalı gozlerin ustune duşmemelidir. Uzun saclı kızlar yarışma ve antrenmanlarda saclarını arkadan bağlamalıdırlar.
Eller. Ellerinize ozellikle dikkat etmelisiniz. Cunku onlar cimnastikte buyuk onem taşımaktadırlar. Gun boyunca avuc icleri nemli tutulmalıdır. Bunu el losyonları yada vazelinle sağlayabilirsiniz. Ama cimnastik yapacağınız zaman kesinlikle bu gibi şeyler surmemelisiniz.
Hareket. Salonda antrenman yapmadığınız gunlerde de mutlaka vucudunuzu calıştıracak hareketler yapmanızı gerekir. Bunun en iyi yolu yavaş tempolu koşudur.
Beslenme. Bir cimnastikci cok fazla enerji harcar. Bu enerji yağ, protein, karbonhidrat iceren besinlerle karşılanmalıdır. Ornek vermek gerekirse, ekmek ve patates karbonhidrat, peynir ve yağlar yağ, sut ve et ise protein gereksinimini karşılayan yiyeceklerdir. Her gun iyi ayarlanmış bir beslenme yapılmalıdır
2.1.Sakatlıkların Onlenmesi
Cimnastik incinmesi ve burkulmaların cok olduğu bir spor dalıdır. Her kulupte ve spor salonunda sakatlıklara zamanında mudahale edebilmek icin bir ilkyardım dolabı bulunmalıdır. Sakatlıklar konusunda unutulmaması gereken bilgiler;
-en kucuk bir sakatlık bile hemen antrenore bildirilmelidir. Cabuk mudahale, cabuk iyileşmeye yardımcı olacaktır.
-acı veren bir sakatlık butunuyle iyileşmeden tekrar calışmaya başlanmamalıdır. Yoksa sakatlıklar cok uzun surebilir.
-kızlar asimetrik barda calışırken kalcalarının zedelenmemesi icin kopuk yastıklar kullanmalıdırlar. Dengede takla calışırken de boyun omurlarının zarar gormemesi icin kopuk yastık kullanılabilir.
-ellerinizde nasır oluşmasına kesinlikle izin vermeyiniz. Cunku nasırlar alette calışırken cok acı verir. En iyisi pomza taşıyla nasırları oluşmadan onlemektir
2.1.Isınma
Cimnastiğin en onemli kurallarından biri de,antrenman ve yarışmaların oncesinden cok iyi ısınma yapmaktır. Isınma suresi en az 20 dk. Olmalı ve vucudun butunu iyice ısıtılmalıdır. Isınma sırasında vucut ısısının cabuk yukselmesi icin sıcak tutan giysiler giyilmesi gerekir.
Isınma sonunda tum kaslarınız uzatılmış ve yumuşatılmış olmalıdır. Ancak bundan sonra calışmaya başlayabilirsiniz.
Aşağıda bazı ısınma hareketleri verilmektedir.
Isınmaya en kolay hareketle başlanmalıdır. Bazı cimnastik kuluplerinde ısınma muzikle yaptırılır, daha zevkli bir sokulur.
-Butun kasları ısıtma
Olduğu yerde koşmak, hafif hafif sıcramak yada salon cevresinde tempolu yavaş koşu yapmakla butunu kaslarınızın yumuşaması ve ısınmasını sağlayabilirsiniz. Boylece kalbinizin de temposu yukselmeye başlamış olur. Isınmaya başlamanın en iyi yolu budur.
-Ayaklar ve ayak bilekleri
parmak uclarınızda durup birkac kez havaya sıcrayıp yumuşak olarak ayaklarınız ustune inin. Bu hareket ayaklarınızı ve ayak bileklerinizi guclendirecek, ayrıca sıcramanızı guclendirecektir.
-Omuzlar
omuzlarınıza esneklik verebilmek icin kollarınızı acıp one, yukarı, yanlara doğru uzatın, sallayın, cevirin. En az yarım dakika tekrarlayın bu hareketleri.
-Bel
bu hareket bel kaslarınızın uzamasına yardımcı olacaktır. Kollarınızı iyice yukarı uzatıp dort kez sağa,dort kez de sola doğru yaylanın. Bu aşamada one doğru yaylanmayın.
-Bacaklar
bu hareket bacak kaslarınızın uzamasına, yumuşamasına yardımcı olacaktır. Başınızı aşağıya doğru vererek belden yavaşca katlanın ve ellerinizle ayak parmaklarınızın ucuna uzanın. Zamanla başınızı yere değdirecek kadar yumuşak ve esnek kaslara kavuşabilirsiniz.
-Sırt ve Karın
bu hareket vucudunuzun butununu yumuşatacağı gibi, ozellikle karın kaslarına, sırtın alt bolumundeki kaslara buyuk oranda etkili olacaktır. Karnınızın ustune yatıp ellerinizin arkada birleştirin. Ayaklarınızın yerde tutmaya calışırken başınızı ve goğsunuzu yerden yukarı doğru kaldırın. Biran durun, kendinizi yere bırakın ve tekrarlayın.
3.TURKİYEDE CİMNASTİK
Modern anlamda cimnastiğin ulkemizde uygulama kaynağı, Galatasaray Mekteb-i Sultanisi’dir ve okulun kuruluşu ile başlar. 1868 yılında okul, tamamen batılı programla faaliyete gecerken,Fransa dan getirilen oğretmen kadrosu icinde bulunan beden eğitimi oğretmeni Monsieur Curel, modern cimnastik Turkiye’ ye getirilen kişi olmuştur.
Ulkemizde modern anlamda cimnastik ve halter calışması, ozellikle ilk iki donemde, ic ice birlikte surdurulmuştur. Zira ulkemizde benimsenen ilk cimnastik turu aletli olanıdır. Bu nedenle cimnastik salonunda halter calışmalarında gereksinimi duyulan araclar kullanılmış, boylece vucut esnekliğinin yanı sıra adale gelişimi ve kuvvetlenmesi, bu ağırlık calışmalarıyla sağlanmıştır. Aletli cimnastik ulkemizde uzun yıllar uygulanmıştır. Curel, okulda gorev aldığı ilk iki yıl icerisinde okul binasının bir salonunu cimnastikhane bicimine gelmiştir. Fransa ‘dan beraberinde getirdiği arac ve gereclerin bu salona yerleştirmiştir. Bazı oğrenciler beden eğitiminin yararlarını, olimpiyat yıllarda tam kavrayamadıkları icin bu hareketlere katılmammışlar ve cimnastik calışmalarını da bulunan arkadaşlarını da şaşkınlıkla izlemişlerdir.
Curel’ in ulkemizden ayrılmasından sonra Monseiur Moiroux adında bir başka Fransız beden eğitim oğretmenliğine atanmıştır. Curel ‘in ilk sevgisini aşıladığı cimnastik calışmalarına yeni oğreticinin ilk gunlerinde daha cok sayıda oğrenci katılmaya başlamıştır. Hatta Curel in yetiştirdiği birkac Turk genci ceşitli hareketlerde Moiroux ‘un dikkatini cekecek kadar başarılı olmuşlardır.
Galatasaray Sultaniyesi ‘n de beden eğitimi oğretmen olarak Monseiur Martinetti gorev almıştır.Martinetti de oteki meslektaşları gibi aletli cimnastiğe cok onem vermiştir. Bu Fransız oğretmen,1878 yılında Galatasaray Sultaniyesi ‘neden ayrılarak harbiye mektebine cimnastikci olarak atanmıştır. Daha sonra Harbiye Nezareti tarafından Selim Sırrı Bey, yakından izlediği ve incelediği İsvec beden eğitim ve spor anlayışı Şehbale yazmıştır. 23 Temmuz 1908 gunu II. Meşrutiyetin ilanı ile Turk gencleri de daha rahat spor yapabilme olanağı elde ederken cimnastik dalında da buyuk gelişmeler olmuştur., Meşrutiyeti in ilanından sonra Mazhar Bey İstanbul a donmuştur. Birkac yıl sonra aletsiz cimnastik olarak bilinen İsvec cimnastiğini benimsemiş olan Selim Sırrı Bey de İstanbul a gelmiştir. Selim Sırrı Bey ulkemize olimpiyat yıllarda yabancı olan ve buyuk bir topluluk tarafından yadırganan aletsiz cimnastiğin ateşli bir savunucusu ilk uygulayıcısı olmuştur.bu nedenle, yıllar yılı aletli cimnastiğin yararlarını anlatan ve bunu oğrencilerine anlatan Faik Bey le goruş ayrılığına duşmuş ve bu ayrılık aralarında kırgınlık yaratmıştır.
Selim Sırrı Bey, cimnastik ile halter kaldırmanın birlikte yapılacağını kanıtlarıyla ortaya koymuştur. Bu goruş 1911 yılından sonra ceşitli yayınlarda yazdığı makale ve kitaplarda one surmuştur. Bu nedenle de klasik cimnastiğe bağlı olan,başta Faik Bey olmak uzere cok sayıda sporcunun şimşeklerini uzerine cekmiştir. İstanbul da aletli cimnastiğin yanı sıra Selim Sırrı Bey calışmalarıyla İsvec cimnastiğinin okulu bitiren genc oğretmenler aracılığıyla tum okullarda yayılmasına neden olmuştur.bu akımda aletli cimnastiğin baltalanmasına yol acmıştır. Ancak belirli bir gurubun korumasıyla aletli cimnastik calışmaları da surdurulmuş ve kucuk Faik Bey, Mehmet Fetgeri, İlhami Bey ve Şefik Bey in cabalarıyla sonraki kuşaklara da aktarılmıştır. O yıllarda cimnastik calışmalarının yapıldığı okulların başında Kuleli İdadisi, Mektebi Bahriye ve Galatasaray Mektebi Sultanisi gelmiştir.
Bir sonraki eğitim doneminde okulun beden eğitim oğretmeni olarak bu kez Stangelli gorulmuştur. Komple bir sporcu olan yeni oğretmen, gelişinden kısa bir sure sonra 1880 yılında Maarif Nazırı Munif Paşa nın yardımıyla Beyoğlu’nda Hacaboğlu Pasajında actığı ozel cimnastikhane de bu sporun okul dışındaki yayılma calışmalarında da yardımcı olmuştur.salon kısa surede buyuk ilgi toplamış ve duzenlenen bir gosteri de Maarif Nazırı Munif Paşa da bulunmuştur. Munif Paşa Stangelli nin oğrencilerinin attığı geriye saltoları hayretle izlemiştir