Alışveriş hastalığı ciddidir...Tıpkı duygulanım bozuklukları(depresyon,iki uclu mizac bozukluğu), anksiyete bozuklukları(Obsesif bozukluk, Panik bozukluk, Fobiler ),madde kotuye kullanımı,yeme bozuklukları ve diğer durtu kontrol bozuklukları gibi...

“Ozellikle kadınlarda ve adet oncesi(premenstruel) donemde daha fazla gorulen Alışveriş Hastalığı, bir durtu kontrolu bozukluğudur. Diğer durtu kontrol bozuklukları arasında Kleptomani(calmaya yonelik dayanılmaz durtu), Piromani(haz alma amacıyla yangın cıkarma) ve Trikotillomani(haz alma amacıyla kişinin kendi sacını yineleyen bicimde yolması) yer alır.”

Amerikan Hastanesi Psikiyatri Bolumu Dr. Gulcin Arı Sarılgan konuyla ilgili bilgileri bizimle paylaştı...

Psikiyatri Literaturunde 1900’lu yılların başında “Oniomania” olarak tanımlanmış olan bu bozukluk son yıllarda “kompulsif alışveriş” şeklinde ele alınmaktadır. Kontrolsuz, impulsif ve aşırı miktarda alışveriş krizlerinin gorulduğu bir bozukluktur. Durtu kontrol bozuklukları kapsamında ele alınmaktadır. Durtu kontrolu bozukluğunun başlıca ozelliği, kişiye ya da başkalarına zarar verecek bir eylemde bulunmaya yonelik bir durtu, gudu ya da dayanılmaz isteye karşı koymada başarısızlıktır.

Birey alışverişte bulunmadan once gerginlik ya da uyarılma duygusunda giderek artma hisseder ve sonra alışveriş sırasında haz alma, doyum bulma ve rahatlama yaşar. Alışverişin ardından cok para harcadığı icin pişmanlık, kendini kınama ya da sucluluk hissedebilir. Diğer durtu kontrolu bozuklukları Aralıklı Patlayıcı Bozukluk (ciddi saldırganlık atakları), Kleptomani(calmaya yonelik dayanılmaz durtu), Piromani (haz alma amacıyla yangın cıkarma), Patolojik kumar oynama, Trikotillomani (haz alma amacıyla kişinin kendi sacını yineleyen bicimde yolması) dır. Amerikan toplumunda %1-6 oranın da gorulur, %80-90’nını bayanlar oluşturur. Ozellikle adet oncesi(premenstruel) donemde daha fazla gorulur. Başlangıc yaşı 18 yaş civarıdır ancak bunun problem olarak fark edilmesi genellikle 10 yılı alır. Nedeni tam olarak bilinmiyor. Ancak psiko analitik goruşe gore bu kişilerin genellikle benlik değerleri duşuktur; giyim ve mucevher en cok satın alınan şeyler olup, bunlar dış dunya tarafından en cok dikkat ceken objelerdir. Kişi satın alma davranışı ile “geleceğin var olduğunu kendine inandırarak temel olum kaygısını azaltır.

Bayanlar daha cok giysi, parfum ve mucevher, erkekler ise elektronik, otomobil ya da hırdavat satın alır. Bu bozukluğa sahip bireylerin alışveriş paternleri tipiktir. Alışveriş durtuleri genellikle epizodik olup haftada bir civarında, ortalama bir saat suren ataklar halinde ortaya cıkar. Tum yıl boyunca suregenlik gosterir, diğerleri gibi yalnızca doğum gunleri ve bayramlarda yoğunlaşmaz. Kişi genellikle evdeyken, kendini cokkun ya da gergin hissederken bu durtu belirir, kişi coğunlukla kendisi icin alışveriş yapar, bazen diğerleri icin de alır. Birkac pahalı eşyadan ziyade, cok sayıda ucuz eşya satın alırlar.

Bayanlar daha cok giysi, parfum ve mucevher, erkekler ise elektronik, otomobil ya da hırdavat satın alır. Buyuk bir sıklıkla kredi kartı ile, buyuk mağazalardan yalnız alışveriş yapar, yanında genellikle birden fazla kredi kartı taşır. En onemlisi kendisinin ihtiyac duymadığı şeyleri satın alır, dolabı bir kere bile giymediği, uzerinde etiketi bulunan giysilerle doludur. Bunları bazen başkalarına hediye olarak verir.

Evi bir suru gereksiz ev eşyaları ile tıkıştırılmıştır.İlac ve alkol bağımlılığında gorulduğu gibi bir sure sonra tolerans gelişir; kişi rahatlamak icin giderek daha fazla miktarlarda alışveriş yapar. Alışverişin doğası ve paterni gereği yakın ilişkilerinde bir sure sonra sorunlar yaşamaya başlar, boşanmalar sıktır. Kişi satın aldığı şeyleri gizler.Alışverişe cok fazla zaman ayırdığı icin calışıyorsa işte sorunlar yaşamaya başlar. Bu bozukluk kronik seyirlidir. Başka psikiyatrik bozukluklarla birlikte gorulebilir.

Duygulanım bozuklukları(depresyon,iki uclu mizac bozukluğu), anksiyete bozuklukları(Obsesif bozukluk, Panik bozukluk, Fobiler ),madde kotuye kullanımı,yeme bozuklukları ve diğer durtu kontrol bozuklukları gibi. Tedavide ic goruye yonelik terapi, desteklayici terapi, grup terapilerinin yanı sıra ilac tedavileri ile bu durum kontrol altına alınabilir